Cùng tham dự cuộc làm việc có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh, Thượng tướng Lê Huy Vịnh, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Trần Hồng Minh; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương.
Trước đó, tại huyện Quảng Hòa, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã đi thăm, chúc Tết, tặng quà các mẹ Việt Nam anh hùng, các gia đình chính sách, hộ nghèo, người lao động có hoàn cảnh khó khăn, Đồn Biên phòng cửa khẩu Tà Lùng; khảo sát thực địa dự án cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh và việc triển khai khu kinh tế cửa khẩu Cao Bằng.
Triển khai tốt chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát
Các báo cáo, ý kiến tại cuộc làm việc thống nhất đánh giá, năm 2022, dù gặp nhiều khó khăn do giao thông không thuận lợi, hạ tầng kinh tế-xã hội hạn chế nhưng Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cao Bằng đoàn kết, nỗ lực, chủ động, sáng tạo, triển khai quyết liệt, linh hoạt các nhiệm vụ, giải pháp.
Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng Trần Hồng Minh cho biết, ngay sau cuộc làm việc của Thủ tướng Chính phủ với tỉnh vào tháng 11/2021, tỉnh đã khẩn trương triển khai các nhiệm vụ được Thủ tướng giao, nhất là những nhiệm vụ mang tính đột phá, đặc biệt là việc triển khai dự án cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn)-–Trà Lĩnh (Cao Bằng)-dự án đầu tư công quan trọng nhất của Cao Bằng trong nhiệm kỳ này, một trong những dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải.
Năm 2022, GRDP của Cao Bằng tăng 5,04%, quy mô kinh tế 22.100 tỷ đồng. GRDP bình quân đạt 40,2 triệu đồng/người/năm, tăng 8,2% so năm 2021. Giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp bằng 106% năm 2021. Sản xuất nông nghiệp phát triển ổn định; xây dựng nông thôn mới được triển khai tích cực, tiêu chí bình quân đạt 11,63 tiêu chí/xã, tăng 0,56 tiêu chí. Xuất nhập khẩu đạt gần 885 triệu USD, tăng 11%. Du lịch phục hồi ấn tượng, đạt trên 1,1 triệu lượt khách, tăng 165%; doanh thu tăng 762%. Thu ngân sách nhà nước đạt 3.966 tỷ đồng, bằng 236% dự toán Trung ương giao, tăng 104% so năm 2021. Tổng vốn quản lý và huy động trên địa bàn đạt 26.000 tỷ, tăng 3,5%.
Cao Bằng tích cực triển khai công tác quy hoạch; tổ chức rà soát, phê duyệt 10/10 đô thị; trình Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng khu kinh tế cửa khẩu đến năm 2040; hoàn thành hồ sơ quy hoạch tỉnh.
Tỉnh chú trọng phát triển các lĩnh vực văn hóa, xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, xóa đói, giảm nghèo đạt kết quả tích cực (giảm 4,29%). Triển khai tốt chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát; hoàn thành hỗ trợ 1.235/6.602 nhà tạm, nhà dột nát; đồng thời huy động nguồn lực tạm ứng cho 3.141 hộ nghèo, trong đó có 214 gia đình chính sách, xây mới, sửa chữa nhà ở.
Quốc phòng, an ninh được bảo đảm, kịp thời phát hiện và xử lý hiệu quả các vụ việc, bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, biên giới; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội. Chú trọng công tác xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh, hiệu lực, hiệu quả; quan tâm công tác chính trị tư tưởng, nâng cao năng lực, sức chiến đấu của tổ chức đảng và đảng viên; tăng cường kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật.
Cao Bằng đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương sớm cân đối, bố trí kinh phí cho tỉnh thực hiện, hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh; xem xét, nâng cấp các cửa khẩu Trà Lĩnh, Lý Vạn, Pò Peo và công nhận lối mở Nà Lạn. Đặc biệt, đề nghị hỗ trợ tỉnh xây dựng, nâng cấp các tuyến đường kết nối với cao tốc Đồng Đăng–Trà Lĩnh và với các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Cao Bằng; đẩy mạnh khai thác tài nguyên du lịch thác Bản Giốc…
Vị trí chiến lược trọng yếu, là "phên giậu" biên cương
Tại cuộc làm việc, lãnh đạo bộ, ngành đã phát biểu làm rõ hơn các thành tựu, kết quả, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân, phân tích về tiềm năng, lợi thế, bổ sung, gợi mở định hướng, giải pháp, tập trung vào các đột phá để tỉnh tiếp tục khơi thông nguồn lực, phát triển nhanh và bền vững, đồng thời trả lời các kiến nghị của tỉnh.
Phân tích thêm về tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của Cao Bằng, các đại biểu cho rằng, với diện tích 6.700 km² (thứ 17/63), Cao Bằng có vị trí chiến lược trọng yếu, là "phên giậu" biên cương phía bắc của Tổ quốc, được Bác Hồ chọn Cao Bằng để xây dựng căn cứ địa cách mạng đầu tiên.
Tỉnh có nền văn hóa đặc sắc của 27 dân tộc anh em, với nhiều giá trị văn hóa, văn học nghệ thuật, dân gian truyền thống. Có 214 di tích (03 di tích quốc gia đặc biệt, 29 di tích xếp hạng cấp quốc gia).
Nguồn tài nguyên khoáng sản khá phong phú, nhiều mỏ có trữ lượng lớn (sắt, mangan, chì, kẽm, vật liệu xây dựng…) là nguồn lực quan trọng cho phát triển kinh tế.
Thiên nhiên hùng vĩ, bao la, núi rừng hoang sơ, nhiều thác nước, hang, động kỳ thú, tạo cảnh quan độc đáo, cuốn hút. Nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng (thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao, Hồ Thang Hen, công viên địa chất Non Nước, núi Mắt Thần, rừng quốc gia Phịa Oắc-Phịa Đén…).
Dân số tuy ít khoảng 538.000 người (thứ 61/63) nhưng người Cao Bằng có nhiều phẩm chất tốt đẹp, giàu truyền thống yêu nước là điểm tựa vững chắc để xây dựng, phát triển quê hương Cao Bằng giàu đẹp.
Phát huy mạnh mẽ tinh thần tự lực, tự cường
Phát biểu chỉ đạo cuộc làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản nhất trí với báo cáo và các ý kiến tại cuộc làm việc; ghi nhận, biểu dương đánh giá cao nỗ lực, quyết tâm, các giải pháp và các kết quả mà Cao Bằng đạt được trong năm 2022, góp phần vào thành tựu chung của cả nước.
Nguyên nhân của những kết quả đạt được là nhờ đoàn kết, thống nhất, phát huy truyền thống cách mạng, huy động sự vào cuộc của nhân dân và cả hệ thống chính trị; tinh thần chủ động, tích cực, ứng phó với mọi tình huống; sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hiệu quả với các cơ quan Trung ương, các địa phương, sự hợp tác hiệu quả với các địa phương của Trung Quốc…
Bên cạnh những thành tựu, kết quả, Thủ tướng thẳng thắn cho rằng, hạ tầng kinh tế-xã hội Cao Bằng còn nhiều khó khăn, nhất là hạ tầng giao thông. Nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu. Tỉnh chưa khai thác, phát huy hiệu quả tiềm năng, thế mạnh về đất đai, điều kiện thiên nhiên, văn hóa, lịch sử, con người. Quy mô kinh tế nhỏ (thứ 62/63 tỉnh, thành phố). GRDP bình quân đầu người thấp. Đời sống của một bộ phận người còn khó khăn, nhất là đồng bào dân tộc; tỉ lệ hộ nghèo còn cao. Thứ hạng về năng lực cạnh tranh năm 2021 thấp, xếp thứ 63/63. Giải ngân vốn đầu tư công thấp.
Thủ tướng nêu rõ, năm 2023, tình hình có thời cơ, thuận lợi đan xen khó khăn, thách thức nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi; những khó khăn nội tại của nền kinh tế vẫn còn. Thủ tướng mong muốn và tin tưởng Cao Bằng chia sẻ những khó khăn này với đất nước, từ đó tự lực cánh sinh vươn lên, không trông chờ, ỷ lại.
Thủ tướng đánh giá cao định hướng và các chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội năm 2023 của tỉnh, đồng thời nhấn mạnh một số quan điểm chỉ đạo.
Thứ nhất, quán triệt, thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết chuyên đề của Trung ương, Chiến lược 10 năm, kế hoạch 5 năm về phát triển kinh tế-xã hội, các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX.
Thủ tướng đặc biệt lưu ý, Cao Bằng là tỉnh có đường biên giới dài nhất với Trung Quốc (333 km), cần quán triệt, triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả các thỏa thuận, kết quả đạt được trong chuyến thăm Trung Quốc gần đây của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Tỉnh cần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể", kết hợp giữa nội lực (con người, thiên nhiên, truyền thống lịch sử-văn hóa) là cơ bản, chiến lược, lâu dài quyết định với ngoại lực là quan trọng và đột phá; góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với chủ động, tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả. Giữ vững bản lĩnh, kiên định, kiên trì những vấn đề nguyên tắc nhưng chủ động, tích cực, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành phù hợp tình hình, nhất là các vấn đề phát sinh khi tình hình thay đổi rất nhanh, nhiều diễn biến khó lường.
Thứ ba, bám sát thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, tôn trọng thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; phản ứng chính sách kịp thời, phù hợp, trong đó có chính sách chung và chính sách riêng, tổ chức thực hiện công việc phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của Cao Bằng.
Thứ tư, đổi mới tư duy, suy nghĩ phải chín, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, nhất là trong đầu tư phát triển hạ tầng chiến lược. Trong đó, về hạ tầng giao thông, cần xác định và tập trung cao độ, làm bằng được những công trình cần nhất để phát huy hiệu quả lan tỏa, nâng cao giá trị đất đai, mở ra không gian phát triển mới.
Thứ năm, đẩy mạnh hợp tác phát triển thương mại-dịch vụ với phía Trung Quốc. Nhân dịp này, Thủ tướng hoan nghênh tỉnh đã làm tốt nhiệm vụ này, trong đó đã chủ động xây dựng cầu Tà Lùng 2 và hạ tầng khu vực cửa khẩu quốc tế Tà Lùng.
Thứ sáu, tập trung cơ cấu lại nền kinh tế, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp với vai trò trụ đỡ nền kinh tế, xóa đói giảm nghèo, đồng thời tích cực phát triển công nghiệp và dịch vụ.
Thứ bảy, coi trọng phát triển giáo dục, đẩy mạnh đào tạo nhân lực chất lượng cao; phát triển hệ thống các trường dân tộc nội trú, trong bối cảnh nhân lực là nút thắt phát triển của tỉnh.
Thứ tám, là tỉnh biên giới, Cao Bằng cần coi trọng công tác bảo vệ độc lập, chủ quyền, ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc về an ninh quốc phòng, phòng tuyến hợp tác và cạnh tranh kinh tế quốc tế.
Thứ chín, tăng cường phân cấp, phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với phân bổ nguồn lực phù hợp, nâng cao năng lực cán bộ thực thi, kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực.
Thứ mười, chú trọng công tác xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống cơ quan hành chính đoàn kết, thống nhất, liêm chính, dân chủ, hành động, hiệu quả, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ. Xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp, trong sạch, tận tụy, vì nhân dân phục vụ.
Ưu tiên số 1 cho tuyến cao tốc Đồng Đăng-Trà Lĩnh
Thủ tướng cơ bản đồng ý các nhiệm vụ, chủ yếu đã nêu trong báo cáo và ý kiến của các đại biểu, đồng thời lưu ý một số trọng tâm, mà trước hết là tiếp tục triển khai hiệu quả các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 và các loại dịch bệnh khác.
Phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa an toàn gắn với quy chuẩn, tiêu chuẩn hóa và truy xuất nguồn gốc; thay đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tăng diện tích các loại cây có giá trị kinh tế, đẩy mạnh chăn nuôi gia súc, chế biến gỗ.
Nâng cao giá trị gia tăng công nghiệp chế biến khoáng sản; đẩy mạnh công nghiệp chế biến nông sản, thu hút các ngành công nghiệp mới. Chú trọng đầu tư hạ tầng cho phát triển công nghiệp; nâng cao hiệu quả khu công nghiệp, khu kinh tế cửa khẩu. Thủ tướng nhấn mạnh, khu kinh tế cửa khẩu của Cao Bằng đã được phê duyệt quy hoạch vào tháng 3/2022, đây chính là động lực phát triển mới của tỉnh Cao Bằng, cần tập trung xây dựng.
Phát triển du lịch trở thành kinh tế mũi nhọn, với các sản phẩm du lịch đa dạng, độc đáo gắn với lịch sử, truyền thống, bản sắc văn hóa dân tộc, điều kiện tự nhiên, nhất là du lịch văn hóa, lịch sử cách mạng, du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng…
Đẩy mạnh phát triển thương mại, dịch vụ; chú trọng chuyển đổi số, phát triển thương mại điện tử để nâng cao khả năng kết nối, quảng bá và mở rộng thị trường, tạo đầu ra bền vững cho các sản phẩm địa phương.
Xác định công tác quy hoạch là nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, hoàn thành quy hoạch tỉnh Cao Bằng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050; quy hoạch phải đi trước một bước, có tầm nhìn dài hạn, chiến lược, vừa phát huy tiềm năng, thế mạnh, vừa khắc phục hạn chế. Chú trọng phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, nhất là hạ tầng giao thông kết nối.
Quyết liệt cải cách thủ tục hành chính, nâng cao xếp hạng về năng lực cạnh tranh để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; xây dựng chính quyền số, đẩy mạnh dịch vụ hành chính công trực tuyến.
Cho ý kiến về các đề xuất, kiến nghị, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành và tỉnh Cao Bằng cùng vào cuộc để hoàn thành việc xóa nhà tạm, dột nát trên địa bàn trong năm 2023-2024.
Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh nhiệm vụ tích cực tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tập trung mọi nguồn lực, ưu tiên số 1 để khởi công thực hiện dự án cao tốc Đồng Đăng (Lạng Sơn)-Trà Lĩnh (Cao Bằng) theo hình thức hợp tác công tư, Bộ Tài chính nghiên cứu, ưu tiên bố trí vốn Trung ương cho dự án này, sau khi hoàn thành tuyến đường này sẽ xem xét triển khai các dự án đường bộ khác.
Thủ tướng mong muốn tỉnh Cao Bằng "năm mới thắng lợi mới" và năm 2023 đạt nhiều kết quả tích cực hơn, cao hơn năm 2022.
