KTĐT - Đánh giá về tình hình tăng trưởng 5 năm qua, nhóm làm báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI) cho rằng kinh tế Việt Nam đã chịu tác động lớn từ những diễn biến bất thường và không thuận lợi của kinh tế thế giới.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa công bố Báo cáo đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm 2006 - 2010. Theo đó, kinh tế có bước tiến mạnh nhưng chỉ tiêu tăng trưởng 5 năm không đạt kế hoạch.
Đánh giá về tình hình tăng trưởng 5 năm qua, nhóm làm báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI) cho rằng kinh tế Việt Nam đã chịu tác động lớn từ những diễn biến bất thường và không thuận lợi của kinh tế thế giới.
Trong 2 năm đầu (2006-2007), GDP tăng khá cao, lần lượt đạt 8,2% và 8,48%. Tuy nhiên, do tác động của lạm phát và cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu sau đó, GDP 2008 và 2009 chỉ còn đạt 6,18% và 5,2%. Dự kiến năm 2010, tổng sản phẩm quốc nội của toàn nền kinh tế có thể hồi phục, đạt 6,5%. Tuy nhiên, ngay cả với mức tăng trưởng như vậy, GDP bình quân 5 năm mới chỉ đạt 6,9%, thấp hơn khá nhiều so với mục tiêu 7,5-8% mà kế hoạch đề ra.
Tuy nhiên, nếu so sánh với thời điểm năm 2000, kinh tế Việt Nam đã đạt được những bước tiến rất xa khi GDP tăng gấp đôi so với 10 năm trước, đạt khoảng 106 tỷ USD trong năm nay. Trong khi đó, thu nhập bình quân đầu người sẽ đạt khoảng 1.200 USD trong năm nay.
Về đầu tư, MPI cho biết tổng nguồn lực được huy động và đưa vào nền kinh tế trong 5 năm đạt trên 3.000 nghìn tỷ đồng, gấp 2,5 lần so với 5 năm trước. Đáng chú ý, vốn nhà nước chiếm 67% và góp phần đưa tỷ lệ đầu tư toàn xã hội lên mức 43% GDP.
Trong khi đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong 5 năm cũng đạt gần 660 nghìn tỷ đồng, tức là gần gấp rưỡi kế hoạch đề ra. Vốn vay ưu đãi ODA cũng giải ngân được khoảng 13 tỷ USD, chiếm 60% tổng lượng cam kết.
Về xuất - nhập khẩu, Bộ Kế hoạch & Đầu tư cho biết kim ngạch bình quân hàng năm đạt trên 54 tỷ USD. Tốc độ tăng trưởng ngoại thương nhanh gấp đôi so với tăng trưởng kinh tế. Đây vừa là điểm mạnh, cũng vừa là điểm yếu của kinh tế Việt Nam.
Trong 5 năm, cơ cấu tích lũy trong tổng tích lũy và tiêu dùng tăng nhẹ từ 34,7% lên 36,7% (con số của năm 2000 mới là 29%) giúp tăng nguồn lực cho phát triển. Tuy nhiên, theo đánh giá của MPI, vấn đề tiêu dùng vẫn còn là một bài toán nan giải khi cả tiêu dùng Chính phủ và dân cư vẫn còn lãng phí, kém hiệu quả, nhất là thất thoát trong chi tiêu công.
Một vấn đề khác cũng được đề cập trong đề cương báo cáo là mô hình phát triển kinh tế trong 5 năm qua. Các chuyên gia cho rằng mô hình hiện nay vẫn mang tính truyền thống, chưa tạo ra bước đột phá, khiến chất lượng và hiệu quả tăng trưởng không cao. Động lực chính cho tăng trưởng hiện nay chủ yếu là vốn, lao động và khai thác tài nguyên. Những yếu tố này giúp tăng năng lực sản xuất về chiều rộng, thiên về “cung” chứ chưa chú ý đến “cầu”.
Đánh giá chung về việc thực hiện kế hoạch 5 năm, các nhà soạn thao cho rằng trước những khó khăn bất ngờ của kinh tế thế giới và xuất phát điểm thấp, Việt Nam đã tương đối thành công trong các chính sách kinh tế thời gian qua.
Tuy nhiên, nền kinh tế vẫn tồn tại một số khuyết điểm như chất lượng tăng trưởng không cao, hiệu quả sử dụng nguồn lực phát triển thấp, sức cạnh tranh của nền kinh tế yếu kém, thị trường nội địa kém sôi động… Nguyên nhân chủ yếu của những yếu kém này là chậm xác định mô hình phát triển phù hợp, thiếu bao quát trong tổ chức thực hiện chính sách trong khi công tác dự báo còn chưa đạt yêu cầu.
Để khắc phục những vấn đề này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, trong thời gian tới, Việt Nam nên tiếp tục đổi mới tư duy phát triển, gắn với các quy luật chung của toàn cầu. Ngoài ra, cần khẩn trương tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng hiện đại, đổi mới mô hình phát triển và xây dựng được kế hoạch phù hợp cho giai đoạn 2011-2015.
