Thành lập “siêu ủy ban” quản lý vốn Nhà nước: Cần xem xét, cân nhắc kỹ

Trong đó, nội dung được dư luận quan tâm nhiều nhất là việc thành lập Ủy ban Quản lý, giám sát vốn và tài sản Nhà nước tại DN.

Theo ông Đặng Quyết Tiến - Phó Cục trưởng Cục Tài chính DN (Bộ Tài chính), việc thành lập Ủy ban cần được xem xét, cân nhắc kỹ bởi có thể khiến cho tiến trình cổ phần hóa (CPH), thoái vốn Nhà nước chậm lại; bộ máy hành chính bị phình to…

Mục đích của việc thành lập mô hình này là tách các tập đoàn, DN Nhà nước (DNNN) ra khỏi các bộ/ngành, tăng cường giám sát và nâng cao hiệu quả sử dụng đồng vốn Nhà nước. Với các nội dung theo dự thảo, liệu mục tiêu quản lý hiệu quả đồng vốn Nhà nước có khả thi không, thưa ông?

- Tôi cho rằng, mô hình của ủy ban này vẫn chưa giải quyết triệt để được việc quản lý hiệu quả đồng vốn của Nhà nước tại DNNN. Theo dự thảo, chỉ có 30 DN lớn ở T.Ư thuộc diện đưa về Ủy ban quản lý, còn các DN ở địa phương sản xuất kinh doanh sẽ không được đưa về đây. Ngoài ra, còn có các DN quốc phòng an ninh vẫn do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý, ngân hàng thương mại do Ngân hàng Nhà nước quản lý… Mục tiêu hướng đến thành lập cơ quan quản lý vốn, tài sản thống nhất theo Nghị quyết của T.Ư và Quốc hội vẫn chưa giải quyết được thông qua mô hình này.

Mặt khác, dự thảo đưa ra mô hình Ủy ban là một cơ quan quản lý Nhà nước là không có gì khác so với hiện nay. Mục tiêu tách chức năng quản lý Nhà nước ra khỏi chức năng quản lý của cơ quan chủ sở hữu sẽ khó được thực thi. Lý do là bởi, mặc dù cơ quan này không ban hành văn bản pháp luật nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm về báo cáo, tham mưu… Trong khi cơ quan quản lý bao giờ cũng có độ trễ nhất định. Vì vậy, việc có đảm bảo được mô hình quản trị DN hay không, hoặc có cơ chế quản lý nào khác hiện vẫn còn nhiều băn khoăn.

Mục tiêu tách bạch giữa quản lý Nhà nước và kinh doanh, làm theo mô hình mà Bộ KH&ĐT đề nghị thì lại chuyển từ cơ quan quản lý Nhà nước này sang cơ quan quản lý Nhà nước khác. Điều đó có khiến bộ máy quản lý hành chính thêm cồng kềnh, tốn kém?

- Tất nhiên, việc thành lập Ủy ban cùng với khối lượng công việc nhiều như vậy sẽ phải tuyển thêm người. Đồng nghĩa bộ máy hành chính Nhà nước phình thêm trong khi tiền chi cho hoạt động của cơ quan này là tiền ngân sách.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo đẩy mạnh CPH, thoái vốn Nhà nước theo hướng thu gọn chỉ còn khoảng 200 DNNN. Trong khi hiện nay, tiến độ CPH vẫn diễn ra rất chậm dù có sự tham gia phối hợp của nhiều bộ, ngành. Nhiều ý kiến cho rằng, việc thêm một “siêu ủy ban” nữa càng làm cho quá trình CPH DNNN thêm mất thời gian?

- 30 DN đưa về Ủy ban này đều nằm trong diện CPH sắp tới. Theo lộ trình, đến năm 2020, số lượng DNNN sẽ giảm dần. Như vậy, tính lâu dài về hoạt động của Ủy ban khi đã thành lập ra cần cân nhắc kỹ. Mặt khác, việc thành lập Ủy ban có thể làm chậm tiến trình CPH bởi quá trình tách, chuyển giao DN từ bộ chủ quản về Ủy ban sẽ mất nhiều thời gian, trong khi đó một số DN có tâm lý không muốn CPH sẽ lấy lý do này để dừng lại đợi.

Vậy, nếu không thành lập Ủy ban thì làm sao để DNNN hoạt động hiệu quả hơn, thưa ông?

- Theo tôi, nếu không thể khắc phục được những hạn chế đã nêu trên thì cần phải đẩy nhanh tiến độ CPH DNNN và đưa các DNNN về Tổng Công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) để tránh lãng phí nguồn lực.

Đặc biệt, vấn đề quan trọng là cần thúc đẩy cải cách DNNN để tạo sân chơi bình đẳng giữa mọi thành phần kinh tế theo đúng chủ trương của Chính phủ đã đề ra.

Xin cảm ơn ông!