Bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh ngân hàng: Thiếu thuyết phục

15:07 12/09/2012

Chia sẻ

KTĐT - Bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh ngân hàng do Công ty CP xếp hạng tín nhiệm Việt Nam (CRV) công bố cuối tuần qua đã vấp phải sự phản ứng dữ dội của các ngân hàng. Dù CRV đã lên tiếng xin lỗi, nhưng sự việc này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về việc quản lý, giám sát hoạt động xếp hạng tín nhiệm.

"Người trong cuộc" ngỡ ngàng

Nhiều ngân hàng trong danh sách được CRV xếp hạng tín nhiệm cho biết, họ bất ngờ khi đọc thấy thông tin ngân hàng mình được tham gia xếp hạng tín nhiệm trên các phương tiện truyền thông cuối tuần qua. "Các bộ phận chuyên môn và Ban Giám đốc của SHB không nhận được bất kỳ thông tin nào về việc lấy số liệu phục vụ cho việc xếp hạng này từ CRV. Như vậy, những tiêu chí xếp hạng không rõ ràng, thông tin không biết CRV lấy từ nguồn nào" - đại diện SHB cho biết.

Nhiều "bằng chứng" về việc thông tin thiếu chính xác, thời điểm tham chiếu không cập nhật đã bị các ngân hàng chỉ ra. Ví dụ, SHB, đến trước thời điểm Habubank sáp nhập vào, vốn điều lệ của ngân hàng đã gần 5.000 tỷ, nhưng thông tin mà CRV tham chiếu để xếp hạng vẫn là 3.000 tỷ. Habubank đã sáp nhập vào SHB vẫn "ung dung" trên bảng xếp hạng. Chỉ có 32 ngân hàng được xếp hạng, thiếu vắng rất nhiều cái tên như TienPhong Bank, LienVietPostBank… thậm chí, bỏ qua cả "ông lớn" như Agribank.

Trong thông cáo báo chí phát đi ngày 11/9, đại diện Ngân hàng TMCP Hàng hải - một ngân hàng thuộc nhóm G12 nhưng lại được CRV xếp hạng C, hạng ngân hàng có năng lực cạnh tranh trung bình cho rằng, họ hoàn toàn không rõ số liệu xếp hạng được CRV lấy từ nguồn nào, tiêu chí xếp hạng đã được kiểm soát bởi các cơ quan chức năng chưa. Nếu so sánh bảng xếp hạng lần này với bảng xếp hạng tín nhiệm của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hồi đầu năm thì quá khác biệt. Hoạt động ngân hàng thương mại kinh doanh có điều kiện đã được pháp luật quy định; vì vậy, mọi hoạt động có liên quan đến ngân hàng, phải được NHNN cho phép - thông cáo này viết.

Bảng xếp hạng năng lực cạnh tranh ngân hàng: Thiếu thuyết phục - Ảnh 1

Nhiều ngân hàng lớn bị bỏ sót khi CRV xếp hạng tín nhiệm. Trong ảnh: Giao dịch tại một chi nhánh của Agribank. Ảnh: Việt Duy

Không chỉ các ngân hàng bị xếp hạng C, D phản ứng mà nhiều ngân hàng ở "chiếu trên" trong bảng xếp hạng tín nhiệm của CRV cũng tỏ ra không phục kết quả này.

Đại diện truyền thông một ngân hàng thuộc nhóm B - nhóm có năng lực cạnh tranh khá cũng cho rằng, dù ngân hàng ông được xếp hạng trên nhưng chỉ cần dân trong nghề và những người có hiểu biết về tài chính sẽ biết ngay kết quả thiếu tính chính xác.

Theo nguồn tin của PV Báo Kinh tế & Đô thị, hiện, nhiều ngân hàng đang ngồi lại, yêu cầu CRV làm rõ thông tin về việc xếp hạng tín nhiệm này.

Xếp hạng tín nhiệm - cần, nhưng…

Theo các chuyên gia kinh tế, việc xếp hạng chỉ số tín nhiệm doanh nghiệp là việc làm cần thiết, giúp minh bạch thông tin đối với các khách hàng.

Tuy nhiên, chỉ số này chỉ đáng tin cậy khi tổ chức đánh giá là một đơn vị có uy tín, đủ nghiệp vụ và chức năng, đủ thông tin và đưa ra được các tiêu chí toàn diện và phù hợp. Nếu không hội tụ đủ các yếu tố này, chỉ số được đưa ra có thể sai lệch, không trung thực, làm nhiễu loạn thông tin, ảnh hưởng xấu tới tâm lý của khách hàng cũng như quyền lợi của những doanh nghiệp được đánh giá. "Việc xếp hạng không chính xác sẽ gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của ngân hàng. Đặc biệt, với những người không có chuyên môn về tài chính, họ sẽ hiểu không đúng và mất niềm tin về năng lực của ngân hàng"- cán bộ truyền thông một ngân hàng có trụ sở chính ở TP. HCM nhìn nhận.

TS Lê Thẩm Dương, Trưởng khoa quản trị, Đại học Ngân hàng TP. HCM cho rằng, giá trị của hoạt động xếp hạng tín nhiệm cũng như hoạt động kiểm toán nằm ở đạo đức và trình độ chuyên môn của người làm công tác xếp hạng. Tổ chức xếp hạng không đạt được hai yếu tố này sẽ sớm bị thị trường đào thải.

Tuy nhiên, từ sự việc CRV, câu chuyện cấp phép thành lập và quản lý hoạt động xếp hạng tín nhiệm lại được đặt ra. "Xếp hạng tín nhiệm là rất cần để người dân có thêm một kênh thông tin lựa chọn tiêu dùng. Nhưng việc cấp phép cần tránh dễ dãi, hoạt động của các công ty này cũng cần được giám sát để tránh gây hoang mang tâm lý trên thị trường"- ông Dương nhấn mạnh.

"Sau khi nhận được phản biện của một số nhà khoa học cũng như các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, chúng tôi nhận thấy nghiên cứu này còn có những điểm chưa hoàn thiện và chưa phản ánh đúng tình hình thực tế về năng lực cạnh tranh của các ngân hàng đã được đánh giá". - TS Nguyễn Hữu Nam Phó Chủ tịch Hội đồng Biên soạn, Công ty CRV