Vì sao thị trường đặt cược BoJ sẽ tăng lãi suất ngay trong tháng 12?

Theo kết quả khảo sát Tankan công bố ngày 15/12, chỉ số niềm tin kinh doanh của các nhà sản xuất lớn tại Nhật Bản trong quý 4/2025 đã chạm đỉnh kể từ năm 2021. Cụ thể, chỉ số chính phản ánh niềm tin kinh doanh của các nhà sản xuất lớn đạt 15 điểm trong tháng 12, tăng nhẹ so với mức 14 điểm của tháng 9 và phù hợp với dự báo trung bình của thị trường.

Chỉ số niềm tin kinh doanh của các nhà sản xuất lớn tại Nhật Bản cũng ghi nhận kết quả tích cực quý thứ ba liên tiếp và cũng là mức cao nhất kể từ tháng 12/2021. Trong khi đó, chỉ số đo lường tâm lý của các doanh nghiệp phi sản xuất lớn đạt mức 34 điểm trong tháng 12, không thay đổi so với tháng 9 và gần sát với dự báo thị trường là 35 điểm.

Giới chuyên gia nhận định, dữ liệu kinh tế mới nhất cho thấy các doanh nghiệp Nhật Bản đang chống đỡ hiệu quả trước tác động từ thuế quan của Mỹ và củng cố kỳ vọng BoJ tăng lãi suất ngay trong cuộc họp chính sách vào thứ Sáu tuần này.

“Nhìn chung, khảo sát Tankan ủng hộ quan điểm đang chiếm ưu thế trên thị trường rằng BoJ sẽ tăng lãi suất trong tháng 12. Trừ khi xuất hiện một cú sốc lớn đối với nền kinh tế hoặc thị trường tài chính, khả năng BoJ thực hiện việc thắt chặt chính sách tiền tệ hiện rất cao”, chuyên gia kinh tế cấp cao Masato Koike tại Sompo Institute Plus, đánh giá.

Giới đầu tư tài chính toàn cầu dự báo BoJ có thể sẽ nâng lãi suất chính sách ngắn hạn từ 0,5% lên 0,75% tại cuộc họp ngày 18-19/12, khi những lo ngại rằng các mức thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Nhật Bản đang dần hạ nhiệt.

Trước đó, cuộc khảo sát do Bloomberg thực hiện tuần trước với sự tham gia của 50 nhà kinh tế, dự báo được đưa ra là BoJ sẽ tăng lãi suất chính sách lên 0,75% trong cuộc họp vào thứ Sáu tuần này, từ mức 0,5% hiện tại. Đây là lần đầu tiên kể từ khi Thống đốc Kazuo Ueda lên cầm quyền, tất cả các chuyên gia tham gia khảo sát của Bloomberg cùng dự báo BoJ sẽ có động thái điều chỉnh lãi suất.

Chiến lược gia Kazuhiko Sano của công ty Tokai Tokyo Securities cho biết: “Tăng lãi suất là chắc chắn rồi. Vấn đề thị trường quan tâm nhất trong thời điểm hiện tại là liệu BoJ có thay đổi gì trong quan điểm về lãi suất trung tính hay không”. Lãi suất trung tính - mức lãi suất không kích thích hay kìm hãm tăng trưởng kinh tế hay lạm phát, là ngưỡng quan trọng để xác định mức phù hợp của lãi suất chính sách.

Dù vậy, triển vọng vẫn còn nhiều rủi ro, khi các doanh nghiệp đồng loạt dự báo điều kiện kinh doanh sẽ kém thuận lợi hơn trong 3 tháng tới, khi lo ngại về tác động của các mức thuế cao hơn từ Mỹ và nhu cầu tiêu dùng suy yếu. Điều này cho thấy mức độ bất định vẫn còn lớn xung quanh khả năng BoJ tiếp tục nâng chi phí vay trong thời gian tới.

Nền kinh tế Nhật Bản đã suy giảm trong quý 3 do xuất khẩu tăng chậm dưới tác động từ các mức thuế cao của Mỹ. Tuy nhiên, các nhà phân tích kỳ vọng tăng trưởng sẽ phục hồi trong quý hiện tại, khi xuất khẩu và sản lượng công nghiệp bắt đầu phát đi những tín hiệu cải thiện.

Với việc lạm phát duy trì trên mức mục tiêu 2% trong hơn 3 năm qua, ngày càng nhiều thành viên trong hội đồng chính sách của BoJ phát tín hiệu sẵn sàng bỏ phiếu tăng lãi suất nhằm tránh nguy cơ hành động quá chậm trước áp lực lạm phát kéo dài.

Theo khảo sát Tankan, các doanh nghiệp Nhật Bản dự báo lạm phát sẽ đạt 2,4% trong các mốc 1 năm, 3 năm và 5 năm tới, cho thấy kỳ vọng lạm phát của khu vực doanh nghiệp đang được neo tương đối vững quanh mục tiêu 2% do BoJ đặt ra.