Chặn ôm đất “vàng” khi cổ phần hóa

Để hạn chế tình trạng này, Bộ Tài chính đã xây dựng dự thảo Nghị định mới về chuyển DNNN thành công ty cổ phần, trong đó bổ sung thêm nhiều quy định về xử lý đất đai và xác định giá trị quyền sử dụng đất trong giá trị DN CPH.

Ôm đất “vàng” phải sử dụng đúng mục đích

Tại Hội nghị triển khai công tác sắp xếp DNNN diễn ra cuối năm 2016, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ ra là cần có giải pháp để không xảy ra thất thoát tài sản Nhà nước, nhất là vấn đề đất đai ở những vị trí thuận lợi khi CPH DN. Qua quá trình thực hiện Nghị định 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 về chuyển đổi DN 100% vốn Nhà nước thành công ty cổ phần, một số địa phương có ý kiến về quy định thời hạn 30 ngày làm việc để có ý kiến về giá đất là ngắn, khó thực hiện khi phương án sắp xếp lại, xử lý nhà, đất tại địa phương chưa được phê duyệt. "Nghị định 59 khi triển khai đã chỉ ra nhiều bất cập, nhất là việc xác định giá trị quyền sử dụng đất của DN, khắc phục thất thoát vốn chỗ này thế nào cũng cần bàn rõ" - Thủ tướng nêu rõ.

Chặn ôm đất “vàng” khi cổ phần hóa - Ảnh 1

Khu đất của Hãng phim truyện Việt Nam (số 4 Thụy Khuê) từng gây xôn xao dư luận vì định giá thấp khi cổ phần hóa. Ảnh: Thành Quân

Để khắc phục các bất cập này, Dự thảo Nghị định mới về chuyển DNNN thành công ty CP thay thế Nghị định 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011, Nghị định số 189/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 và Nghị định số 116/2015/NĐ-CP ngày 11/11/2015 đang được Bộ Tài chính xây dựng theo hướng bổ sung thêm các vấn đề về xử lý đất đai và xác định giá trị quyền sử dụng đất trong giá trị DN CPH.

Cụ thể, Dự thảo đã bổ sung quy định về xử lý đất đai đối với các DN quản lý nhiều đất đai ở những vị trí có lợi thế thương mại cao theo hướng yêu cầu DN CPH có trách nhiệm xây dựng phương án sử dụng đất trình cơ quan có thẩm quyền quyết định. Phương án sử dụng đất của DN phải bảo đảm phù hợp với quy định về sắp xếp lại, xử lý nhà, đất theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ; phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất... tại địa phương và phải được gửi đến UBND tỉnh, TP trực thuộc T.Ư trên địa bàn trước khi thực hiện xác định giá trị DN. “Quy định này nhằm đảm bảo ngăn ngừa tình trạng DN lợi dụng tiếp tục nắm giữ, “ôm” lại toàn bộ diện tích đất đang quản lý mặc dù chưa phù hợp ngành nghề kinh doanh, mục đích sử dụng đất cũng như quy hoạch của địa phương” - Phó Cục trưởng Cục Tài chính DNNN (Bộ Tài chính) cho hay.

Khi thực hiện phê duyệt phương án sử dụng đất của DN CPH, Nhà nước đã phải rà soát và quyết định thu hồi những diện tích đất DN sử dụng chưa phù hợp và không đúng quy hoạch; những diện tích đất mà DN CPH được tiếp tục sử dụng đã được tính toán, hướng dẫn đảm bảo phù hợp với pháp luật đất đai hiện hành.

Tính đủ giá trị lợi thế đất vào giá trị CPH

Dự thảo bổ sung thêm các quy định để tính đầy đủ giá trị lợi thế đất (vị trí địa lý) vào giá trị để CPH nếu DN lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất hàng năm. Theo quy định của pháp luật về đất đai khi Nhà nước định giá đất để cho DN nói chung và DN CPH nói riêng, thuê đất phải đảm bảo nguyên tắc theo giá đất phổ biến trên thị trường. Riêng đối với đất ở tại đô thị; đất thương mại, dịch vụ tại đô thị… có khả năng sinh lời cao, có lợi thế trong việc làm mặt bằng sản xuất kinh doanh, thương mại và dịch vụ thì giá đất trong bảng giá đất của từng địa phương quy định phải bao gồm yếu tố có khả năng sinh lợi cao, có lợi thế vị trí đất. Địa phương phải quy định mức giá đất trong bảng giá đất đối với trường hợp này cao hơn nhưng không quá 30% so với mức giá tối đa của cùng loại đất trong khung giá đất do Chính phủ quy định. Khi quyết định giá đất cụ thể để cho thuê đối với các vị trí đất có lợi thế, có khả năng sinh lời đặc biệt, DN phải tính và nộp tiền thuê đất cho Nhà nước theo đơn giá thuê đất tăng theo tỷ lệ tối đa không quá 3% của giá đất tính thu tiền thuê đất do UBND cấp tỉnh quyết định.