Không để các dự án chậm triển khai kéo dài nhiều năm
Thảo luận tại tổ về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, các đại biểu Quốc hội Đoàn TP Hà Nội bày tỏ lạc quan về bức tranh toàn cảnh của nền kinh tế Việt Nam khi các chỉ số cơ bản đạt và tăng cao so với các quốc gia trong khu vực.
Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng - Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội bày tỏ quan tâm đến 2 nhóm vấn đề, đó là tài chính của các đơn vị sự nghiệp công lập và phát huy nguồn lực đất đai hiện nay.
Theo Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Trung ương đã ban hành nghị quyết về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức và quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập, song đến nay, việc triển khai trên thực tế vẫn còn lúng túng. Đặc biệt là việc tự chủ tại các đơn vị sự nghiệp công lập liên quan mật thiết đến cuộc sống của người dân, như y tế, giáo dục.
Chia sẻ cách làm sáng tạo, hiệu quả của Hà Nội khi triển khai việc tự chủ trong các trường học, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng cho hay, HĐND TP Hà Nội ban hành Nghị quyết số 18/NQ-HĐND về việc giao chỉ tiêu lao động hợp đồng đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Năm học 2023-2024 đã có 296 đơn vị đăng ký thí điểm, trong đó có 118 trường thuộc Sở GD&ĐT, 178 trường thuộc quận, huyện, thị xã. Mục tiêu quan trọng của nghị quyết thí điểm này là nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo thông qua cơ chế đặt hàng cho các trường, từ đó các trường hướng đến việc tự chủ hoàn toàn.
Đề cập về các giải pháp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Chính phủ thời gian tới, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng cho hay, tín dụng đang rất khó khăn, ngân hàng thừa thanh khoản, doanh nghiệp thiếu tiền do không tiếp cận được. Nếu tháo gỡ được vấn đề này này sẽ kích thích sản xuất, trong khi lạm phát đang thấp so với kế hoạch.
Nhấn mạnh cần sớm tháo gỡ cho thị trường bất động sản, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng cho biết, cả nước có vô số dự án bất động sản nằm bất động. Hà Nội có 712 dự án chậm triển khai lâu năm và mới đây đã xử lý hủy được hơn 100 dự án, thu lại để đấu thầu, đấu giá được vài nghìn ha. Nhiều dự án nằm đấy 10-20 năm rồi khiến người dân bức xúc. Đây là điểm nóng về mất an ninh trật tự nên phải rà soát, xử lý.
“Nếu tháo gỡ được những khó khăn cho thị trường bất động sản, các vấn đề khác sẽ được khơi thông như thị trường vật liệu xây dựng, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người lao động. Đặc biệt, khi giải quyết được điểm nghẽn với bất động sản sẽ giúp ổn định vĩ mô, khơi thông được vấn đề tín dụng ngân hàng, trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ” - Bí thư Thành ủy Hà Nội nêu vấn đề.
Từ đó, theo Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Quốc hội nên sớm có chỉ đạo, chủ trương rà soát tổng thể, ban hành nghị quyết để giải quyết những khó khăn cho lĩnh vực bất động sản, bởi vướng mắc ở đây chủ yếu là liên quan đến Luật Đất đai, Luật Đầu tư. Với các dự án chậm triển khai cần tính đúng, tính đủ giá đất, phù hợp với quy định hiện hành và thị trường. Đối với chủ đầu tư nào không còn khả năng phải có giải quyết dứt điểm, không để các dự án chậm triển khai kéo dài nhiều năm.
Đề xuất tiếp tục hỗ trợ cho các doanh nghiệp
Cơ bản nhất trí với các đánh giá trong báo cáo của Chính phủ về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 cũng như dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, đại biểu Hoàng Văn Cường đánh giá, trong bối cảnh nền kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn sau đại dịch Covid-19, nhưng nền kinh tế nước ta vẫn duy trì mức tăng trưởng cao trong khu vực, cho thấy việc điều hành của Chính phủ thực sự hiệu quả và linh hoạt.
Tuy nhiên, đại biểu Hoàng Văn Cường cũng bày tỏ lo ngại về những thách thức đối với nền kinh tế sau đại dịch mà nhiều quốc gia gặp phải khi nợ công tăng, nguy cơ vỡ nợ của trái phiếu doanh nghiệp sẽ tác động đến nền kinh tế nước ta. Vì thế, để đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP khoảng 6-6,5%, chúng ta cần tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ, tài khóa một cách linh hoạt, hiệu quả hơn nữa.
Theo đại biểu Hoàng Văn Cường, các doanh nghiệp hiện gặp nhiều khó khăn nên chính sách hỗ trợ lãi suất, vốn tín dụng cần được thực hiện hiệu quả hơn nữa để hỗ trợ các doanh nghiệp. Vì thế, chúng ta cần tiếp tục triển khai chính sách hỗ trợ 2% lãi suất cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh. Đặc biệt là tận dụng tốt các cơ hội chuyển dịch đầu tư từ các quốc gia trong khu vực thời kỳ hậu Covid-19, bởi Việt Nam vẫn được xem là điểm hấp dẫn với nhiều nhà đầu tư nước ngoài.
“Bên cạnh đó, chúng ta phải chuẩn bị sẵn sàng về mọi mặt để hợp tác với các nhà đầu tư của Mỹ cũng như các đối tác của nền kinh tế số 1 thế giới này sau khi Việt Nam và Mỹ nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược toàn diện” - đại biểu Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí bày tỏ lạc quan khi nền kinh tế Việt Nam có nhiều điểm sáng, trong đó kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, tăng trưởng được thúc đẩy, các cân đối lớn cơ bản được bảo đảm. Đáng chú ý là khu vực nông nghiệp khu vực nông nghiệp phát triển ổn định với mức tăng 3,38%, tiếp tục là trụ đỡ vững chắc của nền kinh tế trong khó khăn; khu vực dịch vụ phát triển khá sôi động, tăng 6,3% so với cùng kỳ; khu vực công nghiệp và xây dựng từng bước phục hồi…
Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng bày tỏ lo ngại về những khó khăn thách thức của nền kinh tế hiện nay, trong đó có cả những tác động sau đại dịch Covid-19. Đại biểu dẫn thông tin mà những ngày qua báo chí quan tâm, đó là tình trạng nhiều bệnh viện thuộc các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long - nơi bệnh viện được giao cung cấp máu và chế phẩm máu cho cấp cứu và điều trị - thông báo tình hình hạn chế máu và không còn máu cung cấp.
“Chữa bệnh không có thuốc, lấy máu không có túi thì thật là vô lý trong bối cảnh hiện nay. Mặc dù Bộ Y tế đã có nhiều cố gắng, nhưng vẫn xảy ra tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế tại các bệnh viện. Vì vậy, Quốc hội phải sớm có đợt giám sát về vấn đề này; đồng thời có ý kiến để Chính phủ chỉ đạo các đơn vị liên quan giải quyết tình trạng cấp thiết này” – đại biểu Nguyễn Anh Trí kiến nghị.
Trong khi đó, đại biểu Lê Quân bày tỏ sự quan tâm đến vấn đề tự chủ của các trường đại học hiện nay, trong đó có vấn đề tự chủ về tài chính. Đại biểu nêu thực trạng thời gian qua các trường đại học tự chủ gặp nhiều khó khăn khi nguồn thu chủ yếu dựa vào học phí; một số quy định về pháp luật chưa đồng bộ, chưa thúc đẩy tự chủ đại học. Tình trạng này sẽ còn khó khăn hơn khi chúng ta thực hiện cải cách tiền lương vào năm 2024, bởi nguồn thu của các trường không tăng nhưng chi cho lương và các chi phí khác sẽ tăng theo.
“Các trường đại học tự chủ hiện không chỉ gặp khó khăn về tài chính mà còn bị cạnh tranh nguồn nhân lực với khu vực tư nhân rất lớn. Vì thế, Quốc hội cần sớm có các cơ chế chính sách để các trường đại học tự chủ có thêm nguồn thu khác, chứ không chỉ trông chờ vào tăng học phí. Khi giáo dục đại học gặp khó khăn thì không thể nâng cao chất lượng đào tạo, năng suất lao động được” - đại biểu Lê Quân kiến nghị.
Một vấn đề trong tình hình kinh tế - xã hội và ngân sách, cũng như thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, đó là có những nội dung Quốc hội đã giám sát tối cao về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí rồi; tuy vậy, sự chuyển biến trên thực tế vẫn còn cầm chừng. Theo yêu cầu, cuối năm phải báo cáo Quốc hội về việc thực hiện Nghị quyết số 74/2022/QH15 về đẩy mạnh việc thực hiện chính sách, pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; tuy nhiên, còn những nội dung để tồn đọng rất lâu như đất nông, lâm trường.
Ở các tỉnh Tây Nguyên cũng vậy, và tại Hà Nội qua tiếp xúc cử tri, qua nắm thông tin còn rất nhiều vướng mắc trong quản lý, bàn giao đất nông, lâm trường trước đây sau cổ phần hóa, có những nội dung Bộ NN&PTNT trả lời đã cổ phần hóa rồi, thoái vốn hết rồi, đã bàn giao, nhưng bàn giao trên thực tế và hồ sơ gần như không có. Hoặc phương án phải được cấp có thẩm quyền phê duyệt về sử dụng đất đai của các nông, lâm trường hiện nay còn rất nhiều bất cập, mốc giới trên địa bàn bàn giao trên thực tế nhiều chỗ không có, dẫn đến hệ lụy là các địa phương hiện nay quản lý rất khó khăn.
Đối với một số huyện qua tiếp xúc cử tri, người dân đã sinh sống từ trước rồi, sau đó chúng ta mới đưa vào quy hoạch; việc phân loại để xử lý đối với các hộ dân như ở khu vực Ba Vì chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, rất khó khăn.
Do đó, đề nghị Chính phủ phải quan tâm và chỉ đạo dứt điểm; Chính phủ đã chỉ đạo thì phải có kiểm đếm, phải có kế hoạch, phải sát sao. Các địa phương cũng vậy, nếu sử dụng không hiệu quả sẽ phát sinh hệ lụy trong công tác quản lý của địa phương…
Phó trưởng đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai.
