Cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài - một bộ phận không thể tách rời của dân tộc - đã đóng góp to lớn vào sự phát triển của Việt Nam. Nhiều kiều bào đã cống hiến hết mình cho sự phát triển của đất nước. Nhiều người Việt Nam ở nước ngoài đã nỗ lực nâng cao các giá trị của dân tộc trên trường quốc tế, để đất nước có thể cạnh tranh với các quốc gia khác về khoa học, công nghệ, kinh doanh và văn hóa, đảm bảo rằng quan điểm của người Việt Nam được coi trọng trên các diễn đàn quốc tế và các sáng kiến ​​của người Việt Nam được công nhận là những đóng góp toàn cầu.

Họ đầu tư vào đất nước hoặc gửi về lượng kiều hối trị giá hàng chục tỷ USD hàng năm. Đặc biệt, nhiều người trong số họ đã đóng vai trò trung gian cho sự hợp tác giữa Việt Nam và các nước khác, đồng thời thúc đẩy sự hiểu biết về đất nước giữa bạn bè và cộng đồng người Việt Nam đang sống ở nước ngoài.

Báo Kinh tế & Đô thị hân hạnh giới thiệu một số cá nhân tiêu biểu có những đóng góp xây dựng tương lai tươi sáng hơn cho Việt Nam. Họ thúc đẩy mối quan hệ văn hóa và ý thức bản sắc của người Việt Nam ở nước ngoài trong khi vẫn bảo tồn các giá trị truyền thống; một công dân - hậu duệ nhà Lý trở về quê hương, đã làm việc không mệt mỏi vì sự phát triển của đất nước; một chuyên gia an ninh mạng vươn tầm thế giới và truyền cảm hứng cho giới trẻ bằng hành trình đáng kinh ngạc của mình; một chàng trai trẻ người Việt Nam đã thay đổi nền nông nghiệp châu Phi - một nỗ lực truyền tải thông điệp hòa bình và thống nhất của Việt Nam; và những người trẻ tuổi dành hết năng lượng vô biên của mình để thúc đẩy văn hóa Việt Nam và sự kiên trì để đặt nền tảng cho mối quan hệ quốc tế chặt chẽ hơn.

Nguồn lực quý báu

"Tôi trở về Việt Nam với mong muốn vừa tham gia trong công nghiệp vi mạch ở  môi trường thực tiễn, vừa tham gia đào tạo cho các sinh viên để giúp họ thu hẹp khoảng cách với "kĩ sư toàn cầu", Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Mai Khanh, trao đổi với Kinh tế & Đô thị.  

Giống như nhiều người Việt Nam ở nước ngoài khác, vị kiều bào Nhật không chỉ quảng bá hình ảnh quê hương đất tổ trên toàn thế giới mà còn đóng góp cho đất nước theo nhiều cách khác nhau.

Trở về Việt Nam sau 15 năm làm việc và nghiên cứu tại Đại học Tokyo (Nhật Bản), hiện là chuyên gia cấp cao tại công ty Marvell Vietnam, ông Khanh đang “đau đáu” một dự án ứng dụng chip cảm biến AI cho nuôi trồng thủy sản ở Việt Nam cùng các đồng sự khắp nơi trên thế giới, nhắm tới ra sản phẩm mang đậm chất "made in Vietnam".

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao - Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Lê Thị Thu Hằng, trong số sáu triệu người Việt Nam ở nước ngoài, trong đó 80% sống ở các nước phát triển, có khoảng 10%  tương đương hơn 600.000 người có trình độ học vấn cao.

Từ 2,7 triệu người vào năm 2003, cộng đồng này đang phát triển nhanh chóng và trở thành nguồn lực quý giá, đóng góp to lớn vào sự phát triển của Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh. Trước hết, đó là nguồn tri thức, khoa học công nghệ và nguồn nhân lực trình độ cao.

Trong số 600.000 cá nhân trên, nhiều nhà khoa học đang gây dựng tên tuổi trong các lĩnh vực mới, công nghệ cao đang có nhu cầu cao tại Việt Nam, bao gồm công nghệ thông tin, điện tử, viễn thông, chế tạo máy, điều khiển học, khoa học công nghệ sinh học, công nghệ vũ trụ, vật liệu mới, công nghệ nano, năng lượng, quản lý kinh tế, tài chính ngân hàng…

Bên cạnh đó, làn sóng kiều hối trở về Việt Nam cũng ngày càng gia tăng trong 20 năm qua, chuyển từ tiêu dùng và hỗ trợ hộ gia đình sang các hợp đồng đầu tư lớn trong nước. Cụ thể, từ năm 2020, kiều hối về Việt Nam đã vượt dòng vốn FDI giải ngân và vốn viện trợ nước ngoài ODA

Tính đến tháng 11/2023, doanh nhân, nhà đầu tư Việt Nam từ 32 quốc gia đã đóng góp vào 421 dự án tại nhiều tỉnh thành ở Việt Nam với trị giá lên tới 7,2 tỷ USD. Bên cạnh đó, hàng nghìn doanh nghiệp vừa và nhỏ của cộng đồng kiều bào đã tham gia đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội.

Thứ trưởng Lê Thị Thu Hằng cũng lưu ý, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đã đóng góp không chỉ cho quê hương mà còn cho đất nước sở tại nơi họ đang sinh sống và làm việc.

Ngoài việc hội nhập sâu rộng, cộng đồng cũng đang từng bước khẳng định vị thế của mình, thể hiện cam kết mạnh mẽ với nước sở tại, đồng thời thúc đẩy tình hữu nghị, thúc đẩy hợp tác thương mại và nuôi dưỡng nhận thức tích cực về Việt Nam, con người và văn hóa Việt Nam tới bạn bè quốc tế.

Những trái tim hướng về Tổ quốc

Việc Việt Nam đang cởi mở trước những lĩnh vực quan trọng và mới nổi trên toàn thế giới, điều này đã khuyến khích và thúc đẩy người Việt xa xứ ngày càng hướng về quê hương của họ, theo Tiến sĩ (TS) Nguyễn Duy Lân, nhà đồng sáng lập công ty khởi nghiệp về an ninh mạng Veramine, có trụ sở tại Seattle, Mỹ.

Với 9 năm làm việc tại Tập đoàn Microsoft trước đó và sau này sáng lập doanh nghiệp riêng, TS Lân cho biết bên cạnh các khách hàng lớn như Bộ Quốc phòng Mỹ, Bộ An ninh Nội địa và Không quân, hiện công ty của anh hợp tác với khoảng 20 cơ quan và ngân hàng tại Việt Nam, cung cấp các sản phẩm đào tạo nhân sự, thông tin về các cuộc tấn công mạng. “Tôi cảm thấy động lực lớn lao khi nhận thấy Việt Nam gần đây đã quan tâm nhiều đến những vấn đề như an ninh mạng và mong muốn mở rộng lĩnh vực này”, anh hào hứng chia sẻ.

Trong khi đó, Thúy Anh, chuyên gia khoa học tại Mỹ, “thú nhận” rằng quyết định trở về Việt Nam vào năm 2022 của bắt nguồn từ việc tham gia Diễn đàn trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu năm 2018.

“Sau sự kiện đó, mối liên hệ của tôi với quê hương ngày càng bền chặt hơn với nhiều dự định hợp tác với các tổ chức Việt Nam”, chuyên gia trẻ tuổi cũng nhận định, đang có làn sóng các nhà khoa học và những người trẻ tuổi trở về Việt Nam để khởi nghiệp.

Cô cũng đánh giá cao những nỗ lực của chính phủ Việt Nam trong việc trân trọng và tạo điều kiện cho nguồn lực kiều bào. “Tôi hy vọng rằng chính phủ sẽ tổ chức nhiều chương trình như vậy hơn nữa để kết nối các nhà khoa học trẻ Việt trên toàn cầu cùng chung tay xây dựng đất nước phát triển”, Thúy Anh chia sẻ.

Một cuộc khảo sát gần đây của công ty tư vấn tuyển dụng Robert Walters cho thấy 71% người Việt Nam ở nước ngoài có kế hoạch trở về quê hương để sinh sống và làm việc trong vòng năm năm tới. Đáng chú ý, tỷ lệ này cao hơn đáng kể so với ba quốc gia khác ở Đông Nam Á được khảo sát là Indonesia (60%), Philippines (62%) và Singapore (58%).

Khoảng 60% số người do công ty được thành lập năm 1985 tại Anh và hoạt động tại 27 quốc gia, khảo sát, cho biết tình hình kinh tế sẽ ảnh hưởng đến quyết định trở về Việt Nam hay không của họ. Những mối liên kết về mặt tình cảm, xã hội và văn hóa với quê hương cũng thúc đẩy nhiều người Việt Nam ở nước ngoài trở về nước.

Lân cho biết xu hướng kiều bào ở nước ngoài làm việc tại Việt Nam hoặc trở về nước đang ngày càng tăng, với lượng kiều hối tăng lên hàng năm. Nhà đồng sáng lập của Veramine cho biết việc đất nước hội nhập sâu hơn vào nền kinh tế toàn cầu cũng tạo ra nhiều cơ hội tốt cho người Việt ở nước ngoài.

"Tôi mong muốn mở rộng hơn nữa sự hợp tác bằng cách hợp tác với các công ty tích hợp phần mềm của Việt Nam để phát triển và cung cấp dịch vụ và sản phẩm cho các quốc gia trong khu vực", anh chia sẻ với Kinh tế & Đô thị.

Khơi dậy nguồn lực to lớn của kiều bào

Mặt khác, việc chính phủ tích cực thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW của Bộ Chính trị về công tác người Việt Nam ở nước ngoài (Nghị quyết 36) trong suốt 20 năm qua cũng góp phần thúc đẩy “nhiệt huyết” trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài.

Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị đã mở đường cho thúc đẩy công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài, đặc biệt chú trọng đến quyền và lợi ích của họ. Nghị quyết có nội dung tập trung vào tham vấn, bảo đảm quyền lợi và bảo vệ hợp pháp cho người Việt Nam ở nước ngoài, bảo tồn tiếng Việt và bản sắc văn hóa dân tộc, bên cạnh những vấn đề khác.

Ngoài việc tiếp tục duy trì triển khai hiệu quả Nghị quyết 36, bà Hằng cũng lưu ý rằng nguồn lực trí tuệ của người Việt Nam ở nước ngoài rất lớn và vẫn còn nhiều dư địa khai thác.

Để khai thác được nguồn lực này, Việt Nam cần có chính sách thu hút phù hợp như đảm bảo quyền và lợi ích của các chuyên gia trí thức khi họ trở về Việt Nam làm việc hoặc đóng góp từ xa, cũng như chế độ đãi ngộ phù hợp và môi trường làm việc năng động và hiệu quả, bà Hằng cho biết.

Đây cũng là trọng tâm chính trong chính sách thu hút nguồn nhân lực mà Chính phủ đang triển khai, đặc biệt vào những lĩnh vực trọng điểm mà Việt Nam đang có nhu cầu to lớn.

Với việc Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi đào tạo 30.000 đến 50.000 kỹ sư và 100 chuyên gia về chuyển đổi số và bán dẫn, cộng đồng người Việt ở nước ngoài được coi là nguồn lực rất tiềm năng, đặc biệt là trong các lĩnh vực đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ

Đại sứ Ngô Hướng Nam, nhà ngoại giao với 30 năm trong ngành, cho biết các chuyên gia Việt Nam đang tạo dấu ấn ở hầu hết các ngành công nghiệp và lĩnh vực trọng điểm, các dự án công nghệ cao từ điện tử, sinh học, vật liệu mới, năng lượng mới, công nghệ thông tin đến hàng không, vũ trụ và đại dương trên thế giới.

"Có khoảng 10.000 người Việt đang làm việc tại Thung lũng Silicon, California (Mỹ), trong đó có nhiều công ty do người Việt làm chủ trong lĩnh vực công nghệ thông tin", Đại sứ Ngô Hướng Nam cho biết.

Đáng chú ý, Mạng lưới Đổi mới sáng tạo Việt Nam (VIN) cho đến nay đã quy tụ hơn 1.500 chuyên gia và trí thức có trình độ cao là người Việt Nam ở nước ngoài tại 20 quốc gia và vùng lãnh thổ và tám mạng lưới thành viên tại Châu Âu, Đức, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) và Mỹ.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Mai Khanh, Chính phủ đã tạo nhiều điều kiện thu hút nhân tài vào lĩnh vực bán dẫn và công nghệ cao nói chung, bao gồm thúc đẩy xây dựng mối quan hệ ba bên giữa Chính quyền – Doanh nghiệp – Cơ sở đào tạo. Việc này rất cần thiết nhằm mở rộng hơn nữa mạng lưới kiều bào để “cộng hưởng” sức mạnh trong ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam.

“Lợi thế của cộng đồng kiều bào khi ở nước ngoài là có thể tận dụng chính sách, tài liệu, công nghệ từ khắp nơi trên thế giới. Nếu liên kết được mạng lưới lớn như vậy sẽ tận dụng, cũng như tạo được cầu nối giữa Việt Nam và các nước tiên tiến,” ông Khanh nói.

Nội dung: Cẩm Anh
Hình ảnh: Hoàng Nam

BÀI CÙNG CHỦ ĐỀ

 

07:45 15/07/2024