Tỉnh Nghệ An thừa nhận chưa tuân thủ đúng quy trình

Điều này đã dẫn đến tranh chấp đất gay gắt và đỉnh điểm của việc đó là các đối tượng tranh chấp hành hung khiến bà Ngô Thị Hòa và Ngô Thị Thu (2 chị em ruột, cùng thường trú tại phường Lê Lợi, TP Vinh) bị thương tích nặng.

Bán đất trái thẩm quyền, dân gánh hậu quả

Dẫn chúng tôi đi quanh một vòng khu đất trên đường Trường Chinh, bà Hòa chỉ rõ từng thửa đất vốn đã được cơ quan có thẩm quyền cấp cho gia đình từ năm 1956. "Đến thời điểm hiện nay, mấy ngàn mét vuông đất của gia đình tôi mất hết, một số lãnh đạo cùng cán bộ phường đã câu kết làm giấy tờ khống, xin quy hoạch của TP nhưng thực chất sau đó đem phân lô bán, cho thuê kinh doanh để trục lợi cá nhân. Một số cán bộ biến chất đó cũng đã bị cơ quan pháp luật xử lý. Tuy nhiên, đến nay đất của gia đình tôi bị chiếm dụng vẫn không được đền bù?" - Bà Hòa bức xúc.

Khu đất, ao xảy ra tranh chấp, đến nay vẫn chưa được cấp "sổ đỏ". Ảnh: Đạt Lê

Quan sát của phóng viên cho thấy, hiện nay trên phần diện tích "đất vàng" thuộc sở hữu của gia đình bà Hòa nằm sát mặt đường Trường Chinh, hàng loạt các nhà cao tầng mọc lên, cùng với đó một số diện tích được phân lô làm nhà hàng, gara ô tô… Theo tài liệu thu thập được của phóng viên, sau vụ việc "bộ sậu" của phường Lê Lợi (TP Vinh) dắt tay nhau vào tù vì tội làm giả giấy tờ, nhận hối lộ, tham ô tài sản của Nhà nước (năm 1994), năm 2007 nguyên các cán bộ UBND phường Lê Lợi tiếp tục bị bắt tạm giam. Cụ thể, ngày 25/10/2007, Cơ quan CSĐT Công an TP Vinh đã thực hiện lệnh bắt tạm giam 3 đối tượng về tội "Lợi dụng chức quyền trong khi thi hành công vụ". Các đối tượng gồm: Nguyễn Hữu Minh - nguyên Bí thư Đảng ủy phường Quán Bàu; Nguyễn Đăng Trung -cán bộ Phòng TN&MT và Nguyễn Hữu Lâm - nguyên cán bộ địa chính phường Hưng Bình đã bị bắt tạm giam về tội "Lợi dụng chức quyền trong khi thi hành công vụ". Trong thời gian còn đương chức, Chủ tịch UBND phường Lê Lợi, ông Minh đã cấu kết với Nguyễn Đăng Trung và Nguyễn Hữu Lâm (nguyên cán bộ địa chính phường Lê Lợi) để cấp hàng loạt Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái quy định cho nhiều hộ dân ở phường Lê Lợi (trong đó có hàng ngàn mét vuông đất của gia đình bà Hòa bị thu hồi sai quy định)…

Đến năm 2009, chính quyền địa phương lại tự ý lấy đất của gia đình bà Hòa (được thừa kế từ mẹ là cụ Lê Thị Tùng, đã mất để lại cho các con) bán cho ông Lập là người ở khối 11, phường Lê Lợi. Ông Lập xây 2 căn nhà trên mảnh đất này. Trước sự việc, bà Hòa và em gái là Ngô Thị Thu đã có đơn phản ánh đề nghị đình chỉ xây dựng. Nhưng đến tháng 9/2010, chính quyền địa phương lại tự ý lấy đất của bà Hòa và bà Thu bán tiếp cho ông Lập, xây thêm một nhà mới nữa. Trước sự việc trên, hai bà Hòa và Thu phải khiếu nại lên cơ quan chức năng và chính quyền, không để cho ông Lập tiếp tục xây nhà trên phần đất của mình… Ngày 10/9/2010, thấy ông Lập vẫn đang tiếp tục cho xây nhà trên đất của mình, hai bà Hòa và Thu đã đến UBND phường Lê Lợi thông báo, sau đó ra tranh cãi với ông Lập, bị ông Lập huy động người nhà kéo tới, đánh đập gây thương tích nặng phải đưa đi cấp cứu tại nhiều bệnh viện, như: Bệnh viện tỉnh Nghệ An, Giao thông, Việt Đức... Sau đó, Hội đồng giám định đã có kết luận bà Hòa bị thương tật với tỷ lệ 29%, bà Thu bị thương tích với tỷ lệ 11%. Ở vụ án này, tại Bản án phúc thẩm số 113/2012/HSPT ngày (28/8/2012), TAND tỉnh Nghệ An kết án Nguyễn Hữu Lập 2 năm tù về tội "Cố ý gây thương tích" nhưng cho hưởng án treo… Tuy nhiên, bà Hòa cho rằng, ở vụ án này việc bồi thường và mức án của bị cáo Nguyễn Hữu Lập phải chịu là chưa thỏa đáng.

Thu hồi đất trái quy định

Có thể thấy, về nguyên nhân sâu xa của vụ việc không phải chỉ đơn thuần là tranh chấp đất đai giữa bà Hòa và ông Lập. Chúng tôi xin nhắc lại: Căn cứ vào Giấy chứng nhận quyền sở hữu ruộng đất số 103, ngày 27/5/1956 của Ủy ban hành chính tỉnh Nghệ An thì gia đình cụ Ngô Minh Vượng và cụ Lê Thị Tùng (là bố mẹ bà Hòa và Thu) được cấp đất canh tác và đất ở … Tuy nhiên, năm 1989, gia đình cụ Tùng bị thu hồi 1.566m2 đất tại mảnh phía Đông, mà không ban hành quyết định thu hồi đất. Năm 1992, gia đình cụ Tùng bị thu hồi 2.000m2 đất nhưng cũng không có quyết định thu hồi. Năm 2002, đất của gia đình bà Hòa (cụ Tùng chết để lại cho các con) tiếp tục bị thu hồi thửa đất phía Tây đường Trường Chinh với diện tích 615,5m2 mà không có quyết định thu hồi và không đền bù cho gia đình.

Tại Quyết định số 2443/QĐ/UBND.KT ngày 24/6/2008 của UBND tỉnh Nghệ An có nội dung: Theo kết quả xác định lại ranh giới và diện tích đất của cụ Tùng tại khu K, khu phố Ga, Đoàn Thanh tra theo Quyết định số 2501/QĐ.UB.KT (ngày 31/8/2000) của Chủ tịch UBND tỉnh, ngày 6/9/2001 UBND tỉnh ban hành Quyết định số 572/QĐ.UB.ĐC điều chỉnh sử dụng đất đã thu hồi tại khu K, khu phố Ga và xác định số diện tích của cụ Tùng chưa được đền bù là 615,5m2, và lập phương án đền bù bổ sung 472m2/615,5m2 đất nông nghiệp cho cụ Lê Thị Tùng với số tiền là 21.417.664 đồng (tại các Quyết định số 1164/QĐ.UB-CN ngày 24/4/2001 và Quyết định số 3644/QĐ.UB-ĐC ngày 8/10/2001). Tuy nhiên, đến nay các con bà Tùng vẫn chưa nhận được tiền.

Đáng chú ý, tại Quyết định 2443 có ghi rõ nội dung: "UBND tỉnh đã chưa tuân thủ đúng quy định của Nhà nước về giao đất và thu hồi đất"… Trong khi đó, số đất bị thu hồi của gia đình cụ Tùng, có nhiều diện tích bị cán bộ địa phương đem bán sai quy định, gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước, mặc dù vụ việc này đã bị khởi tố, nhưng đến nay diện tích đất của gia đình bà Hòa vẫn chưa được chính quyền các cấp có câu trả lời rõ ràng.

Có thể nói, việc thu hồi đất "nhập nhèm", sai quy trình nói trên của các cấp chính quyền TP Vinh (Nghệ An), cùng với việc không đền bù thỏa đáng đã gây cho người dân rất nhiều khó khăn trong cuộc sống. Đó cũng là một phần nguyên nhân gây ra các tranh chấp dẫn đến việc chị em bà Hòa bị hành hung gây thương tích nặng.

(Còn nữa)