Thưa Bộ trưởng, những hạn chế của GD năm 2016 là gì?
- Mặc dù trước khi xây dựng chính sách, Bộ đều nghiên cứu, khảo sát, nhưng thực tế đâu đó vẫn còn những điểm chưa phù hợp, khó triển khai trong thực tiễn. Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý còn bất cập, cơ cấu chưa hợp lý, trình độ không đồng đều, vẫn còn một bộ phận cán bộ quản lý, giáo viên chưa theo kịp yêu cầu đổi mới. Công tác dự báo, lập kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng giáo viên, cán bộ quản lý chưa hiệu quả và sát nhu cầu sử dụng. Phải nói rằng năm qua, nguồn lực đầu tư còn hạn chế so với yêu cầu phát triển của ngành. Ở một số địa phương kinh phí đầu tư cho cơ sở vật chất trường, lớp còn dàn trải, công tác xã hội hóa trong đầu tư cho GD chưa đạt hiệu quả như mong muốn.
Bộ trưởng đánh giá thế nào về chất lượng giáo dục trong năm qua?
- Chất lượng GD, nhất là GD đại học (ĐH) chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và hội nhập quốc tế. Quy mô GD ĐH tăng không tương xứng với các điều kiện bảo đảm chất lượng, trong khi công tác dự báo nhu cầu thị trường lao động chưa được quan tâm đúng mức dẫn tới chất lượng đào tạo chưa tốt. Chương trình đào tạo chậm được đổi mới; nặng về lý thuyết, thiếu thực tế và gắn kết giữa Nhà nước, nhà trường và DN. Mặc dù ngành GD thực hiện phân cấp tối đa cho các địa phương song sự chủ động vào cuộc của các cấp chính quyền chưa rõ nét. Một số địa phương chưa sát sao phát hiện và chủ động có các giải pháp khắc phục trước các vấn đề GD&ĐT trên địa bàn.
Với những tồn tại của ngành GD, năm 2017 sẽ có rất nhiều việc phải làm, thưa Bộ trưởng?
- Bước sang năm 2017, ngành GD sẽ tăng cường kỷ cương, nền nếp và nâng cao chất lượng GD toàn diện trong các cơ sở GD&ĐT. Bậc học mầm non tiếp tục chú trọng đổi mới hoạt động chăm sóc, GD theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm. Bậc phổ thông chú trọng GD đạo đức, lối sống, kỹ năng sống, ý thức, trách nhiệm của công dân đối với xã hội, cộng đồng... Giáo dục ĐH đẩy mạnh việc nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao. Tất nhiên, ngành vẫn tiếp tục triển khai 9 nhóm nhiệm vụ chủ yếu và 5 giải pháp cơ bản được đặt ra cho năm học 2016 - 2017 và những năm tiếp theo.
Ngành GD sẽ chú trọng hơn tới tính thực tiễn của từng chính sách; thực hiện triệt để phân cấp cho địa phương. Song song là tập trung rà soát, đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý các cấp theo chuẩn, tiêu chuẩn ban hành. Qua đó sẽ xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý GD đạt chuẩn… Đồng thời mở rộng thu hút các nguồn đầu tư để nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy và học tập. Nhằm nâng cao chất lượng GD ĐH, năm 2017 sẽ đẩy mạnh kiểm định chất lượng GD ĐH theo hướng công khai, minh bạch các điều kiện đảm bảo chất lượng và kết quả kiểm định, xếp hạng. Từ đó quy hoạch lại mạng lưới các cơ sở giáo dục ĐH phù hợp với nhu cầu nhân lực của đất nước. Để triển khai được những nhiệm vụ này, toàn ngành GD sẽ phải nỗ lực, đồng lòng hơn. Niềm tin của xã hội chính là động lực quan trọng để ngành có thể hoàn thành được những mục tiêu, nhiệm vụ đề ra.
Nhưng thưa Bộ trưởng, để tạo được niềm tin đối với xã hội sẽ cần những động tác mới?
- GD là một ngành đặc thù với sự tác động rộng lớn. Một người đi học là biết bao người dõi theo, vì thế sự kỳ vọng dành cho ngành là hết sức lớn lao. Kỳ vọng luôn là động lực nhưng cũng là áp lực đối với toàn ngành. 9 nhóm nhiệm vụ và 5 giải pháp cụ thể cho thấy ngành đã xác định rõ từng mũi nhọn để tạo đột phá. Mỗi mũi nhọn được tính toán trong lộ trình và bước đi phù hợp. GD là lâu dài nên không thể nóng vội, các vấn đề đặt ra cho GD cũng không thể giải quyết ngày một ngày hai. Có những vấn đề sẽ không bao giờ kết thúc, bởi hoàn thành ở mức độ này sẽ đặt ra đòi hỏi cao hơn. Vì thế, ngành GD cần sự đồng hành kiên trì và niềm tin vững vàng của đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý GD, phụ huynh và của toàn xã hội. Vì vậy, 2017 sẽ tiếp tục là một năm lắng nghe, đổi mới và hành động của toàn ngành GD.
Xin cảm ơn Bộ trưởng!
