Bán hàng đa cấp không mang lại “siêu lợi nhuận” như đồn thổi

Điều này cho thấy, phản ứng của xã hội đối với các hành vi đa cấp bất chính hầu như không ảnh hưởng tới doanh thu toàn ngành. Các con số cũng chứng minh bán hàng đa cấp không đem lại siêu lợi nhuận như những lời quảng cáo, mồi chài của một số đối tượng, khi thu nhập bình quân của người tham gia mạng lưới chỉ là 3,8 triệu đồng/năm.

Sau sự đổ vỡ của nhiều mạng lưới bán hàng đa cấp lớn với sự tham gia của hàng chục nghìn người như Liên Kết Việt, Bộ Công Thương đã mạnh tay hơn nhiều trong giám sát, kiểm tra hoạt động bán hàng đa cấp trên toàn quốc.

Sau động thái này, cùng với sự vạch mặt đối với nhiều mạng lưới lừa đảo của các cơ quan truyền thông, hàng loạt DN bán hàng đa cấp đã tự ngưng hoạt động, xin giải thể hoặc bị rút phép.

Thống kê của Bộ Công Thương cho thấy: Giai đoạn cuối 2015 đến đầu năm 2016, có 67 DN được cấp Giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp, nhưng đến cuối tháng 3/2017, số lượng DN bán hàng đa cấp đã giảm 30 DN, xuống còn 37 DN, tức là đã giảm 45% so với cuối năm 2015. Trong số này, có 15 DN bị thu hồi giấy chứng nhận, 12 DN chủ động chấm dứt hoạt động và 3 DN tạm ngừng hoạt động.

Theo số liệu báo cáo của 37 DN còn hoạt động, tổng số lượng người tham gia bán hàng đa cấp tính đến cuối năm 2016 là 637.637 người, giảm 212.363 người (25%) so với cuối năm 2015.

Tổng doanh thu bán hàng đa cấp năm 2016 đạt khoảng 7.800 tỷ đồng, giảm khoảng 200 tỷ đồng so với năm 2015 (giảm 2,5%). Doanh thu bán hàng đa cấp chủ yếu đến từ thực phẩm chức năng (59%) và mỹ phẩm (24%). Doanh thu từ đồ gia dụng chiếm 6,6%, doanh thu từ quần áo thời trang chiếm 2%, doanh thu từ thiết bị chiếm 0,5%, còn lại 8,2% là các mặt hàng khác.

Tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế các DN bán hàng đa cấp đã chi trả cho người tham gia bán hàng đa cấp đạt khoảng 2.400 tỷ đồng, chiếm khoảng 31% tổng doanh thu toàn ngành.

Trong đó, giá trị khuyến mại quy đổi thành tiền đạt khoảng 44 tỷ đồng, chiếm khoảng 2% tổng giá trị hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế. Đáng chú ý, báo cáo của DN cũng cho thấy, lợi nhuận sau thuế của ngành chỉ đạt 177 tỷ, tương ứng 2,2% doanh thu.

Trong tổng số 37 DN thực hiện báo cáo, chỉ có 11 DN đạt lợi nhuận dương. Một số DN có doanh thu rất cao nhưng tỷ lệ lợi nhuận trước thuế rất thấp (chỉ đạt từ 0,5% đến 3,8%). Tổng số thuế đã nộp về ngân sách nhà nước trong năm 2016 ước đạt 881 tỷ đồng.

Bộ Công Thương đã phân tích số liệu và nhận định: Phản ứng của xã hội đối với các hành vi đa cấp bất chính hầu như không ảnh hưởng tới doanh thu toàn ngành. Đáng chú ý hơn cả, tổng số hoa hồng và các lợi ích kinh tế khác chi trả cho người tham gia bán hàng đa cấp đạt khoảng 2.400 tỷ đồng, tuy lớn về giá trị tuyệt đối, nhưng nếu chia đều cho gần 640 ngàn người tham gia hệ thống thì thu nhập bình quân của người tham gia bán hàng đa cấp là không đáng kể, chỉ khoảng 3,8 triệu đồng/người/năm.

Các con số cũng cho thấy bán hàng đa cấp không phải hoạt động siêu lợi nhuận, một bước lên tiên như quảng cáo của nhiều người. Hiệu quả hoạt động của các DN bán hàng đa cấp là rất thấp, có trên 50% DN báo cáo lỗ.

Cục Quản lý Cạnh tranh cảnh báo: “Hoạt động bán hàng đa cấp dựa chủ yếu vào thực phẩm chức năng và mỹ phẩm (chiếm 83% doanh thu, trong đó thực phẩm chức năng chiếm tới 59%) - là những mặt hàng rất khó xác định giá trị thật, vì vậy, rất dễ xảy ra tình trạng giá bán hoàn toàn thoát ly giá trị cũng như giá trị sử dụng.

Tuy nhiên, các giao dịch đều được thực hiện trên nguyên tắc "thuận mua, vừa bán", Nhà nước không thể can thiệp. Vì vậy, người tiêu dùng cần lưu ý, chủ động tìm hiểu giá trị thật của sản phẩm trước khi mua hàng”.