Cảnh báo tình trạng xâm nhập của các sinh vật ngoại lai

KTĐT - Từ giữa tháng 8/2010, các lô hàng nguyên liệu thức ăn chăn nuôi (TĂCN) nhập khẩu từ Ấn Độ vào nước ta liên tục bị Cơ quan kiểm dịch thực vật phát hiện nhiễm mọt TG (Trogoderma granarium - tức mọt cứng đốt). Đây là loài côn trùng phá hoại trong kho cực kỳ nguy hiểm. Đến nay, tuy các lô hàng này đã được Bộ NN&PTNT yêu cầu tái xuất, song việc phát hiện một loại sinh vật ngoại lai gây hại như loại mọt này rất đáng quan ngại.

Nhiều lô hàng có mọt

Theo báo cáo của Cục Bảo vệ thực vật (BVTV), trong năm 2010, các cơ quan chức năng phát hiện 16 vụ nhập khẩu nguyên liệu TĂCN với khối lượng gần 27.000 tấn bị nhiễm mọt TG. Sang đầu năm 2011, tiếp tục có 239 container nguyên liệu bị phát hiện nhiễm mọt với khối lượng gần 6.000 tấn. Ông Bùi Sĩ Doanh, Phó Cục trưởng Cục BVTV cho biết, để tránh thiệt hại cho các doanh nghiệp, số hàng bị nhiễm mọt trên, Cục BVTV đã linh động áp dụng biện pháp tái khử trùng rồi cho nhập khẩu vào Việt Nam. Đồng thời, Cục này cũng đãgửi 5 thông báo không tuân thủ theo quy định của Công ước quốc tế về BVTV và Tiêu chuẩn quốc tế về kiểm dịch thực vật cho cơ quan BVTV Ấn Độ và Đại sứ quán Ấn Độ tại Việt Nam.

Tuy nhiên, đến giữa tháng 1/2011, một lượng hàng nhập khẩu lớn gồm ngô và đậu tương với khối lượng lên tới gần 50.000 tấn tiếp tục bị phát hiện nhiễm mọt. Số hàng này nhập khẩu từ Ấn Độ được chở trong 106 container trên 2 tàu lớn. Hiện 2 tàu này vẫn đang neo đậu ngoài cảng Việt Nam, số container hàng đã được bốc dỡ lên cảng Hải Phòng. Thực hiện đúng như thư cảnh báo trước đó, Cục BVTV đã yêu cầu tái xuất số hàng hóa nói trên. Mới đây, đoàn cán bộ của Ấn Độ đi kiểm tra thực tế các lô hàng ngô và đậu tương nói trên cũng đã công nhận lô hàng bị nhiễm mọt TG.

Không thể tái khử trùng

Để đảm bảo yêu cầu tái xuất là hợp lý, Bộ NN&PTNT đã tổ chức cuộc họp lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan. Theo Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Bùi Bá Bổng, tại cuộc họp này, hầu hết các bộ, ngành đều cho rằng việc khử trùng rồi tiếp tục cho nhập khẩu như các lô hàng trước là không đảm bảo, không quản lý được rủi ro bởi lô hàng này quá lớn. Hơn nữa, nước ta là mộtnước xuất khẩu nông sản lớn, nên phải lấy yếu tố an toàn làm hàng đầu. Quyết định tái xuất là phù hợp với pháp luật hiện hành về kiểm dịch thực vật của Việt Nam. Bên cạnh đó, việc làm này cũng phù hợp với quy ước và thông lệ của quốc tế.

Còn theo ông Bùi Sĩ Doanh, mọt TG là loại mọt đốt cứng, có nguồn gốc từ Ấn Độ. Đây là loài côn trùng phá hoại trong kho cực kỳ nguy hiểm, chúng có thể phá hoại trên 100 mặt hàng như lương thực, ngũ cốc, hạt giống, cao su, đồ hộp… Vì vậy, mọt TG nằm trong danh sách 100 loài sinh vật ngoại lai xâm hại nguy hiểm nhất thế giới, là đối tượng kiểm dịch quốc tế.

Ở Việt Nam, cho đến nay chưa ghi nhận sự xuất hiện của mọt TG. Song từ sự việc trên cho thấy, nếu chúng ta không có thái độ kiên quyết thì các sinh vật ngoại lai rất dễ xâm nhập vào Việt Nam. Khi đó, việc giải quyết hậu quả có thể lại trở thành vấn đề "đại sự".