Sáng 25/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Một trong những vấn đề được quan tâm là giảm số lượng Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, Phó Trưởng ban chuyên trách của HĐND cấp tỉnh.
Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, Tổng Thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Nguyễn Hạnh Phúc cho biết, tại kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2019), Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.
Sau kỳ họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp với cơ quan soạn thảo và các cơ quan, tổ chức hữu quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, ý kiến các Đoàn đại biểu Quốc hội, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có Báo cáo số 456/BC-UBTVQH14 ngày 17/10/2019 gửi đến các vị đại biểu Quốc hội. Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật này như sau:
Về phạm vi sửa đổi, bổ sung của dự thảo Luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, để có thể đáp ứng hết được những yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn và thể chế hóa Nghị quyết của Trung ương về vấn đề cải cách tổ chức bộ máy của Chính phủ, chính quyền địa phương tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả thì cần có thời gian để tổng kết thực tiễn, nghiên cứu một cách căn cơ, toàn diện, kỹ lưỡng từ đó đề ra các giải pháp khả thi và đồng bộ.
Với tinh thần tiếp thu ý kiến của đa số các đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị trong lần này, chỉ sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương và dùng một luật để sửa hai luật, tập trung vào vấn đề tinh gọn bộ máy, đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa trung ương và địa phương và rà soát lại chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của một số cơ quan hành chính nhà nước.
Quy định về số lượng Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh, Phó Trưởng ban chuyên trách của HĐND cấp tỉnh và Phó Chủ tịch UBND cấp xã loại II; bộ máy giúp việc của chính quyền địa phương được nhiều đại biểu quan tâm, góp ý.
Bà Trần Thị Hằng - Đại biểu Bắc Ninh đề nghị, giữ nguyên quy định HĐND cấp tỉnh có 1 Chủ tịch và 2 Phó Chủ tịch hoạt động chuyên trách. “Với xu hướng hiện nay, chính quyền cấp trên thực hiện phân cấp mạnh mẽ cho cấp dưới, mà phân cấp tức là phân quyền. Do vậy, tăng cường giám sát là hết sức cần thiết” - bà Hằng nhận định.
Đại biểu Ngọ Duy Hiểu - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội cho rằng, mỗi tỉnh nên có hai Phó Chủ tịch HĐND chuyên trách không phụ thuộc Chủ tịch chuyên trách hay kiêm nhiệm. Ông Hiểu phân tích, trong định hướng của Đảng dự kiến đa số Bí thư sẽ là Chủ tịch HĐND, trường hợp chuyên trách là tình huống không phổ biến, không kéo dài. Hơn nữa, giám sát đòi hỏi chuyên môn cao, với hai Phó Chủ tịch mới đủ chuyên môn sâu để thực hiện giám sát, khi đó mới có hiệu quả.
Về số lượng Phó Chủ tịch HĐND cấp huyện, ông Hiển đồng ý “dứt khoát phải giảm, chỉ còn 1”. Dù vậy, theo quan điểm của ông Hiển, khi bàn giảm hay tăng thì giảm chỗ nào cần giảm, chỗ nào cần giữ thì phải giữ. “Quan trọng nhất là chúng ta phải có cơ chế, chế độ đãi ngộ để thu hút được nhiều cán bộ có trình độ, năng lực làm đại biểu HĐND, đây mới là cái gốc của vấn đề. Nếu không dù tăng biên chế, giữ nguyên hay thế nào thì cũng không giải quyết được. Ngoài ra, có thể dẫn đến việc rất phản cảm mà có nhiều nơi người ta dùng đến từ “nghị gật”, tức là đại biểu không hiểu tình hình địa phương, không phát biểu được. Nhân dân thì nóng, hội trường HĐND cấp huyện, xã thì rất lạnh, không có ĐB nào có ý kiến gì cả” - ông Ngọ Duy Hiểu nói.
Tương tự, bà Nguyễn Thị Quyết Tâm - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Hồ Chí Minh cho rằng, tinh gọn bộ máy biên chế để nâng cao hiệu lực, hiệu quả thì cả hệ thống chính trị đều phải làm.
“Nhưng tinh giản biên chế để nâng cao hiệu lực, hiệu quả không có nghĩa là giảm cào bằng mà phải căn cứ vào nhiệm vụ từng cơ quan”. Theo bà Tâm, để tăng chất lượng hoạt động của HĐND thì phải tăng số lượng ĐB chuyên trách. Vì vậy, bà đề nghị cân nhắc tăng biên chế chuyên trách ở HDNĐ cấp tỉnh.
