Chuyên gia nói gì về tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ

Liên quan đến việc tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ em, PGS.TS Dương Thị Hồng - Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho hay, có hai loại vaccine phòng Covid-19 được cấp phép tiêm cho trẻ là vaccine Pfizer và Moderna. Trong đó, hiện nay do nguồn cung, Việt Nam chủ yếu tiêm vaccine Pfizer. Vaccine này được tiêm cho trẻ từ 12 tuổi trở lên đến dưới 18 tuổi (tương đương lớp 7-12), tiêm giống liều lượng của người lớn.

Chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 cho trẻ từ 12-17 tuổi chính thức triển khai từ đầu tháng 11/2021 trên toàn quốc. Trong tháng 11, sẽ triển khai tiêm mũi một, dự kiến triển khai dần cho các tỉnh theo tiến độ tiêm cho người lớn, tiến độ cung ứng vaccine. Đầu tháng 12, sẽ cố gắng mở rộng việc tiêm cho trẻ trên toàn quốc. Theo đó, sẽ ưu tiên cho địa phương đang có dịch, đang bị giãn cách xã hội, có mật độ dân cư tập trung, nguy cơ lây nhiễm cao. Tỉnh nào chưa đạt tỷ lệ bao phủ vaccine cho người lớn thì vẫn tiếp tục ưu tiên tiên cho nhóm này.

“Bộ Y tế sẽ có quyết định riêng về việc phân bổ vaccine Pfizer tiêm cho trẻ. Việc tiêm vaccine cho trẻ được thực hiện theo hình thức cuốn chiếu, hạ dần lứa tuổi, tiêm cho học sinh lớp 11-12 trước sau đó đến lớp 10 và kết thúc tiêm chủng cho trẻ khối cấp 3 thì sẽ tiêm cho trẻ học cấp 2, cũng từ lứa tuổi cao đến thấp. Việc tiêm vaccine sẽ được thực hiện tại trường học, trạm y tế, bệnh viện, điểm tiêm dịch vụ…"-  PGS.TS Dương Thị Hồng chia sẻ.

Trước việc nhiều gia đình lo ngại tiêm vaccine phòng Covid-19 có gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khoẻ của trẻ hay không, PGS.TS Dương Thị Hồng cho hay, vaccine sử dụng tiêm phòng cho trẻ là vaccine Pfizer và Moderna đã được phê duyệt có thành phần mRNA của virus hoàn toàn không có tương tác với ADN của người do đó không có nguy cơ gây ra rối loạn biến đổi gen, hay ảnh hưởng về lâu dài đến sức khoẻ sinh sản (rối loạn vô sinh) rồi bệnh ung thư..  như các phụ huynh đang lo lắng. "Cho đến hiện nay, chúng tôi chưa nhìn thấy mối liên quan giữa việc sử dụng vaccine của hai nhà sản xuất này với sức khoẻ" - PGS.TS Dương Thị Hồng nói.

Liên quan đến việc cung ứng vaccine, lãnh đạo Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương thông tin, hiện nay việc cung ứng vaccine đỡ căng thẳng hơn giai đoạn đầu. “Chúng tôi mong muốn các nhà cung ứng vaccine đúng hợp đồng, theo lịch. Với tiến độ cung ứng và tiêm vaccine như hiện nay, chúng tôi hy vọng có thể hoàn thành được mục tiêu bao phủ vaccine cho hầu hết người dân Việt Nam trong năm nay. Nếu vaccine được cung cứng đủ trong tháng 12 và đầu năm 2022 thì chúng ta sẽ sớm bao phủ được vaccine cho người lớn và cho trẻ" - PGS.TS Dương Thị Hồng cho biết.

Đề cập đến vấn đề này, PGS.TS Trần Minh Điển - Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho hay, Bộ Y tế đã lựa chọn vaccine phòng Covid-19 Comirnaty do Pfizer-BioNTech sản xuất để tiêm cho nhóm trẻ từ 12-17 tuổi tại nước ta. Đây là vaccine đã được WHO khuyến cáo tiêm chủng cho trẻ em và đã được nhiều nước sử dụng. Đây là vaccine đảm bảo an toàn cho trẻ em. Tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ em cũng như quy trình tiêm cho người lớn, cần thực hiện khám sàng lọc để xác định các trường hợp chống chỉ định. Đó là các trường hợp liên quan đến phản ứng phản vệ ở mức độ 2. Còn lại các trường hợp khác đều có thể chỉ định tiêm. Một số trường hợp như trẻ có bệnh nền, bệnh mạn tính, béo phì… cần chỉ định tiêm tại Trung tâm y tế hoặc tại bệnh viện giống như đối với người lớn.

Theo PGS.TS Trần Minh Điển, việc tiêm chủng cũng được tổ chức theo các điểm tiêm như đang triển khai tiêm cho người lớn. Đối với trẻ em có thể còn thuận lợi hơn vì tổ chức tiêm ở các trường học. Tại các điểm tiêm nhà trường, cơ sở y tế sẽ tham gia hỗ trợ, phối hợp quy trình tiêm với các thầy cô giáo nên sẽ thuận lợi hơn. Tại mỗi điểm tiêm này cũng sẽ tập trung theo dõi sau tiêm và đánh giá sau tiêm với trẻ. Khi trẻ về nhà, thì gia đình theo dõi những dấu hiệu sức khoẻ của trẻ theo tờ hướng dẫn được phát sau tiêm để kịp thời đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất khi cần. Bên cạnh đó, trong thời gian qua các địa phương đã thành lập những đội y tế cơ sở và những đội cấp cứu lưu động để có thể đáp ứng được trong những tình huống xảy ra những phản ứng bất lợi.

“Với vaccine phòng Covid-19, trong thời gian vừa qua chúng ta đã thấy hiệu quả về tính an toàn và tính sinh miễn dịch cho những người trên 18 tuổi.  Và trên thế giới hiện tại nhóm trẻ từ 12 đến 17 tuổi cũng đang được được các nước tiếp tục chỉ định tiêm. Đối với trẻ em từ 5-12 tuổi, một số nước cũng đã có dữ liệu tiêm. Bộ Y tế đã lên kế hoạch triển khai tiêm chủng cho nhóm trẻ em trong độ tuổi nhỏ hơn trong năm 2022 trên cơ sở khoa học và cập nhật các loại vaccine cho trẻ em. Hiện Hội đồng tư vấn tiêm chủng quốc gia cũng đã đồng ý chỉ định tiêm vaccine phòng Covid-19 cho nhóm trẻ em từ 5-11 tuổi, tuy nhiên phải dựa vào dữ liệu an toàn và tính sinh miễn dịch của nhà sản xuất và nhà sản xuất phải khuyến cáo tiêm được cho trẻ em trong độ tuổi đó thì chúng ta sẽ tiêm” - PGS.TS Trần Minh Điển nhấn mạnh.

Ngoài ra, lãnh đạo Bệnh viện Nhi Trung ương cũng chia sẻ, theo dữ liệu hiện nay trên toàn thế giới số lượng trẻ em mắc Covid-19 cũng không hề nhỏ, tuy nhiên tỷ lệ các cháu mắc bệnh nặng và tử vong thấp hơn so với nhóm người lớn trên 50 tuổi. Chúng ta cần tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ em để đảm bảo trẻ bớt được triệu chứng nặng của tình trạng bệnh và đặc biệt trong nhóm trẻ có bệnh nền như ung thư, thận, gan… thì vaccine sẽ góp phần làm giảm tỷ lệ tử vong đối với những trẻ này, vì đây là đối tượng nguy cơ cao.

Đồng quan điểm, TS Lê Kiến Ngãi - Trưởng Phòng khám, tư vấn tiêm chủng, Khoa Dự phòng và kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương cho rằng, để phòng ngừa Covid-19 cho trẻ em, bên cạnh các biện pháp phòng ngừa  không đặc hiệu đã trở thành thường quy hiện nay là thông điệp “5K” thì việc phòng ngừa chủ động bằng vaccine là biện pháp rất cần thiết.

Thông tin về các loại vaccine, TS Lê Kiến Ngãi cho biết, vaccine Comirnary của hãng Pfizer-BioNTech được WHO phê duyệt sử dụng từ 31/12/2020. Ngay từ khi được đưa vào sử dụng vaccine  Comirnary đã được đề xuất sử dụng cho trẻ từ 12 tuổi trở lên với liều như người lớn (liều 0,3ml chứa 30mcg vaccine). Tại Việt Nam vaccine được phê duyệt sử dụng từ tháng 6/2021 cho người từ 18 tuổi trở lên. Đầu tháng 10/2021,  Pfizer-BioNTech  đã công bố  kết quả thử nghiệm vaccine cho  trẻ 5-11 tuổi với hiệu quả phòng bệnh cao và tính an toàn cao.  Hãng đã  nộp hồ sơ xin phê duyệt. Pfizer- BioNTech đang tiếp tục thử nghiệm vaccine cho các nhóm trẻ 6 tháng – 2 tuổi và  2-5 tuổi.

Vaccine Moderna của hãng Moderna (Mỹ) đã được chấp thuận sử dụng cho trẻ em từ 12-17 tuổi (trước đó đã được phê duyệt sử dụng cho người từ 18 tuổi trở lên từ tháng 12/2020). Vaccine  được đánh giá là có hiệu quả và tác dụng phụ tương tự như đã gặp ở người lớn.  Moderna đang tiếp tục thử nghiệm vaccine ở nhóm trẻ từ 6 tháng-12 tuổi.

Hãng Sinopharm (Trung Quốc) đã công bố kết quả thử nghiệm  giai đoạn đầu vaccine Vero Cell của hãng cho nhóm trẻ từ 3-17 tuổi với thông báo kết quả thử nghiệm rất nhiều triển vọng.

Các nhãn hàng vaccine khác như AstraZenneca, Novavax, Sputnik… cũng đang hoàn tất các giai đoạn thử nghiệm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ em và sẽ công bố khi có kết quả.

“Đánh giá về tác dụng không mong muốn sau tiêm vaccine phòng Covid-19 cho trẻ em, các nhà chuyên môn cho biết, không có sự khác biệt so với người lớn. Các phản ứng sau tiêm vaccine Covid-19 cho trẻ em phổ biến là sưng, đau chỗ tiêm, mệt mỏi, nhức đầu, đau cơ, sốt, có thể buồn nôn, và sẽ tự hết sau vài ngày. Cũng đã có một số báo cáo về viêm cơ tim sau tiêm vaccine nhóm mRNA nhưng tỷ lệ rất thấp.  Trẻ em cần phải được theo dõi đúng các quy trình sau tiêm chủng” - TS Lê Kiến Ngãi nói.