Bài 3: Đảo Thổ Châu - tìm lối đi đột phá để phát triển toàn diện

Với chủ đề “Xây dựng Đảng bộ trong sạch vững mạnh, hệ thống chính trị tinh, gọn, mạnh, hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh chuyển đổi số; huy động tối đa nguồn lực; đảm bảo quốc phòng an ninh; giữ vững các chỉ tiêu nông thôn mới”

Đại hội Đảng bộ đặc khu Thổ Châu lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030 đặt ra mục tiêu đến năm 2030, có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, giao thông đi lại, điện thắp sáng, nước sạch, được đảm bảo; quy hoạch xây dựng đất đai phù hợp với đặc khu trong đó xây dựng lò đốt rác, nghĩa trang Nhân dân, đảm bảo giữ gìn vệ sinh môi trường, thực hiện thành công đặc khu Thổ Châu không rác thải nhựa; hoàn thành nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; xây dựng và hoàn thiện các công trình văn hóa; đón du khách tham quan; hệ thống chính trị đạt trong sạch, vững mạnh, toàn diện; kinh tế phát triển khá ổn định, thu nhập bình quân đầu người 120 triệu đồng/người/năm; thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, giữ vững an ninh trật tự, không có tội phạm về ma túy; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số thực hiện hiệu quả.

Để Thổ Châu phát triển đi lên, Đại hội đã thống nhất quan điểm: cần tập trung lãnh đạo, tìm ra lối đi đột phá, nhất là phát triển ổn định dân cư, tạo quỹ đất, thu hút đầu tư khi có điều kiện, đẩy mạnh phát triển kinh tế gắn với du lịch biển, đưa du lịch và các dịch vụ đi kèm trở thành kinh tế mũi nhọn của đặc khu; quan tâm nhiều hơn về nuôi trồng thủy sản lồng bè mang lại hiệu quả kinh tế cao; tăng cường bảo vệ, tái sinh và bảo tồn đa dạng sinh học các hệ sinh thái biển để khuyến khích, hỗ trợ, tạo điều kiện phát triển kinh tế hộ gia đình, kinh tế tập thể, tổ hợp tác để khơi dậy, phát huy hiệu quả tiềm năng kinh tế kết hợp với quốc phòng và quốc phòng kết hợp với kinh tế.

Những vấn đề và tiêu chí mà Đại hội Đảng bộ đặc khu Thổ Châu lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030 đặt ra cho thấy một hướng đi đúng, tạo bước nhảy vọt, tuy nhiên, những bước tiến này mới chỉ mang tính đột phá khi so với thực trạng kinh tế – xã hội hiện nay của hòn đảo.

Cụ thể Đại hội Đảng bộ Thổ Châu đặt mục tiêu vào năm 2030 thu nhập bình quân đầu người 120 triệu đồng/người/năm. Trong khi đó, theo Nghị quyết số 306/NQ-CP về điều chỉnh Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050” thì đến năm 2030, GDP bình quân đầu người của Việt Nam đạt khoảng 8.500 USD (tương đương 224 triệu đồng). Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh An Giang lần thứ I vừa qua đặt mục tiêu GRDP bình quân đầu người đến năm 2030, đạt trên 6.300 đô la Mỹ trở lên (khoảng 166 triệu đồng). Như vậy thu nhập bình quân đầu người của đặc khu Thổ Châu vẫn chênh lệch rất lớn, thấp hơn 100 triệu đồng so với bình quân cả nước. Và thấp hơn 46 triệu đồng so với bình quân cả tỉnh An Giang. Con số này cho thấy, đến năm 2030 đặc khu Thổ Châu vẫn "long đong", chưa thể bứt phá, đó là điều trăn trở, day dứt đối với những người tâm huyết với vùng đảo xa này.

Tuy nhiên việc Đại hội Đảng bộ Thổ Châu đặt mục tiêu vào năm 2030 thu nhập bình quân đầu người đạt 120 triệu đồng/người/ năm là một sự cố gắng phấn đấu rất lớn, mang tính đột phá, vì nó gấp 3 lần so với hiện tại.

Bởi vì hiện tại hòn đảo tiền tiêu Thổ Châu đang gặp nhiều khó khăn. Nằm xa xôi cách trở hàng trăm km giữa biển khơi. Từ trung tâm hành chính tỉnh ra đảo phải mất 2 lần tàu. Từ cảng biển Rạch giá đi 110km ra đặc khu Phú Quốc. Tại đây người, hàng hóa lại phải chuyển qua con tàu khác và tiếp tục hải trình 110km nữa mới đến được Thổ Châu, và 5 ngày mới có một chuyến tàu ra đảo, nếu gặp mưa bão thì phải chờ lâu hơn nữa. Việc ra - vào đảo là nỗi lo lắng của bao người, đặc biệt là những người dân nghèo.

Những vấn đề mà Đại hội Đảng bộ đặc khu Thổ Châu lần thứ I đặt ra mục tiêu đến năm 2030 là: có hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, giao thông đi lại, điện thắp sáng, nước sạch, được đảm bảo; quy hoạch xây dựng đất đai phù hợp… chính là những vấn đề cơ bản trong tổng thể các chính sách an sinh xã hội để giúp đảo xa phát triển đi lên. 

Phó Bí thư Đảng ủy đặc khu Thổ Châu Đặng Văn Dừng cho biết: để phát triển bền vững Thổ Châu cần phải sớm được quy hoạch. Nhiều hộ dân ra đây từ năm 1992 -1993 vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tất cả cơ sở của Đảng ủy, UBND, trường học, trạm y tế… cũng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Đối với nhiều công trình dự án như: dự án điện mặt trời, tỉnh đã có chủ trương và bố trí được nguồn vốn, nhưng không thể triển khai do không tìm được quỹ đất phù hợp vì phần lớn diện tích vướng đất quốc phòng. Cũng vì chưa có quy hoạch, không có mặt bằng nên vừa qua, các dự án như lò đốt rác và nghĩa trang Nhân dân của chính quyền đặc khu dù đã tính toán đều buộc phải dừng lại. Hiện nay việc xử lý rác gặp khó khăn, trong khi việc an táng trên đồi cao không đảm bảo, ảnh hưởng đến cảnh quan, gây ô nhiễm.

Theo kiến nghị của Đảng ủy đặc khu Thổ Châu: trong bối cảnh đánh bắt thuỷ hải sản gặp nhiều khó khăn, tỉnh An Giang cần khẩn trương nghiên cứu, bổ sung, triển khai thực hiện hiệu quả trên địa bàn Kế hoạch số 123/KH-UBND ngày 17/6/2021 của UBND tỉnh về triển khai thực hiện đề án Phát triển nuôi biển theo hướng bền vững trên địa bàn tỉnh đến năm 2030. Cần có chủ trương, cơ chế, chính sách khuyến khích, thu hút doanh nghiệp đầu tư cơ sở sản xuất, kinh doanh tạo việc làm cho ít nhất 500 lao động tại chỗ, vừa giải quyết căn cơ bài toán việc làm và thu nhập để người dân Thổ Châu yên tâm bám biển, giữ đảo, vừa để người dân làm chủ sức lao động của mình - thay vì mong chờ các gói hỗ trợ cho người nghèo từ các đoàn công tác, của các tổ chức, cá nhân. Ngoài ra, cần quan tâm đầu tư các thiết chế văn hóa, giáo dục, y tế… và đầu tư, hỗ trợ việc xây dựng nhà tình nghĩa, nhà đại đoàn kết cho các đối tượng trên đảo theo quy định. Do nguồn lực tại chỗ không đủ sức thực hiện, nên đề nghị tỉnh nghiên cứu chia sẻ các hoạt động từ “Tết quân - dân” tại đặc khu Thổ Châu để chuyển qua hỗ trợ hộ khó khăn về nhà ở, nhằm tiếp tục thắt chặt tình quân dân và gắn kết cộng đồng hơn nữa, góp phần thực hiện chính sách an dân.

Để hoàn thành các mục tiêu mà Đại hội Đảng bộ đặc khu Thổ Châu lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030 đặt ra, cần phải giải quyết ngay những vấn đề tồn tại nói trên. Những tồn tại đó cần sự vào cuộc quyết liệt, mạnh mẽ từ các cấp, ngành của địa phương, Trung ương, để Thổ Châu đủ sức gánh vác những nhiệm vụ quan trọng mà Đảng, Chính phủ giao phó.