Thêm nhiều phát hiện có giá trị lịch sử, văn hóa ở Lý Sơn

Suối Chình bắt nguồn từ chân núi Thới Lới (vốn là miệng núi lửa) chảy ra biển, là nơi có rất nhiều cá Chình sinh sống, vì thế cư dân địa phương đặt tên là Suối Chình. Phía đông Suối Chình là nơi cư trú của người dân thuộc nền văn hóa Sa Huỳnh. Như vậy, từ xưa, cư dân Sa Huỳnh đã chọn phía nam chân núi Thới Lới, khu vực khuất gió để tránh bớt gió bão, mưa rét, lại gần với nguồn nước ngọt từ suối để sinh sống, họ khai thác thủy sản dồi dào từ biển và nguồn rau, củ, quả từ núi.

Trong quá trình thăm dò, khai quật và bảo tồn địa điểm khảo cổ Suối Chình, một trong những khu vực quan trọng thuộc Công viên địa chất toàn cầu Lý Sơn - Sa Huỳnh, các nhà khảo cổ đã phát hiện 6 mộ cổ với các hình thù khác nhau. Đó là các loại mộ vò, mộ nồi, mộ đất có niên đại thế kỷ I, II sau Công nguyên. Bên trong nhiều mộ cổ có đồ tùy táng là trang sức hạt cườm đá, các khuyên tai, hạt cườm thủy tinh, hạt chuỗi chế tác từ vỏ tridacna (ốc tượng).

“Đây là loại mộ nồi chôn úp nhau, bên trong có di cốt trẻ em được cải táng. Một số mộ có nhiều đồ tùy táng nhưng mộ khác lại không có, chứng tỏ xã hội Sa Huỳnh đã phân chia giàu nghèo”, tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi chia sẻ.

Trước đây, vào các năm 2000 và 2005, Viện Khảo cổ Việt Nam đã phối hợp với tỉnh Quảng Ngãi tiến hành 2 đợt khai quật tại Suối Chình, thu thập được nhiều hiện vật quý thuộc nền văn hóa Sa Huỳnh. Năm 2018, các nhà khảo cổ học tiếp tục thăm dò khảo cổ khai quật, nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của khu vực Suối Chình.

Qua các đợt tìm kiếm, khai quật, các nhà khảo cổ phát hiện nhiều tầng văn hóa di chỉ khảo cổ Suối Chình có chứa gốm, vỏ nhuyễn thể, chủ yếu là vỏ ốc, như ốc cừ, ốc hoa, ốc nhảy, ốc xéo, ốc tai tượng, ốc đụn, sò trơn, sò gai... Dấu tích các đống vỏ nhuyễn thể do con người sử dụng làm thực phẩm và để lại dấu tích tại nơi cư trú cho thấy từ rất lâu đời, hải sản từ biển đã là nguồn thực phẩm chính của cư dân thuộc nền văn hóa Sa Huỳnh.

“Văn hóa Sa Huỳnh trên đảo Lý Sơn hình thành từ dòng chảy văn hóa Sa Huỳnh ở đất liền. Đóng góp lớn nhất của văn hóa Sa Huỳnh trên đảo Lý Sơn là tạo nên loại hình mới của văn hóa Sa Huỳnh mang đậm chất biển đảo. Vì thế, cần khoanh vùng bảo vệ, công nhận di tích cấp tỉnh, quốc gia và khai quật, bảo tồn, trưng bày tại chỗ để phục vụ phát triển du lịch”, tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi kiến nghị.