ASEAN sẽ đề cập đến Biển Đông trong cuộc họp thượng đỉnh

Theo bản dự thảo mà hãng tin AFP có được, lãnh đạo các quốc gia Đông Nam Á sẽ bày tỏ quan ngại về việc leo thang các hoạt động phi pháp ở Biển Đông nhưng tránh chỉ trích trực tiếp đến Trung Quốc, theo dự thảo tuyên bố Hội nghị thượng đỉnh ASEAN.

Tuyên bố chung dự kiến được công bố vào thứ Bảy (29/4), sau hội nghị thượng đỉnh ASEAN kéo dài 2 ngày ở Manila, Philippines, thể hiện nỗ lực giảm bớt căng thẳng với Trung Quốc của chủ nhà Philippines đối với tranh chấp trên biển.

Tuyên bố chung của khối 10 nước Đông Nam Á sẽ chỉ nhắc đến việc xây dựng phi pháp các đảo ở Biển Đông nhưng không nêu đích danh. Tuyên bố chung cũng không đề cập đến phán quyết của Tòa thường trực quốc tế tại The Hague, Hà Lan đã bác tuyên bố chủ quyền ngang ngược của Bắc Kinh ở Biển Đông hồi năm ngoái.

Các nước có chung quan ngại nghiêm trọng đối với các hoạt động leo thang gần đây trong khu vực có thể gây căng thẳng và xói mòn lòng tin trong khu vực, dự thảo tuyên bố cho hay.

Ngoài ra, bản dự thảo cũng nhắc đến các tiến bộ về bộ khung cho Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) giữa ASEAN và Trung Quốc. Các nhà ngoại giao Philippines cho rằng, bộ khung COC có thể hoàn tất vào tháng 6 trong khi Trung Quốc bày tỏ sự lạc quan về các phiên thảo luận.

Việc đàm phán COC đã kéo dài 15 năm, sau khi ASEAN và Trung Quốc thông qua một hiệp định không ràng buộc vào năm 2002 nhằm kiềm chế các va chạm trên biển. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn tiếp tục xây dựng phi pháp các đảo ở Biển Đông và có nhiều dấu hiệu cho thấy, các công trình này phục vụ cho mục đích quân sự.