Xây dựng đường sắt đô thị: Giải pháp chống ùn tắc hiệu quả

16:27 01/11/2012

Chia sẻ

KTĐT - Xây dựng hệ thống đường sắt đô thị, đồng thời sử dụng xe buýt tại những nơi mà đường sắt đô thị không phát triển tới là một trong những giải pháp chống ùn tắc hợp lý và hiệu quả. Tuy nhiên, hiện nay, đường sắt đô thị tại hai thành phố lớn nhất cả nước mới chỉ triển khai được một số đoạn tuyến vì gặp nhiều khó khăn trong công tác huy động nguồn vốn, kinh nghiệm quản lý công n

Đây là nhận định của các nhà quản lý đô thị của Việt Nam đưa ra tại Hội thảo Giao thông đô thị công nghệ và kinh nghiệm của Pháp vừa được tổ chức tại Hà Nội.

Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Mạnh Hùng cho rằng, giao thông đô thị đóng vai trò quan trọng phát triển kết nối đô thị xung quanh. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh nếu chỉ dựa vào xe buýt, taxi thì không thể giải quyết được ùn tắc giao thông nội đô. “Vì vậy, cần phải nghĩ đến loại phương tiện khác lớn hơn để đáp ứng nhu cầu đi lại ngày càng tăng. Do đó, giải pháp hướng tới là xây dựng tàu điện ngầm, đường sắt đô thị. Chính phủ cũng giao Bộ GTVT và hai thành phố trên cần phải đầu tư xây dựng và hoàn thiện đường sắt đô thị” - Thứ trưởng Lê Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Xây dựng đường sắt đô thị: Giải pháp chống ùn tắc hiệu quả - Ảnh 1

Hà Nội đã triển khai xây dựng hệ thống đường sắt đô thị nhưng đang gặp nhiều khó khăn, thách thức về nguồn vốn, công nghệ.

Lý giải cho việc này, Thứ trưởng Lê Mạnh Hùng cho rằng, hệ thống đường sắt đô thị của Hà Nội sẽ đóng vai trò chính trong hệ thống vận tải công cộng tốc độ cao, khối lượng lớn, có chức năng gắn kết với các khu đô thị, khu công nghiệp, các trung tâm thương mại dịch vụ, du lịch, trường học. Đồng thời các tuyến đường sắt đô thị phải gắn kết với nhau, hình thành mạng lưới bao quát các khu vực đô thị quan trọng của Thủ đô.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Văn Sửu, vấn đề nan giải nhất hiện nay là nguy cơ tắc nghẽn giao thông chưa được xử lý triệt để. Tỷ lệ đất dành cho giao thông ở Hà Nội mới chỉ đạt khoảng 8% (bằng 1/3 so với tiêu chuẩn của một đô thị hiện đại). Tốc độ gia tăng phương tiện giao thông cá nhân (ôtô, xe máy) ở Hà Nội rất cao, lên tới 12-15% mỗi năm, nhất là sự gia tăng nhanh số lượng xe ôtô cá nhân vài năm gần đây.

Giao thông công cộng ở Hà Nội hiện chỉ có xe buýt và cũng mới đáp ứng được một tỷ lệ rất thấp, khoảng 10% nhu cầu đi lại của người dân trên địa bàn thành phố. Để khắc phục tình trạng trên và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, Hà Nội đang tập trung huy động các nguồn lực, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, trong đó ưu tiên cho mạng lưới giao thông đường bộ, đường sắt, đường thủy, đường hàng không.

Theo ông Sửu, Hà Nội đã triển khai xây dựng hệ thống đường sắt đô thị nhưng đang gặp nhiều khó khăn, thách thức về nguồn vốn, công nghệ.

Tại Hội thảo, nhiều tổ chức, doanh nghiệp đến từ phía Pháp cũng đã đưa ra những cách quản lý, vận hành, hoàn thiện hệ thống pháp luật, bảo hiểm công trình đường sắt giảm thiểu rủi ro đã triển khai tại Pháp… cùng đó là các mô hình thi công, xây dựng, đào tạo nhân lực…

Theo bà Fanny Quertamp, đồng Giám đốc PADDI, Trung tâm Dự báo và Nghiên cứu đô thị, hiện nay Việt Nam đang phải đối mặt trước thách thức về giao thông đô thị, đặc biệt là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh. Trong đó, vấn đề lớn cần phải giải quyết là vốn, ngoài vấn đề về kỹ thuật còn cần nguồn tài trợ khác nhau. Để làm giảm tình trạng ùn tắc giao thông ở Hà Nội, bên cạnh việc phát triển hài hòa hệ thống tàu điện ngầm với hệ thống xe buýt, cần sự thay đổi thói quen của người dân là hạn chế các phương tiện cá nhân, tăng cường phương tiện giao thông công cộng.

Như vậy, phát triển hệ thống giao thông đường sắt là vấn đề được quan tâm, chú trọng trong thời gian tới ở Thủ đô Hà Nội. Trong đó, cần thu hút các nguồn vốn đầu tư từ nhiều nguồn và đào tạo được nguồn nhân lực có kỹ thuật. Mặt khác, để giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông ở Thủ đô Hà Nội không chỉ thực hiện một giải pháp mà cần thực hiện một gói các giải pháp.

Theo đại diện Văn phòng thương mại UBIFRANCE, với mức tăng trưởng GDP hơn 7%/năm, dân số tăng mỗi năm hơn 1 triệu người và tốc độ đô thị hóa nhanh, Việt Nam cần thiết phải phát triển hệ thống vận tải đường sắt đô thị. Mục tiêu đặt ra đến năm 2020 là ngành đường sắt phải chiếm 13% vận tải hành khách và 14% vận tải hàng hóa. Trước mắt, dự án xây dựng tuyến đường sắt cao tốc Bắc-Nam cũng đang được xem xét.

Quy hoạch tổng thể giao thông của thành phố Hà Nội đã đề ra kế hoạch xây dựng 8 tuyến đường sắt đô thị. Còn Thành phố Hồ Chí Minh đặt kế hoạch xây dựng 7 tuyến tàu điện ngầm và 3 tuyến tàu điện với tổng chiều dài 160 km. Pháp tham gia đầu tư tài chính cho tuyến tàu điện ngầm thí điểm của Hà Nội (tuyến số 3). Dự kiến, tuyến metro thí điểm sẽ đi vào hoạt động vào khoảng năm 2016, tiếp sau đó là tuyến số 2 (Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo, theo hướng nối với sân bay quốc tế Nội Bài).

Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội và Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội đã ký hợp đồng gói thầu số 5, xây dựng các công trình kiến trúc của depot thuộc Dự án tuyến đường sắt đô thị thí điểm Nhổn-Ga Hà Nội với giá trị trúng thầu gần 614 tỷ đồng.

Nhà thầu Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội sẽ thi công nhiều hạng mục công trình nằm trong diện tích 16 ha tại huyện Từ Liêm. Dự kiến, Tổng Công ty Xây dựng Hà Nội sẽ hoàn thành các hạng mục trên bảo đảm chất lượng, kỹ thuật sau 61 tháng thi công.

Đơn vị tư vấn thuộc cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) đã có buổi báo cáo với Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội về kết quả nghiên cứu cuối kỳ tuyến đường sắt đô thị số 5, từ Hồ Tây lên Ba Vì. Dự kiến, giai đoạn một của dự án được khởi công năm 2017 và đưa vào khai thác năm 2021 còn giai đoạn hai sẽ được khởi công năm 2028 và hoàn thành toàn tuyến vào năm 2030.

Theo kết quả nghiên cứu, tuyến đường sắt số 5 có tổng chiều dài 38,4 km được chia thành hai giai đoạn đầu tư, trong đó giai đoạn một từ Hồ Tây đến An Khánh dài 14,1 km, gồm 10 nhà ga còn giai đoạn 2 từ An Khánh đi Hòa Lạc-Ba Vì có chiều dài 24,3km gồm 7 nhà ga. Sau khi hoàn thành toàn tuyến sẽ đảm bảo vận chuyển 221.000 lượt người vào năm 2021, nâng lên 400.000 lượt người vào năm 2030. Đơn vị tư vấn cũng đề xuất hai phương án đi ngầm hoặc trên cao cho đoạn tuyến từ Hồ Tây đến đường vành đai 3. Tổng nguồn vốn đầu tư dự án từ 6,1-7,5 tỷ USD cho các phương án.