KTĐT - Trước đây, từ “nghiện” chỉ dùng cho những người đam mê rượu, ma tuý (thuốc phiện), thuốc lá, cờ bạc nhưng thời gian gần đây thuật ngữ này còn được dùng để chỉ hành vi quá đam mê tình dục.
Tại Trung tâm tư vấn tâm lý - giáo dục sức khỏe sinh sản Hà Anh - Hà Nội, không ít độc giả đã gọi điện đến tỏ ý băn khoăn về một biểu hiện rất tế nhị: Trong đời sống có những phụ nữ quá đam mê tình dục (có khi còn bị ví von là “có máu thị Màu”). Đây có phải là hành vi bệnh hoạn? Một dạng nghiện tình dục? Có cách nào khống chế “căn bệnh”này?
Đam mê hay là “nghiện”?
Trước đây, từ “nghiện” chỉ dùng cho những người đam mê rượu, ma tuý (thuốc phiện), thuốc lá, cờ bạc nhưng thời gian gần đây thuật ngữ này còn được dùng để chỉ hành vi quá đam mê tình dục.
Thuật ngữ y học gọi là những người nghiện tình dục (sex addict) hoặc những người luôn bị ám ảnh với chuyện tình dục (sexual compulsivity), có thể gặp ở cả nữ và nam. Đam mê tình dục có tính cá biệt rất lớn, khác nhau tùy từng người, phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Sức khỏe, điều kiện văn hóa -xã hội, môi trường giáo dục gia đình... Sự khác biệt ấy chưa thể vội vàng quy kết cho là vấn đề đạo đức. Nhân vật Thị Màu trong kho tàng văn nghệ dân gian chỉ là hình tượng một phụ nữ đòi quyền sống trong chế độ phong kiến khắc nghiệt và đạo đức giả, được cộng đồng thông cảm hơn là phê phán.
Tuy nhiên, cũng cần phân biệt sự đam mê tình dục bình thường với những biểu hiện được xem là nghiện tình dục cần được giúp đỡ về phương diện tâm lý và y học.
“Những cuộc tình phiêu lưu”
Nghiện tình dục nói chung không xác định bằng số lượng hành vi tình dục mà bằng tác động của nó đến cuộc sống con người. Nhiều nền văn hoá không khuyến khích phụ nữ bộc lộ thẳng thắn và chủ động nhu cầu tình dục, cho nên phụ nữ phải bộc lộ một cách kín đáo, tuy nhiên nhiều phụ nữ đã phá rào, bất chấp những quy định của xã hội, cố tình sử dụng tình dục như một phương tiện để có quyền lực và tình yêu, cho nên họ là những người nghiện “những cuộc tình phiêu lưu” có lẽ đúng hơn là nghiện tình dục. Một số hành vi có thể xem là biểu hiện của “bệnh nghiện” tình dục:
Không thể kiểm soát: Có xung năng không thể kiểm soát được, với những biểu hiện như hay thay đổi bạn tình để tìm cảm xúc mới, thề thốt từ bỏ nhưng rồi không thực hiện được, chuyển sang những nghiện ngập hay những cuộc phiêu lưu khác để thay thế chuyện quan hệ tình dục.
Bất chấp hậu quả: Không thể chữa được những đam mê tình dục bất chấp những hậu quả có thể đến với mình: Có thai ngoài ý muốn, nạo phá thai, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, giảm năng suất trong công việc, xung đột trong quan hệ vợ chồng, gia đình, trầm cảm do không thể thay đổi bạn tình, lạm dụng ma tuý, rượu hay rối loạn ăn uống để quên đi sự xấu hổ hay những cảm giác tiêu cực khác liên quan đến tình dục.
Ám ảnh quá lớn: Luôn có những ý nghĩ ám ảnh tìm cách có quan hệ tình dục, đến mức sao nhãng cả trách nhiệm gia đình công việc, quan hệ với vợ/chồng.
Liều lĩnh: Quyết định có quan hệ tình dục diễn ra một cách ngẫu hứng, không trên cơ sở hợp lý và ngày càng trở nên liều lĩnh, lúc đầu tìm kiếm đối tượng tình dục xa nhà, về sau tìm kiếm ngay gần nhà. Có nhiều cuộc tình vụng trộm; Có cử chỉ suồng sã, thích động chạm, sờ mó vào người khác dù không được phép.
Hậu quả không tốt
Phụ nữ nghiện tình dục có thể có những biểu hiện như lẳng lơ, ăn mặc khêu gợi (biểu hiện của hành vi phô bầy), có nhiều chuyện phiêu lưu tình ái, bất chấp ranh giới tuổi tác, địa vị... Thậm chí có thể quan hệ tình dục với người mới gặp lần đầu trong buổi khiêu vũ, lễ hội (biểu hiện của hành vi tình dục không cần biết rõ đối tượng). Có xung năng tự kích dục, tìm cái đau để có khoái cảm hay làm cho người khác đau để đạt khoái cảm (thường gọi là bạo dâm và ác dâm). Nhiều phụ nữ nghiện tình dục có thể trải qua những giai đoạn dài chán chường tình dục - một cực đối lập - nhưng lại có thể rơi vào một đam mê khác.
Nhiều người tỏ ra thích thú với “sự săn tìm những cơ hội” chứ không hẳn vì hành động tình dục. Hiện tượng nghiện tình dục cũng có thể nặng lên như nghiện ma tuý nghĩa là chấp nhận nhiều nguy cơ hơn hoặc có những hành vi táo bạo hơn, gây phản cảm cho người khác.
Các nhà tình dục học, tâm lý học lý giải: Đa số những người nghiện tình dục thường phải trải qua môi trường gia đình không thuận lợi cho sự phát triển nhân cách đúng đắn, có cha mẹ nghiện ngập (rượu, ma tuý) hoặc có những hành vi khiến con cái sớm phát triển giới tính hay sớm có trải nghiệm tình dục.
Theo thống kê của các nhà khoa học Anh trong năm 2009: 78% phụ nữ nghiện tình dục đã từng bị lạm dụng tình dục khi còn nhỏ; Đến tuổi trưởng thành, họ có những sai lệch về nhân cách - sống thu mình, không cởi mở và không được dạy bảo, hướng dẫn để có suy nghĩ sâu sắc, chín chắn - đây cũng là những dấu ấn thường thấy ở người nghiện, họ không biết lựa chọn những giải pháp thích hợp nhất khi phải quyết định.
Nghiện tình dục gọi là bệnh hoạn khi có những hành vi xúc phạm đến thuần phong mỹ tục, phương hại đến người khác hoặc đến bản thân (ảnh hưởng đến công việc, học tập...) chứ không phải sự đam mê tính theo số lượng. Một người có ham muốn tình dục nhiều hơn bình thường với bạn tình hoặc vợ/chồng thì không nằm trong trường hợp này.
Đánh giá chính xác một người nghiện tình dục cần dựa trên đối thoại trực tiếp và sự hiểu biết về những hoàn cảnh liên quan đến hành vi đó.
Người nghiện tình dục cũng như những loại nghiện khác có thể được chữa trị theo những liệu pháp đặc biệt nhằm giúp họ có triết lý tích cực về cuộc sống, có niềm tin, nhận ra những lợi ích của sự kiềm chế và biết chia sẻ tình cảm với mọi người.
Thông thường, tình dục làm tăng thêm chất lượng cuộc sống nhưng nghiện tình dục gây ra nhiều hậu quả tai hại như các loại nghiện khác, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mối quan hệ gia đình, chất lượng công tác giảm sút, phát sinh những vấn đề về tâm lý, tăng nguy cơ cho bản thân và cho vợ/chồng với các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS do có nhiều bạn tình.
Người nghiện tình dục cũng như những loại nghiện khác có thể được chữa trị theo những liệu pháp đặc biệt nhằm giúp họ có triết lý tích cực về cuộc sống, có niềm tin, nhận ra những lợi ích của sự kiềm chế và biết chia sẻ tình cảm với mọi người. |