Mấy ngày qua, dư luận chưa kịp lắng dịu xung quanh vụ CA huyện Bình Chánh (TP Hồ Chí Minh) khởi tố chủ quán cà phê Xin Chào do chậm ngày đăng ký kinh doanh, thì xuất hiện vụ chủ đất quán Xin Chào bị khởi tố do dựng chòi nuôi vịt, gây chấn động dư luận cả nước!
Bị khởi tố vì dựng chòi vịt
Ông Nguyễn Văn Bỉ cùng mẹ (là mẹ liệt sĩ) sống trong căn nhà tình nghĩa do chính quyền xây tặng nhiều năm nay. Gia đình ông Bỉ có quyền sử dụng trên 3.600m2 đất nông nghiệp tại thửa 355, tờ bản đồ 13, khu phố 3, thị trấn Tân Túc, huyện Bình Chánh. Trên khu đất này có cái chòi nuôi vịt cũ đã mục, sập đổ. Tháng 7/2015, ông Bỉ mua tre, lá về dựng chòi rộng hơn để làm nơi chứa vật tư trồng cây và nuôi gia cầm, nhưng khi vừa lợp lá thì cán bộ đô thị huyện đến lập biên bản, xử phạt 6,25 triệu đồng và buộc tháo dỡ. Ông Bỉ đã thực hiện quyết định, tháo dỡ và nộp phạt theo quy định.
Khoảng 3 tháng sau, nghĩ mình bị phạt là do dựng chòi rộng hơn cái chòi cũ hư hỏng đã có từ trước, ông Bỉ tận dụng cây lá của lần dựng chòi trước (đã tháo dỡ) quây lại thành chòi trên nền chòi cũ trước đây khoảng 35m2. Ngay khi ông tiến hành dựng chòi, cán bộ quản lý đô thị gọi điện thoại yêu cầu tháo ngay. Sợ bị phạt đến hơn 6 triệu đồng như trước nên ông tháo xuống. “Thế nhưng, sau đó công an vẫn mời tôi lên làm việc về việc dựng chòi này. Ngày 19/1/2016, ông Nguyễn Văn Quý - Trưởng Công an huyện Bình Chánh ký quyết định khởi tố tôi về tội “Vi phạm các quy định về quản lý nhà ở” theo Điều 270 Bộ luật Hình sự. Ngày 26/1/2016, Phó Viện trưởng Viện KSND huyện Bình Chánh Lê Thanh Tòng phê chuẩn quyết định khởi tố bị can với tôi (ông Quý và ông Tòng cũng là người ký các quyết định khởi tố và truy tố trong vụ án ông Tấn - chủ quán cà phê Xin Chào là người thuê đất của ông Bỉ về tội kinh doanh trái phép cùng thời điểm - PV)” - ông Bỉ kể.
Tại Kết luận điều tra của Công an huyện Bình Chánh đã ghi nhận, ông Bỉ dựng chòi chứa vật tư nuôi trồng, với “kết cấu là cột cây, vách lá, mái lá”. Việc xây dựng chòi lần 2 cũng cột cây, vách lá, mái lá nhưng diện tích nhỏ hơn, chỉ 35m². Tuy nhiên, Kết luận điều tra lại nhận định: “Hành vi của bị can là nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm đến tình hình quản lý trật tự quản lý đô thị, phá vỡ quy hoạch tổng thể chung tại địa phương, gây ảnh hưởng xấu đến tình hình trật tự trị an tại địa phương, do đó cần phải đưa ra xét xử trước pháp luật để răn đe giáo dục chung!”.
Do làm xấu phong thủy của Công an huyện?
Trao đổi với Kinh tế & Đô thị ngày 24/4, ông Bỉ cho biết, ông có mảnh đất ngay trước mặt trụ sở Công an huyện Bình Chánh do ông và chị gái chung nhau mua. Sau đó, ông tiến hành trồng và kinh doanh cây cảnh, đến năm 2015, ông cho ông Tấn thuê để mở quán Xin Chào.
Theo ông Bỉ, nguyên nhân dẫn đến vòng lao lý là khu đất của ông chắn mặt tiền của trụ sở Công an huyện Bình Chánh: Trước khi bị khởi tố, ông Nguyễn Văn Quý - Trưởng Công an huyện đã chủ động liên lạc với ông nói là phải bứng hết cây cảnh đi chỗ khác vì làm chắn mất mặt tiền phong thủy của Công an. Đồng thời, ông nhận được điện thoại yêu cầu hiến con đường 5m đi thẳng vào cổng chính trụ sở Công an huyện rồi công an sẽ để yên cho ông làm ăn. Vì vậy, ông bàn với chị gái sẽ thực hiện theo yêu cầu của công an, nhưng khi yêu cầu ký chứng nhận là ông có hiến đất thì phía công an không đồng ý ký.
Bà Mai Thị Sáu, hàng xóm của ông Bỉ cho hay: "Qua báo chí, bà con ở đây mới biết được chú Bỉ bị khởi tố hình sự và cấm đi khỏi nơi cư trú. Chúng tôi rất bất ngờ không nghĩ vì cái chòi vịt mà chú ấy lại ra nông nỗi như thế này. Vì từ trước đến nay, chú Bỉ là một người nông dân hiền lành chất phác, không có điều tiếng gì. Không những vậy mà chú còn nhiệt tình giúp đỡ những người khó khăn, làm từ thiện và có bằng khen treo khắp nhà nữa. Sao người ta chỉ cất cái chuồng nuôi gà, nuôi vịt mà bị khởi tố là sao?!”.
Nhận quyết định khởi tố vụ án vì cất chòi vịt, ông Bỉ không tin vào mắt mình! "Nhận được quyết định khởi tố vụ án và cấm đi khỏi nơi cư trú, tôi chỉ cho vợ con biết, không dám nói với mẹ già vì sợ bà suy sụp. Còn vợ tôi khi biết tin thì thực sự bàng hoàng, không ăn không ngủ được trong suốt thời gian qua. Mong các cơ quan chức năng sớm có những động thái để minh oan cho tôi, để tôi sớm quay lại cuộc sống bình thường và làm cho lý lịch tôi trong sạch để con cái được học hành bình thường" - ông Bỉ chia sẻ.
Không thể nhầm lẫn hành vi dựng chòi thành nhà ở
Trao đổi với chúng tôi, Luật sư Trần Đình Dũng (Trung tâm Tư vấn Pháp luật TP Hồ Chí Minh – T.Ư Hội Luật gia Việt Nam) cho rằng, tội vi phạm quy định về quản lý nhà ở, được quy định tại Điều 270 Bộ luật Hình sự: “Người nào chiếm dụng chỗ ở, xây dựng nhà trái phép, đã bị xử phạt hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm”, mang ra áp dụng với trường hợp ông Bỉ là tréo ngoe.
Vấn đề đặt ra, pháp luật định danh như thế nào là nhà ở? Chòi vịt có được xem là nhà ở hay không? Khoản 1 Điều 3 Luật Nhà ở năm 2014 (cũng như trước đó Điều 1 Luật Nhà ở năm 2005) định nghĩa “Nhà ở là công trình xây dựng với mục đích để ở và phục vụ các nhu cầu sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân”. Khái niệm nhà ở theo quy định tại Luật Nhà ở được áp dung chung toàn bộ hệ thống pháp luật quốc gia. Khi xử lý hình sự đối với Tội vi phạm các quy định về quản lý nhà ở cũng phải xem xét theo khái niệm này để phân biệt nhà ở và nhà khác, không thể tùy tiện xem chòi vịt là nhà ở rồi khởi tố người chưa vi phạm pháp luật hình sự. Rõ ràng chòi vịt không phải công trình xây dựng với mục đích để ở, cũng không phải phục vụ các nhu cầu sinh hoạt của hộ gia đình, cá nhân (như nhà tắm, nhà cầu, nhà hóng mát…). Mà chòi vịt là công trình phục vụ sản xuất nông nghiệp, cụ thể là chăn nuôi vịt. Công trình loại này được phép xây dựng trên đất nông nghiệp nếu đất chưa bị quy hoạch chuyển mục đích khác mà không cần cơ quan nhà nước cấp giấy phép.
Đồng quan điểm, Luật sư Vũ Xuân Cát (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh) cho rằng: Việc khởi tố ông Bỉ về tội “Vi phạm quy định về nhà ở” theo Điều 270 Bộ luật Hình sự với hành vi dựng chòi nuôi vịt là oan sai, không có căn cứ. Theo Luật sư Vũ Xuân Cát: "Nhà ở phải có điện, nước và tiện nghi khác kèm theo. Nhà ở phải có giếng khoan, có cửa, điện nước, bếp nấu ăn, tài sản phục vụ việc ở… Hơn nữa, điều luật quy định là xây dựng nhưng ông Bỉ không có xây mà chỉ là cái chòi tạm bợ. Nói về hình thức nó chỉ là dựng chòi thôi. Chòi không mang chức năng của nhà ở nên nó không phù hợp với điều 270, khởi tố theo điều 270 là oan. Đối chiếu theo luật, cơ quan chức năng huyện Bình Chánh đã “nhầm lẫn” dẫn đến khởi tố và truy tố sai”.
Như vậy cùng với việc khởi tố sai chủ quán cà phê Xin Chào, việc khởi tố ông Bỉ vì dựng chòi nuôi vịt không phải là sự yếu kém về chuyên môn nghiệp vụ mà là thể hiện sự lạm quyền của công an và Viện Kiểm sát Nhân dân huyện Bình Chánh.
Ông Bỉ đứng trước chòi vịt đã bị tháo dỡ của mình.
|
Trung tướng Lê Đông Phong - Giám đốc Công an TP Hồ Chí Minh vừa yêu cầu Công an huyện Bình Chánh báo cáo vụ việc người dựng chòi nuôi vịt bị khởi tố. "Hiện, tôi đã yêu cầu Phòng Tham mưu Công an TP và Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP kiểm tra cụ thể hồ sơ, tài liệu chứng cứ. Các đơn vị này đã rút hồ sơ để kiểm tra, đánh giá và chuẩn bị báo cáo. Nếu phát hiện có sai phạm, thiếu sót thuộc về trách nhiệm của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Bình Chánh, tôi sẽ yêu cầu thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP xử lý ngay. Khi có kết quả đánh giá, chúng tôi sẽ chủ động xử lý và thông tin cho báo chí sớm về vụ việc" - Trung tướng Lê Đông Phong khẳng định.
Liên quan tới vụ khởi tố chủ quán cà phê Xin Chào, sáng 24/4, lãnh đạo Viện Kiểm sát Nhân dân huyện Bình Chánh đã trao các quyết định đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra bị can... phục hồi các quyền và lợi ích hợp pháp cho ông Tấn - chủ quán cà phê Xin Chào, đình chỉ mọi hoạt động tố tụng đối với ông Tấn từ ngày 23/4/2016. |