Theo quy định tại Luật Bảo hiểm Xã hội (BHXH) năm 2014, người lao động về hưu trước năm 2018 sẽ được tính lương hưu theo bình quân 5 năm cuối, do vậy mức lương sẽ cao hơn so với về hưu giai đoạn từ sau 1-1-2018.
Cụ thể, người lao động về hưu trước 1-1-2018, đồng thời đáp ứng các điều kiện là tham gia BHXH 15 năm, đủ điều kiện về hưu sẽ được tính lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Sau đó, cứ thêm 1 năm thì lại được tính thêm 2% với nam và 3% với nữ. Mức hưởng tối đa bằng 75% tháng đóng BHXH.
Nhiều người muốn nghỉ sớm
Từ năm 2018, theo quy định tại Luật Bảo hiểm Xã hội, có một số thay đổi trong chế độ hưu trí. Bên cạnh việc tăng dần tuổi nghỉ hưu do giám định y khoa và tăng tỷ lệ trừ phần trăm (từ 1% lên 2%) tương ứng mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi thì từ 2018 trở đi, cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối với cả nam và nữ cũng thay đổi.
Lao động nam bắt buộc phải đóng đủ BHXH trong 16 năm, nữ đóng đủ 15 năm mới đủ điều kiện hưởng lương hưu. Sau đó cứ mỗi năm được tính thêm 2% đối với nam và nữ (thay vì 3% như hiện nay) và mức tối đa bằng 75%. Từ sau 1-1-2018, lộ trình nghỉ hưu của lao động nam và nữ cũng sẽ được nâng dần lên.
Lao động nam nghỉ hưu vào năm 2018 phải đóng đủ BHXH là 16 năm, năm 2019 là 17 năm, năm 2020 là 18 năm, năm 2021 là 19 năm, từ năm 2022 trở đi là 20 năm. Lao động nữ nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi là 15 năm sẽ được tính bằng 45% mức bình quân tiền lương đóng BHXH.
Nắm bắt được quy định này, thời gian vừa qua, nhiều người chuẩn bị đến tuổi về hưu đã dự tính sẽ xin nghỉ hưu sớm để hưởng tỷ lệ phần trăm lương hưu cao hơn so với nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi. Bà Trịnh Thùy L. (53 tuổi, làm việc tại một doanh nghiệp thuộc Bộ Công Thương) cho biết, đến nay, bà đã đóng BHXH được 20 năm, so với điều kiện được hưởng hưu trí vẫn thiếu 2 tuổi theo quy định. Do năm 2018 sẽ chính thức áp dụng luật mới nên bà L. muốn nghỉ hưu sớm.
Tương tự, ông Nguyễn Việt A. (59 tuổi, hiện đang công tác trong một cơ quan hành chính ở Hà Nội) cũng muốn nghỉ hưu sớm. Ông Nguyễn Việt A. cho hay: “Nghỉ sớm 1 - 2 năm với tôi cũng không quá quan trọng vì sau nhiều năm công tác, kinh tế gia đình không còn quá khó khăn nên tôi muốn có thời gian dành cho gia đình. Việc nghỉ hưu trước năm 2018 cũng có lợi hơn, vì vậy tôi đã nộp đơn và chờ cơ quan giải quyết”.
Theo các chuyên gia, với quy định trên thì cách tính tỷ lệ phần trăm lương hưu đối người lao động, đặc biệt là người nghỉ hưu trước tuổi từ 1-1-2018 sẽ ảnh hưởng nhiều đến mức lương hưu. Chính vì vậy, nhiều người muốn giám định sức khỏe để xin nghỉ hưu trước năm 2018.
Không phải ai nghỉ sớm cũng có lợi
Theo ông Điều Bá Được, Trưởng ban Thực hiện chính sách BHXH, BHXH Việt Nam: “Không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn so với người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi. Bởi, kể từ ngày 1-1-2018 trở đi, dù cách tính tỷ lệ % hưởng lương hưu có thay đổi so với nghỉ hưu trước năm 2018 nhưng chỉ tác động trực tiếp đến một số nhóm đối tượng mà không ảnh hưởng tới tất cả các đối tượng hưởng lương hưu từ năm 2018 trở đi”.
“Đơn cử, với lao động nữ nghỉ hưu từ ngày 1-1-2018 trở đi, để đạt tỷ lệ 75% lương hưu thì lao động nữ phải có đủ 30 năm đóng BHXH, trong khi đó nghỉ hưu trước năm 2018 thì lao động nữ có đủ 25 năm đóng BHXH được hưởng tỷ lệ 75%”, ông Điều Bá Được phân tích.
Ví dụ, lao động nữ và đã đóng 25 năm BHXH thì việc nghỉ hưu trước năm 2018 đã có thể được hưởng tối đa lương hưu. Nếu nghỉ sau năm 2018, lao động này sẽ mất thêm 5 năm đóng BHXH nữa mới đạt được mức tỷ lệ lương hưu tối đa. Trường hợp nghỉ hưu mà chưa đủ tuổi theo quy định của Luật BHXH 2014 thì còn phải giảm trừ tỷ lệ % do nghỉ hưu trước tuổi, mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi trừ 2%.
Ông Điều Bá Được cho biết thêm, cách tính tỷ lệ % hưởng lương hưu từ 1-1-2018 trở đi theo Luật BHXH 2014 có tác động đến cả lao động nam và lao động nữ theo hướng quy định tăng dần theo lộ trình số năm đóng BHXH từ đủ 15 năm đến đủ 20 năm để đạt tỷ lệ 45% và tăng số năm đóng BHXH tương ứng để đạt tỷ lệ hưởng lương hưu tối đa 75%. Người lao động cần đối chiếu với trường hợp cụ thể của mình để xem xét, quyết định.
“Lương hưu phụ thuộc nhiều yếu tố như giới tính, tuổi đời, thời gian đóng BHXH, mức tiền lương đóng BHXH, thời điểm hưởng lương hưu, điều kiện làm việc, thời gian hưởng lương hưu. Vì vậy, không phải ai nghỉ hưu trước năm 2018 đều có lợi hơn người nghỉ hưu từ năm 2018 trở đi”, ông Điều Bá Được chia sẻ.
