Liệu SPI có thay thế được GDP?

 

Các nhà kinh tế học hậu thuẫn chỉ số này cho rằng SPI là chỉ số có nhiều ưu điểm hơn so với GDP, có thể theo dõi chính xác hơn về chất lượng cuộc sống. Theo ông Michael Green, người đứng đầu tổ chức phi lợi nhuận thành lập chỉ số SPI, tổng sản phẩm quốc nội GDP là chỉ số mang tính chất một chiều và khó có thể đánh giá đầy đủ sự phát triển của một quốc gia.Nigeria và Ghana là những ví dụ điển hình.

 

Mặc dù có GDP ở mức cao, xã hội Nigeria chỉ có được những bước tiến chậm chạp, trong khi Ghana có chỉ số SPI cao hơn nhưng lại có GDP thấp hơn.Ông Sally Osberg, Chủ tịch kiêm CEO của Skoll Foundation thì cho rằng SPI sẽ giúp các doanh nhân, nhà hoạch định chính sách cũng như khu vực kinh tế tư nhân đưa ra những quyết định có lợi hơn cho người nghèo trên thế giới.Theo kế hoạch, Paraguay sẽ là quốc gia đầu tiên áp dụng SPI vào chỉ số phát triển quốc gia trong khi Costa Rica cũng sẽ thực hiện điều tương tự.

 

Đây không phải là lần đầu tiên các nhà nghiên cứu đưa ra một số chỉ số khác nhằm thay thế cho GDP, như chỉ số phát triển con người (Human Development Index - HDI) hay chỉ số hạnh phúc (Happiness Index). Tuy nhiên, vẫn chưa có chỉ số nào theo dõi các thành tựu về xã hội và môi trường như SPI. Các yếu tố được xem xét bao gồm khả năng tiếp cận giáo dục, y tế, môi trường trong sạch, hệ thống vệ sinh và chế độ dinh dưỡng. Ý tưởng này đến từ một nhóm các nhà nghiên cứu mong muốn diễn đạt quá trình phát triển theo một cách khác và chịu ảnh hưởng bởi các nghiên cứu của ba nhà kinh tế học Amartya Sen, Douglass North và Joseph Stiglitz. Xét theo tiêu chí này, Anh và Thụy Sĩ là những nước đứng đầu trong số 50 nước được thống kê. Thứ hạng cao của nước Anh có thể khiến nhiều người ngạc nhiên.

 

Tuy nhiên, Anh đáp ứng khá tốt 2 trong số 3 tiêu chí chính (các nhu cầu cơ bản và cơ hội) nhưng lại bị đánh giá thấp ở tiêu chí thứ 3 (giáo dục tiểu học, dịch vụ y tế, mức độ tiếp cận công nghệ và internet), trong khi đó, Mỹ cũng bị đánh giá thấp ở tiêu chí này và đứng thứ 6.Tuy có nhiều lợi thế nhưng nhiều người cho rằng chưa phải lúc để thay thế GDP bằng một bộ chỉ số mới do liên quan đến nhiều hệ thống đánh giá kinh tế của toàn cầu.