Vì sao đồng yên Nhật vẫn “đuối sức” dù BOJ đã hành động?

Những đánh giá bi quan về đồng yên Nhật Bản ngày càng gia tăng sau khi đợt tăng lãi suất mới nhất của Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) không thể mang lại sự phục hồi bền vững cho đồng tiền này.

Các chiến lược gia tại ngân hàng JPMorgan, BNP Paribas và các tổ chức khác dự báo đồng yên sẽ suy yếu xuống mức 160 yên đổi 1 USD hoặc thấp hơn vào cuối năm 2026, do chênh lệch lợi suất giữa Mỹ và Nhật Bản vẫn còn lớn, lãi suất thực âm và dòng vốn chảy ra liên tục.

Theo các chuyên gia, xu hướng này nhiều khả năng sẽ kéo dài khi BOJ tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ một cách từ tốn và rủi ro lạm phát do chính sách tài khóa vẫn hiện hữu.

Tính từ đầu năm đến nay, đồng yên chỉ tăng khiêm tốn chưa đến 1% so với đồng bạc xanh sau 4 năm giảm liên tiếp, khi sự đảo chiều được kỳ vọng nhờ các đợt tăng lãi suất của BOJ và việc cắt giảm lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) không như kỳ vọng.

Đồng yên đã phục hồi lên hơn 140 yên/USD trong thời gian ngắn vào tháng 4 trước khi lao dốc trong bối cảnh bất ổn về chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump và rủi ro tài chính gia tăng liên quan đến những thay đổi chính trị ở Nhật Bản. Tỷ giá đồng yên so với đồng USD hiện đang giao dịch quanh mức 155,7 yên, xấp xỉ mức đáy 158,87 thiết lập hồi tháng 1.

“Các yếu tố cơ bản của đồng yên khá yếu, và điều đó sẽ không thay đổi nhiều trong năm tới”, chiến lược gia trưởng về ngoại hối Junya Tanase nhận định, đồng thời dự báo tỷ giá USD/JPY có thể lên tới 164 yên vào cuối năm 2026.

Theo vị chuyên gia này, các yếu tố chu kỳ có thể khiến đồng yên trở nên bất lợi hơn vào năm tới, hạn chế tác động của việc BOJ thắt chặt chính sách tiền tệ khi thị trường định giá lãi suất cao hơn ở những nơi khác.

Giới chuyên gia cho rằng các giao dịch chênh lệch lãi suất (carry trade) cũng trở thành lực cản đối với đồng yên. Chiến lược phổ biến là vay đồng yên có lợi suất thấp để đầu tư vào các loại tiền tệ có lợi suất cao hơn như đồng real Brazil hoặc lira Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến đồng tiền Nhật Bản khó phục hồi hơn.

Theo chiến lược gia về ngoại hối và lãi suất Parisha Saimbi tại BNP Paribas, điều kiện kinh tế vĩ mô toàn cầu năm tới sẽ tương đối thuận lợi cho tâm lý rủi ro, và thường trong môi trường đó chúng tôi cho rằng sẽ có lợi cho các chiến lược chênh lệch lãi suất.

Bên cạnh đó, dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của Nhật Bản là yếu tố gây sức ép không nhỏ đối với đồng yên. Lượng mua ròng cổ phiếu nước ngoài của các nhà đầu tư cá nhân thông qua các quỹ đầu tư tín thác trong năm ngoái đã dao động gần mức cao nhất trong một thập kỷ lên tới 9.400 tỷ yên (60 tỷ USD), cho thấy sự ưu tiên của các hộ gia đình đối với tài sản nước ngoài - xu hướng mà các nhà phân tích cho rằng có thể kéo dài đến năm 2026 và gây bất lợi cho đồng yên.

“Các yếu tố gây áp lực lên đồng yên vẫn còn nguyên. Điểm mấu chốt là BOJ không tăng lãi suất mạnh mẽ và lãi suất thực vẫn ở mức âm sâu”, chiến lược gia trưởng Tohru Sasaki tại Fukuoka Financial Group cho biết, đồng thời dự báo tỷ giá USD/yên có thể chạm 165 vào cuối năm 2026.

“Tôi tin rằng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) gần như đã hoàn tất việc cắt giảm lãi suất. Nếu thị trường bắt đầu phản ánh điều đó, đây sẽ là một yếu tố khác đẩy tỷ giá USD/yên đi lên,” ông nói thêm.

Dù vậy, một số chuyên gia vẫn kỳ vọng rằng đồng nội tệ Nhật Bản sẽ mạnh lên trong dài hạn khi BOJ tiếp tục bình thường hóa chính sách tiền tệ. Ngân hàng Goldman Sachs Group dự báo đồng yên có thể tăng lên mức 100 yên/USD trong thập kỷ tới, dù thừa nhận tồn tại nhiều yếu tố bất lợi trong ngắn hạn.