Doanh nghiệp khai báo riêng rẽ linh kiện để gian lận thuế

Kinhtedothi - Gần 3 năm trở lại đây, Cục Kiểm tra sau thông quan (KTSTQ), Tổng cục Hải quan thực hiện 12 cuộc kiểm tra tại trụ sở các DN hoạt động trong lĩnh vực NK linh kiện, phụ tùng ô tô, xe máy và linh kiện điện tử. Qua đó đã phát hiện một số sai phạm trong khai báo hải quan, ra quyết định truy thu tổng số tiền 173 tỉ đồng.

Theo Cục KTSTQ, đối với loại hình NK linh kiện ô tô để lắp ráp, hành vi vi phạm thường diễn ra theo hình thức DN cố tình khai báo riêng rẽ từng linh kiện để trốn thuế. Bởi khi nhập linh kiện dưới dạng bộ rời đồng bộ hoặc không đồng bộ hàng hóa này phải chịu mức thuế suất thuế NK của xe nguyên chiếc. Tuy nhiên, khi khai báo hải quan, DN lại khai riêng rẽ từng linh kiện vào các dòng hàng được hưởng thuế suất thấp.

Doanh nghiệp khai báo riêng rẽ linh kiện để gian lận thuế - Ảnh 1

Đại diện Cục KTSTQ cho rằng, để được hưởng thuế suất theo dạng linh kiện rời, có 2 quy định tiên quyết: Thứ nhất, linh kiện được NK trực tiếp để lắp ráp do các DN sản xuất, lắp ráp ô tô thực hiện. DN này phải đáp ứng các tiêu chuẩn theo quy định của Bộ Công Thương. Thứ hai, các linh kiện là sản phẩm đã hoàn thiện nhưng chưa được lắp ráp hoặc sản phẩm chưa hoàn thiện nhưng có đặc trưng cơ bản của sản phẩm hoàn thiện với mức độ rời rạc tối thiểu bằng mức độ rời rạc của linh kiện ô tô theo quy định của Bộ Khoa học và Công nghệ về tỉ lệ nội địa hóa ô tô.

Nếu không đáp ứng được một trong hai yếu tố nêu trên thì hàng hóa NK của DN phải phân loại theo mã số và chịu thuế NK như của xe ô tô nguyên chiếc.

Trường hợp NK linh kiện xe máy và đồ điện tử cũng có những dấu hiệu vi phạm tương tự như với linh kiện ô tô. Trong trường hợp này, nếu DN nhập toàn bộ linh kiện đồng bộ để lắp ráp thành xe nguyên chiếc thì phân loại theo mã xe nguyên chiếc và tiến hành truy thu thuế theo thuế suất của sản phẩm xe nguyên chiếc.

Theo Cục KTSTQ, hiện nay, cả nước có khoảng 500 DN lớn chuyên NK linh kiện, phụ tùng ô tô, xe máy và linh kiện điện tử. Qua phân tích thông tin và thực tế kiểm tra, cơ quan Hải quan nhận thấy mặt hàng NK này tiểm ẩn nguy cơ gian lận cao.

Cục KTSTQ phân tích, linh kiện, phụ tùng ô tô, xe máy và linh kiện điện tử là hàng hóa có trị giá lớn, có sự chênh lệch lớn về thuế NK giữa các dòng hàng; thường xuyên có sự thay đổi về thuế qua từng năm; tên hàng hóa có ở nhiều nhóm hàng, dòng hàng dễ gây nhầm lẫn cho cả cơ quan Hải quan và DN… Đây là những yếu tố dễ được DN lợi dụng để gian lận thuế.

Bên cạnh đó, việc KTSTQ đối với các DN này cũng không hề dễ dàng. Thông thường mỗi DN có khoảng 1.000 tờ khai NK/năm với rất nhiều dòng hàng đòi hỏi CBCC hải quan phải xử lí một khối lượng công việc rất lớn.

Không những thế nhiều mã hàng chưa có được hướng dẫn về áp mã rõ ràng trong khi DN lại khai báo chung chung gây khó khăn cho cơ quan Hải quan khi thu thập thông tin…

Do đó, để công tác KTSTQ đạt hiệu quả đòi hỏi cơ quan Hải quan phải nắm vững các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật; chính sách ưu đãi; chính sách thuế và các yếu tố liên quan đến trị giá hàng hóa; đặc biệt, cần phải tiến hành kiểm tra thực tế tại trụ sở DN…