Qua 282 bộ đĩa cài và ổ cứng của các máy tính có thương hiệu bao gồm Acer, Asus, Dell, HP, Lenovo và Samsung, được lấy mẫu tại 5 quốc gia, các nhà nghiên cứu của Microsoft đã phát hiện ra 69% các mẫu thử nói trên chứa các phần mềm độc hại, nguy cơ lây lan và phát tán các virus cao. So với báo cáo sơ bộ được thực hiện trên 118 mẫu thử đã được công bố vào tháng 12 năm 2012, nghiên cứu chuyên sâu với gấp đôi lượng mẫu thử này đã cho thấy tỉ lệ lây nhiễm phần mềm độc hại cao hơn 6%. Phân tích các mẫu thử cũng chỉ ra 5.601 trường hợp nhiễm mã độc thuộc 1.131 loại phần mềm độc hại khác nhau - gấp nhiều lần so với 403 loại phát hiện được từ nghiên cứu sơ bộ. Tỉ lệ lây nhiễm mã độc đã thay đổi đáng kể trong khu vực những năm gần đây: tại Philippines dù các mẫu kiểm tra có số lượng phần mềm độc hại thấp nhất với 42%, nhưng cứ 2 trong 5 máy tính và DVDs được kiểm tra đều bị lây nhiễm. Tại Việt Nam, nghiên cứu trên 41 ổ cứng và 9 DVDs đưa ra kết quả 66% DVD lậu và 92% ổ cứng bị nhiễm mã độc - cao nhất trong khu vực.
Trong báo cáo, mã độc Zeus được đánh giá là phần mềm đặc biệt nguy hiểm. “Loại virus Trojian chuyên đánh cắp mật khẩu Zeus sử dụng cách thức gọi là “keylogging” và các cơ chế khác để đột nhập, tiếp cận nhận dạng tài khoản cá nhân và các dữ liệu nhạy cảm khác của nạn nhân. Theo Báo cáo xu hướng tội phạm mạng 2012 của RSA, Zeus đã gây thiệt hại vào khoảng 1 tỉ đô la Mỹ trên toàn cầu trong 5 năm trở lại đây”, ông Vũ Minh Trí, Tổng Giám đốc Microsoft Việt Nam cho biết.
Cũng theo nghiên cứu, khi sử dụng phần mềm sao chép, quy định về tường lửa Windows đã bị thay đổi trên 97% các thiết bị- điều phần mềm diệt virus thông thường không phát hiện được. Theo báo cáo, các máy tính thương hiệu hàng đầu như Acer, Asus, Dell, HP, Lenovo và Samsung cũng bị các phần mềm độc hại tấn công, chủ yếu vì ổ cứng bị tháo lắp để cài đặt hệ điều hành và ứng dụng. Trong 1/3 số mẫu thử máy tính thương hiệu, ổ cứng đã được tháo ra và thay bằng ổ cứng có chứa phần mềm giả mạo. Con số này lên đến 50% cho số mẫu thử tại Việt Nam.
“Nghiên cứu này cho thấy sự nguy hiểm khi sử dụng phần mềm sao chép. Nạn sao chép được coi là một hành động bất hợp pháp. Nhiều người tiêu dùng vô tình bị lợi dụng bởi tội phạm mạng dẫn đến máy tính của họ có thể bị làm hư hại nặng”, bà Rebecca Hồ, Giám đốc Sở hữu Trí tuệ, Microsoft khu vực Đông Nam Á cho biết.
Thông tin này khiến doanh nghiệp và người dùng khu vực Đông Nam Á bao gồm Việt Nam không khỏi giật mình trước nguy cơ bị mã độc tấn công ngay trên các thiết bị được cho là tuyệt đối an toàn của các thương hiệu lớn. Quan niệm “mua máy tính có thương hiệu đồng nghĩa với việc đảm bảo an toàn tuyệt đối cho máy tính” cần phải xem xét lại. Bà Nguyễn Thị Thủy, một khách hàng đã chia sẻ băn khoăn: “Mua cho con gái đang học trung học máy tính để phục vụ việc học tập nên tôi không muốn cháu gặp phải trục trặc, rủi ro như lây nhiễm virus, mã độc hoặc máy bị theo dõi. Chính vì thế yêu cầu của tôi là phần mềm cài đặt theo máy tính phải chính hãng, đảm bảo. Không có chuyên môn nên tôi không nhận biết được phần mềm đảm bảo ngoài tin vào các cửa hàng thôi”.
Ông Nghiêm Xuân Thắng - Giám Đốc điều hành Trần Anh, cho biết, “Để giữ thông tin an toàn khỏi các hoạt động tội phạm, mọi người cần lựa chọn địa điểm mua máy tính thiết bị kĩ càng. Quan trọng hơn, họ nên kiểm tra xem các sản phẩm này đã được tích hợp sẵn phần mềm có bản quyền hay chưa. Tôi rất vui khi biết rằng Microsoft đã chủ động trong việc nghiên cứu những vấn đề rủi ro mà người tiêu dùng phải đối mặt và giúp nâng cao nhận thức cộng đồng về vấn đề quan trọng này. Như nghiên cứu chỉ ra, nhiều cửa hàng bán lẻ tại Đông Nam Á chỉ vì lợi nhuận mà đang bán các máy tính cài đặt phần mềm giả mạo, bị lây nhiễm mã độc cho người tiêu dùng. Quan ngại nhất là khi không biết các sản phẩm kỹ thuật số có nguồn gốc từ đâu, chúng ta sẽ không thể biết nguy cơ kế tiếp là gì”.
Để bảo vệ mình khỏi những tổn thất gây ra bởi phần mềm lậu, doanh nghiệp và người sử dụng cần thận trọng và chủ động khi quyết định mua các thiết bị máy tính, và phải chắc chắn chúng được cài đặt các phần mềm có bản quyền. Theo Microsoft, người dùng nên mua thiết bị từ các cửa hàng tin cậy, tránh những khuyến mãi khủng “tốt một cách đáng nghi ngờ”. Cần lưu ý kiểm tra sản phẩm được đóng gói nguyên tem và có chứng nhận hàng chính hãng, tham khảo tại www.howtotell.com.
Khi nghi ngờ mua nhầm phần mềm sao chép, www.microsoft.com/piracy là nơi ghi nhận phản hồi. Khách hàng tại đây có thể cung cấp những hiểu biết giá trị và có ảnh hưởng tích cực để hỗ trợ chống lại nạn sao chép, nhằm kiến tạo cộng đồng kỹ thuật số an toàn. Kể từ năm 2007, Microsoft đã nhận hơn 10,000 báo cáo về nạn sao chép lậu tại khu vực Đông Nam Á – từ những người đã mua máy tính có thương hiệu và phải trả chi phí nhiều hơn cho “sản phẩm thật” -nhưng đang đối mặt với nhiều nguy cơ và trách nhiệm pháp lý – vì phải dùng sản phẩm giả mạo.
