Say nắng, say nóng là hiện tượng trúng nóng trúng nắng do phơi mình quá lâu dưới ánh sáng mặt trời. Say nóng thường gặp vào buổi xế chiều còn say nắng vào lúc trưa và say nắng thường nặng hơn, thậm chí tử vong.
Chứng say nắng xảy ra khi hoạt động trong môi trường quá nóng khiến cơ thể mất nước do nhiều mồ hôi. Khi thải mồ hôi không còn đủ khả năng thải nhiệt, thân nhiệt sẽ tăng lên, nếu tình trạng này tiếp tục kéo dài, cơ thể sẽ mất nước nặng dẫn đến rối loạn các cơ quan, đặc biệt là não.
Một trong những nguyên nhân khác khiến thân nhiệt tăng còn do sự bay hơi của mồ hôi bị cản trở khiến việc điều hòa thân nhiệt bị cản trở. Nguyên nhân do quần áo được may bằng vải không thấm nước hoặc độ ẩm của môi trường quá cao.
Những biểu hiện khi bị say nắng gồm: thân nhiệt tăng, da nóng và khô, mệt lả, đau đầu, khó ở, chóng mặt, đỏ mặt, nôn mửa và tiêu chảy. Một số triệu chứng khác có thể xảy ra như giảm khả năng đánh giá, cử chỉ kỳ cục, ảo giác, thay đổi ý thức lẫn lộn, mất định hướng hay thậm chí là hôn mê, co giật.
Say nắng dẫn đến tình trạng tăng thân nhiệt, sốt cao trên 39,8 độ C. Khi thân nhiệt tăng sẽ dẫn tới tăng quá trình đào thải mồ hôi làm cơ thể mất một lượng nước lớn, hiện tượng này nếu không được bù kịp thời sẽ dẫn tới hậu quả giảm khối lượng tuần hoàn gây trụy tim mạch, rối loạn chất điện giải nặng có thể gây tử vong. Một yếu tố nguy cơ nữa khi nhiệt độ cơ thể tăng cao sẽ gây rối loạn hoạt động chức năng của rất nhiều cơ quan như tim mạch, hô hấp, thần kinh…
Cách chống say nắng hiệu quả
Khi đi ngoài trời nắng, hãy tìm những nơi mát mẻ để đi, hoặc dưới bóng cây nào đó để điều hòa không khí.
Để làm mát mẻ không khí trong nhà, hãy đóng cửa sổ vào buổi sáng và mở lại chúng vào buổi tối. Ngoài quạt cây, điều hòa, có thể lắp thêm quạt trần, quạt phun sương để điều hòa không khí trong phòng dễ chịu hơn.
| Ảnh mang tính chất minh họa. Nguồn: Internet. |
Hãy uống đủ nước kể cả khi không cảm thấy khát, có chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn nhiều trái cây, bổ sung thêm nhiều nguồn năng lượng để cơ thể luôn khỏe mạnh trong những ngày nắng nóng. Không uống đồ uống có rượu hay cà phê. Những thứ này có thể cản trở khả năng của cơ thể để kiểm soát nhiệt độ. Thời tiết nắng nóng, người dân nên mặc quần áo thoáng, mát, màu nhạt để dễ thấm mồ hôi và thoát nhiệt, và tránh hấp thụ nhiệt từ môi trường.
Khi nhiệt độ ngoài trời vượt qua ngưỡng 30 độ C, tốt hơn, mọi người nên đi ra khỏi nhà sớm hơn vào buổi sáng và trở về muộn hơn vào buổi chiều. Tránh ra ngoài trời vào những giờ nắng nhất từ 12 giờ trưa đến khoảng 3 giờ chiều. Ngoài ra, cần trang bị đầy đủ thiết bị chống nắng khi lao động, làm việc ngoài trời nắng như quần áo bảo hộ lao động, mũ, nón, kính… Làm thoáng mát môi trường làm việc, đặc biệt là các công xưởng, hầm lò.
Khi thời tiết nắng nóng, nên tránh những vận động mạnh, không cần thiết. Quên đi các môn thể thao vào thời điểm nhiệt độ cao nhất trong ngày, nhất là không chơi thể thao ngoài trời nắng (rất dễ bị say nắng, rối loạn nhịp tim...)
Để giúp cơ thể chống lại say nắng, trong bữa ăn nên ăn nhiều rau xanh và hoa quả tác dụng lợi tiểu, tiêu viêm, thanh nhiệt, giải độc như bí đao, mướp đắng, dưa chuột, đào, dưa hấu, táo....Xoài được coi là thuốc phòng chống say nắng. Lý do là trong xoài giàu vitamin C nên giúp làm tăng hệ miễn dịch và ngăn chặn cảm lạnh mùa hè. Các thành phần dinh dưỡng trong sữa sẽ làm cơ thể nhanh chóng “hạ họa” và đẩy lùi say nắng. Nước dừa được mệnh danh là siêu thực phẩm với nhiều dinh dưỡng như magie, kali, muối, đường tự nhiên. Những thành phần này giúp cơ thể vừa bớt háo nước vừa giải nhiệt nên chống nắng rất tốt. Nhờ giàu hàm lượng lưu huỳnh nên khi ăn hành củ bạn sẽ ngăn được cơn sốt có thể dẫn đến say nắng.Chanh giàu hàm lượng vitamin C. Uống nước chanh sẽ loại bỏ được chóng mặt, buồn nôn, thường diễn ra vào ngày hè oi ả. Ngoài ra còn giúp ngăn chặn sốt, bệnh sởi và mụn đậu mùa. Y học cổ truyền Trung Hoa có viết rằng dưa chuột là trái cây có tính mát và đắng nên có thể giúp hạ nhiệt, thúc đẩy tiểu tiện và hạ thấp nồng độ cholesterol trong cơ thể…
