2013 - năm buồn của điện ảnh Việt

Nếu như những năm trước, dù vấp phải nhiều luồng dư luận trái chiều, phim Việt vẫn ra rạp và thậm chí còn xuất hiện ở một số liên hoan phim (LHP) quốc tế và khu vực, thì năm 2013 gần như điện ảnh Việt đặt một dấu chấm than ở ngưỡng biên giới khiến nhiều đạo diễn phải đứng đó nhìn ra xa…

“Bom tấn” thành “bom xịt”

Không ngoa khi nói rằng, những gì điện ảnh nước nhà thể hiện trong một năm qua thực sự là một lời ru buồn. Cuộc chạy đua của những bộ phim hài "nhảm" và các bộ phim "bom tấn" chưa kịp "dương oai diễu võ" đã phải ngậm ngùi lui vào hậu trường, nhường chỗ cho những "đồng nghiệp" ngoại quốc.

Một số bộ phim "bom tấn" được nhà sản xuất chuẩn bị chiến dịch PR hoành tráng, cuối cùng trở thành "bom xịt" đúng thời điểm ra mắt. "Lửa Phật" của đạo diễn Dustin Nguyễn là một điển hình. Suốt một mùa hè, điện ảnh Việt thất bại nặng nề trên "sân nhà", khán giả rất trông chờ "Lửa Phật" bởi bộ phim không chỉ được ấp ủ suốt 5 năm, mà còn hội tụ những tên tuổi hạng A như Trần Thái Hòa, Ngô Thanh Vân, Dustin Nguyễn… Dù có một kế hoạch quảng bá hoàn hảo kéo dài nửa năm, được hứa hẹn là sản phẩm đáng trông đợi của điện ảnh Việt năm 2013, nhưng ngày ra mắt, chính những "nhà phê bình ruột" (được trả tiền để viết bài cho phim) cũng không thể nhắm mắt làm theo thỏa thuận. Một bộ phim với nhiều ngôi sao nhưng rất tiếc không tìm được một nhân vật để yêu, một góc máy để nhớ hay một chút trong câu chuyện để rung động…

Một cảnh trong phim "Yêu anh, em dám không".

Có người khi thưởng thức những bộ phim hài "nhảm" ("Hêlô cô Ba", "Yêu anh, em dám không", "Biết chết liền", "Lọ Lem Sài Gòn"…) đã phải xót xa trước hàng tỷ đồng tiền mà nhà sản xuất đầu tư cho phim. Thế nhưng, cũng có người nói rằng, nhà sản xuất không quan tâm đến sản phẩm thế nào, miễn là khi ra rạp, "hàng" đắt khách và họ có lãi. Tất nhiên, kinh doanh thì phải có lãi, nhưng nếu đã quyết dấn thân vào kinh doanh điện ảnh thì người kinh doanh không thể chỉ… biết đến tiền.

Thất vọng dòng phim nghệ thuật

Nếu như những năm trước, mỗi kỳ LHP quốc tế diễn ra, Việt Nam đều có tác phẩm gửi dự thi, thì năm 2013 gần như là… con số 0. Còn nhớ, trung tuần tháng 8, khi Cục Điện ảnh gửi công văn mời các hãng phim tham dự Oscar 86, chỉ duy nhất "Thiên mệnh anh hùng" ứng thí. Tuy nhiên, khi đối chiếu quy định của Ban tổ chức, phim không đủ tiêu chuẩn nên đành đứng bên này bờ đại dương "ngắm vọng". Thời điểm cuối năm, khi LHP quốc tế Dubai hay LHP châu Á - Thái Bình Dương diễn ra, không thấy tên phim Việt Nam ứng thi. Ngay đạo diễn Phạm Nhuệ Giang, người rất có duyên với giải thưởng ở các LHP cũng không tham dự dù bộ phim "Lạc lối" của chị đã hoàn thành. Thực ra, ban đầu đạo diễn Nhuệ Giang cũng có ý định dự thi, nhưng sau đó, Ban tổ chức có thay đổi một số hạng mục với phim châu Á nên "Lạc lối" đành lỗi hẹn. Những đạo diễn luôn được kỳ vọng có phim xuất hiện ở các LHP quốc tế như Bùi Thạc Chuyên, Phan Đăng Di… năm qua cũng không có bộ phim nào được ghi danh.

Một cảnh trong phim “Hello Cô Ba”.

Kết quả năm 2013 phản ánh đúng tình trạng của điện ảnh nước ta, đó không chỉ là nỗi buồn của những người làm nghề, mà còn là sự thất vọng của công chúng. Khó trách những đạo diễn làm phim nghệ thuật bởi kinh tế khó khăn, bản thân họ dù đam mê cũng không thể xoay xở hơn được. Thực tế, trong nghệ thuật, việc khen chê là điều tất yếu và đáng để lưu tâm. Những bộ phim nghệ thuật mỗi khi được đi dự LHP quốc tế, giới truyền thông không ngớt "mổ xẻ", bình luận. Có đạo diễn từng đau đớn thốt lên rằng, điện ảnh Việt Nam, nhất là dòng phim nghệ thuật, nếu không thay đổi, đến một lúc sẽ chết. Ngay cả những bộ phim của đạo diễn nổi tiếng được ra rạp là điều vô cùng khó khăn. Phần lớn được chiếu theo kiểu miễn phí hoặc giới thiệu với bạn trong nghề.

Bức tranh điện ảnh Việt 2013 không còn những lùm xùm, tai tiếng, song lại là "lời ru buồn" đối với những người quan tâm đến “Nghệ thuật thứ Bảy”. Người ta lại ngóng đợi năm mới 2014 với những tín hiệu mới của điện ảnh nội.