Phó Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề Việt Nam Trịnh Quốc Đạt cho biết: Hiện nay cả nước có hơn 5.400 làng nghề, thu hút khoảng 11 triệu lao động tham gia. Các làng nghề đã đóng góp lớn cho phát triển kinh tế - xã hội và chương trình xây dựng nông thôn mới của các địa phương. Tuy nhiên, do sản xuất tại làng nghề chủ yếu là quy mô hộ gia đình, sử dụng trang thiết bị lạc hậu nên vừa tiêu tốn năng lượng, vừa gây ô nhiễm môi trường.
“Do đó việc tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng thay thế để giảm chi phí sản phẩm, cải thiện môi trường có ý nghĩa rất quan trọng, đang là một hướng đi phổ biến trong sản xuất tại các làng nghề” – ông Trịnh Quốc Đạt nêu ý kiến.
Chia sẻ về kinh nghiệm gia tăng lợi nhuận nhờ tiết kiệm chi phí năng lượng và nâng cao chất lượng sản phẩm, ông Hà Văn Lâm - Trưởng ban đại diện Nhân dân làng gốm Bát Tràng (huyện Gia Lâm) cho biết: Nhờ chuyển đổi công nghệ từ lò than truyền thống sang lò gas để nung gốm giúp các hộ sản xuất tăng lợi nhuận lên 2-3 lần so với công nghệ cũ.
Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề truyền thống bún Phú Đô Nguyễn Văn Họa chia sẻ thêm: Trước đây nước thải và các loại chất thải của làng nghề chủ yếu là xả trực tiếp ra kênh dẫn chảy ra sông Nhuệ. Không khí lúc nào cũng có mùi hôi, chua nồng nặc. Vấn nạn này kéo dài hàng chục năm trời, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.
“Sau khi được chính quyền địa phương phối hợp với Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam đưa công nghệ mới vào sản xuất, người dân đã nhiệt tình ủng hộ và điều kiện không khí, nước thải của làng nghề đã có nhiều cải thiện” – ông Nguyễn Văn Họa chia sẻ.
Hiện nay thay vì dùng than như trước kia, làng bún Phú Đô chuyển sang sử dụng lò than cải tiến; sử dụng nồi hơi và sử dụng dây chuyền khép kín từ máy xay, nhào bột, làm bún... bằng điện, giúp bún ngon hơn và sản lượng tăng. Tuy nhiên theo ông Nguyễn Văn Họa, việc áp dụng nhiên liệu thay thế cũng như áp dụng các khoa học kỹ thuật cũng cần có cơ chế chính sách về vốn và khuyến khích các hộ sản xuất vay vốn ưu đãi dài hạn, hỗ trợ trực tiếp cho các họ mạnh dạn đầu tư, hỗ trợ giá điện đặc thù đối với các làng nghề trong sản xuất.
Chia sẻ về vấn đề này, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững (Bộ Công Thương) Tăng Thế Hùng cho biết: Những năm qua, Chính phủ đã chú trọng thúc đẩy tiết kiệm năng lượng, thông qua việc ban hành các chính sách và khung pháp lý quan trọng thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong tất cả các lĩnh vực.
Bộ đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan xây dựng và ban hành các tiêu chí về sử dụng năng lượng hiệu quả trong sản xuất; triển khai dự án “Chuyển hóa carbon thấp trong lĩnh vực tiết kiệm năng lượng tại Việt Nam”. Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là chìa khóa cho bài toán phát triển bền vững của các cơ sở công nghiệp nông thôn. Trong thời gian tới, Chính phủ Việt Nam nói chung và Bộ Công Thương nói riêng sẽ tiếp tục đồng hành và hỗ trợ các DN công nghiệp trong các làng nghề thực hiện lộ trình phát triển bền vững thông qua các cơ chế, chính sách hỗ trợ cụ thể nhằm thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
