Ông Putin tuyên bố rắn liên quan đến chủ quyền Donbass

Ngày 25/12, trong cuộc họp trước thềm năm mới của Hội đồng Nhà nước Nga, Tổng thống Vladimir Putin đã thảo luận về các vấn đề trong nước, đặc biệt nhấn mạnh đến các cuộc đàm phán với Mỹ và Ukraine về kế hoạch hòa bình được đề xuất.

Theo truyền thông Nga, chủ đề thảo luận chính là lập trường về lãnh thổ của Nga liên quan đến khu vực Donbass ở miền Đông Ukraine.

Tại cuộc họp, người đứng đầu Điện Kremlin tuyên bố, Nga không thay đổi quan điểm liên quan đến vấn đề chủ quyền đối với toàn bộ vùng lãnh thổ Donbass, bao gồm cả những khu vực mà Nga chưa kiểm soát được trong chiến dịch quân sự.

Tổng thống Putin được cho là đã nhắc lại lập trường rằng "Donbass là của chúng ta (Nga)", đồng thời nhấn mạnh rằng vấn đề liên quan đến khu vực trung tâm Kramatorsk - Kostiantynivka - Sloviansk "không phải là vấn đề được đưa ra thảo luận".

Ông Putin cũng không loại trừ khả năng Nga sẽ thực hiện một cuộc trao đổi lãnh thổ một phần, nhưng không nêu rõ những vùng lãnh thổ nào có thể được trao đổi.

Ukraine hiện vẫn kiểm soát khoảng 10-15% vùng Donbass (gồm tỉnh Lugask và Donetsk), khu vực nằm trên các mỏ than và là nơi tập trung nhiều nhà máy cơ khí hạng nặng.

Nhà lãnh đạo Nga cũng đề cập đến các cuộc đàm phán với Mỹ và châu Âu, bao gồm các thỏa thuận đạt được tại hội nghị thượng đỉnh giữa hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ tại Alaska.

Theo Tổng thống Putin, Nga sẵn sàng nhượng bộ một số điều khoản. Đặc biệt, người đứng đầu Điện Kremlin cũng nêu quan điểm liên quan đến ý tưởng quản lý chung Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP) với Mỹ.

Ông Putin cho biết, Mỹ và Nga đang thảo luận khả năng cùng quản lý ZNPP. Theo nhà lãnh đạo Nga, chính quyền Tổng thống Donald Trump đã bày tỏ quan tâm đến ZNPP như một cơ sở để khai thác tiền mã hóa. Đồng thời, Tổng thống Putin nói rằng Nga không có kế hoạch để Ukraine tham gia quản lý nhà máy.

ZNPP được cho là đã được đề cập trong lộ trình hòa bình cho Ukraine do Tổng thống Trump vừa đề xuất gần đây.

ZNPP là cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu. Nhà máy này nằm tại thành phố Enerhodar thuộc tỉnh Zaporizhia và đã bị Nga kiểm soát từ tháng 3/2022, ngay sau khi bùng phát cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trước đây nói rằng quyền kiểm soát ZNPP vẫn là một trong những điểm khó khăn nhất trong kế hoạch hòa bình của Mỹ cho Kiev. Các bên có liên quan đang tìm kiếm một thỏa hiệp.

Theo đề xuất của Washington, ZNPP sẽ được 3 nước, gồm Ukraine, Mỹ và Nga cùng vận hành. Ông Zelensky nói rằng phương án này là không công bằng, đồng thời nhấn mạnh Nga phải bị loại khỏi hoạt động vận hành cơ sở này. Trong khi đó, phía Moscow tuyên bố có thể tự vận hành nhà máy.

Trong một diễn biến liên quan, Tổng thống Ukraine Zelensky ngày 24/12 đã công bố kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm mà Ukraine đã thảo luận trong các cuộc đàm phán tại Mỹ.

Theo Tổng thống Zelensky, kế hoạch này bao gồm việc xác nhận chủ quyền của Ukraine, một thỏa thuận không xâm phạm lãnh thổ giữa Nga và Ukraine liên quan đến việc tuân thủ đường ranh giới tiếp xúc, và các đảm bảo an ninh, nhưng không nêu rõ chi tiết cụ thể.

Kế hoạch hòa bình cũng dự kiến ​​giới hạn số lượng quân nhân Ukraine ở mức 800.000 người trong thời bình. Theo kế hoạch hòa bình mới nhất, ông Zelensky muốn ZNPP sẽ được Ukraine và Mỹ quản lý theo tỷ lệ 50/50.

Về phần mình, Nga tuyên bố đang xem xét và phân tích kế hoạch hòa bình của Ukraine. Tổng thống Putin nhiều lần tuyên bố Moscow sẵn sàng đàm phán, nhưng nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng phải giải quyết tận gốc nguyên nhân của xung đột và phản ánh thực tế lãnh thổ trên thực địa.

Điện Kremlin và Bộ Ngoại giao Nga nhiều lần khẳng định rằng Moscow không hài lòng với một số điều khoản trong kế hoạch của Kiev. Cụ thể, Nga yêu cầu Ukraine rút hoàn toàn quân khỏi vùng Donbass, từ bỏ việc gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), và áp đặt các hạn chế đối với quy mô quân đội Ukraine.

Nga nói rằng chính quyền Kiev và các nước châu Âu đã cố tình làm suy yếu nỗ lực hòa bình của Mỹ bằng những điều khoản hoàn toàn không có lợi cho Nga. “Những điều khoản mà họ tìm cách đưa vào không cải thiện được văn kiện hòa bình cũng như triển vọng đạt được một nền hòa bình lâu dài,” ông Yury Ushakov, Trợ lý Tổng thống Nga kiêm trưởng đoàn đàm phán cấp cao của Moscow, nhận định hồi đầu tuần.