Cục trưởng Cục quản lý khám chữa bệnh - KCB (Bộ Y tế) Lương Ngọc Khuê cho biết, cả nước hiện có hơn 12.000 trạm y tế, nhưng trung bình mỗi trạm một ngày chỉ khám 10 - 15 bệnh nhân, có nơi chỉ một vài người. Nguyên nhân vì rất nhiều trạm y tế thiếu trang thiết bị, kể cả các thiết bị tối thiểu như dụng cụ khám bệnh, máy đo huyết áp, máy khí dung, xét nghiệm đường huyết máu mao mạch... Có trạm trang bị máy siêu âm xách tay, máy điện tim nhưng rất hạn chế sử dụng. Hầu hết trạm y tế thiếu thuốc trong danh mục, kể cả các thuốc cho điều trị bệnh mạn tính, thông thường.
Năm 2017, Bộ Y tế ban hành thông tư quy định gói dịch vụ y tế cơ bản, gồm 78 dịch vụ kỹ thuật, 244 thuốc. Đây là những dịch vụ tối thiểu trạm y tế xã phải cung cấp được. Tuy nhiên, qua khảo sát các trạm y tế chưa cung ứng được ở mức tối thiểu này. Tuyến xã mới chỉ quản lý số lượng người bệnh tăng huyết áp hoặc chỉ khám, kê đơn theo các đơn thuốc đã được kê tại tuyến trên, không đánh giá tiến trình đạt mục tiêu điều trị...
Phụ trách Ban Thực hiện chính sách BHYT, BHXH Việt Nam Lê Văn Phúc chia sẻ, nhiều trạm y tế thiết bị cũ, hỏng nhiều và thiếu các thiết bị phục vụ KCB ban đầu, tình trạng đầu tháng có thuốc cuối tháng hết thuốc thường xuyên xảy ra, thậm chí qua kiểm tra có trạm y tế bệnh nhân đã tử vong từ 2 năm trước nhưng vẫn đều đặn được cấp thuốc trong sổ. Bên cạnh đó, quỹ KCB BHYT giao cho trạm y tế hiện nay thấp (không quá 20% quỹ KCB BHYT ngoại trú - quy định tại Thông tư 41/2014/TT-BYT-BTC) không đủ để chi cho KCB BHYT.
Trước tình trạng nguồn kinh phí chi cho CSSK ban đầu của người dân tại tuyến y tế cơ sở còn hạn chế, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết, hiện Bộ Y tế đã xin Chính phủ tăng thuê các mặt hàng đặc biệt như rượu bia, thuốc lá và sử dụng phần tăng này chi cho y tế cơ sở để CSSK ban đầu. Đồng thời, đẩy mạnh công tác đào tạo nhân lực bác sĩ gia đình, luân chuyển bác sĩ tuyến trên về tuyến dưới.
Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh đề nghị, cần tăng cường đưa bác sĩ về y tế cơ sở. Ngoài ra, có thể hạn chế KCB thông thường tại tuyến tỉnh, T.Ư bằng cách tăng mức đồng chi trả của người bệnh tại các tuyến này hoặc giảm mức thanh toán KCB BHYT đối với các bệnh viện tuyến trên khi KCB thông thường.
