Chống hàng giả, hàng nhái: Quy định chưa theo kịp thực tế

Ngày 22/5, Cục Quản lý thị trường (QLTT) TP Hồ Chí Minh kiểm tra tại 6 địa điểm kinh doanh của các cơ sở YuMe Fashion, Taga, Phương Hà, Việt Ngân và Việt Hằng đã phát hiện hàng chục nghìn mặt hàng túi xách, ví, quần áo, thắt lưng có dấu hiệu giả mạo các thương hiệu lớn đã được bảo hộ ở Việt Nam. Trước đó ngày 21/5, Cục QLTT Hà Nội đã tiến hành kiểm tra đột xuất các cửa hàng buôn bán quần áo, giày túi, ví... trên địa bàn quận Hoàn Kiếm 2.000 sản phẩm gồm áo, quần, mũ, dép, áo sơ mi, túi, ví, thắt lưng da giả mạo nhãn hiệu Burberry, Gucci, Chanel, LV, Hermes, Dior, Valentino, Salvatore Ferragamo...

Thực tế chống hàng giả cho thấy, trước đây hàng giả chỉ xuất hiện ở phân khúc cao cấp với các nhãn hiệu nổi tiếng, nhưng nay những mặt hàng “bình dân” cũng bị làm giả. Nói về tình trạng này, Đội trưởng Đội QLTT số 8 (Cục QLTT Hà Nội) Trương Bình Minh cho hay: Qua kiểm tra một số ki ốt tại chợ Ninh Hiệp (Gia Lâm) không chỉ phát hiện một số cửa hàng bán sản phẩm nhái thương hiệu nổi tiếng như Chanel, Gucci, Elvis mà các mặt hàng Việt Nam “bình dân” như áo chống nắng thương hiệu Laroma cũng bị giả mạo nhãn hiệu.

Phó Chủ tịch Hội Chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu TP Hà Nội Phạm Bá Dục phân tích thêm: Hiện nay, hàng giả, hàng nhái có mặt ở rất nhiều phân khúc từ các quầy hàng tạp hóa trên các phiên chợ vùng sâu, vùng xa đến hè phố các đô thị, thậm chí len lỏi, trà trộn vào cả những siêu thị, trung tâm thương mại cao cấp ở những đô thị lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hải Phòng... “Đặc biệt, nổi lên tình trạng sản xuất, kinh doanh trái phép hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng giả mạo xuất xứ, nhãn mác "Made in Vietnam" ảnh hưởng đến uy tín DN, gây thiệt hại cho người tiêu dùng” - ông Dục cho biết.

Phân tích nguyên nhân khiến hàng giả hàng nhái có chiều hướng gia tăng sau khi dịch Covid-19 phần nào được khống chế, tại buổi làm việc giữa Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình với Ban Chỉ đạo (BCĐ) 389 TP Hà Nội vừa tổ chức, các đại biểu có chung nhận định:: Một số quy phạm pháp luật chưa phù hợp thực tế, đã là kẽ hở để các đối tượng lợi dụng sản xuất, kinh doanh hàng giả.

Cục trưởng Cục QLTT Hà Nội Chu Xuân Kiên nêu rõ: Việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa, nếu cơ quan thực thi không có bằng chứng rõ ràng, không bắt quả tang hoặc giám định thì việc phát hiện vi phạm là rất khó khăn. Việc xử lý xâm phạm quyền và giả mạo sở hữu trí tuệ còn bất cập khi chưa có hướng dẫn cụ thể về quy mô thương mại; các vụ việc tái phạm trị giá hàng hóa vi phạm dưới 200 triệu đồng không xử lý hình sự được… dẫn đến các đối tượng lợi dụng cố tình tái phạm nhiều lần nhưng chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính.

Trưởng Bộ môn Quản trị Thương hiệu (Đại học Thương mại) PGS.TS Nguyễn Quốc Thịnh đặt câu hỏi: Có điều luật nào quy định về hàng nhái không, tại sao văn bản lại thêm chữ "nhái" để làm rối người tiêu dùng. Hiện mặc dù Nghị định 185 đưa ra định nghĩa về hàng giả nhưng mang tính liệt kê chưa theo kịp thực tế kinh doanh nên cơ quan chức năng khó xử lý…

Ý kiến của lực lượng chức năng, chuyên gia kinh tế cho thấy, để đẩy lùi hàng giả, hàng không rõ xuất xứ làm trong sạch thị trường đòi hỏi cơ quan quản lý phải sửa đổi, thống nhất các quy định, tạo cơ sở pháp lý rõ ràng qua đó cho các lực lượng chức năng kiểm soát tốt thị trường.