Chủ động vào cuộc, cộng đồng trách nhiệm

Đổi mới trong điều hành, giám sát trọng điểm

Theo đánh giá của Thường trực HĐND TP, năm vừa qua, hoạt động của HĐND các cấp tiếp tục có nhiều đổi mới trong điều hành, nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động. HĐND TP và các cấp đã phân công rõ trách nhiệm của từng bộ phận, đề cao trách nhiệm cá nhân, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm đối với lĩnh vực được phân công phụ trách, góp phần vào việc hoàn thành thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2017. Trong năm qua, HĐND các cấp đã tổ chức hơn 1.200 kỳ họp, ban hành hơn 5.000 Nghị quyết, trong đó có nhiều Nghị quyết thiết thực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Cùng với đó, đã tổ chức hơn 150 phiên giải trình, hơn 4.000 cuộc giám sát, khảo sát chuyên đề và thường xuyên, chú trọng giám sát các vấn đề dân sinh bức xúc trên địa bàn, tình hình phát triển kinh tế - xã hội...

Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc chủ trì hội nghị tổng kết hoạt động HĐND các cấp TP Hà Nội năm 2017 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2018. Ảnh: Thanh Hải

Hoạt động chất vấn tại hai kỳ họp HĐND TP được tập trung chủ yếu vào tái chất vấn. Theo đánh giá của nhiều đại biểu, hoạt động chất vấn, tái chất vấn tiếp tục được đổi mới, trở thành điểm nhấn trong hoạt động của HĐND TP trong năm qua. Các phiên chất vấn có sự tham gia của nhiều đại biểu ở các lĩnh vực công tác, tạo nên không khí mới, sôi nổi, sát thực tiễn và rất hiệu quả. Số đại biểu không chuyên trách nêu câu hỏi chất vấn, tranh luận chiếm tỷ lệ cao nhất từ trước đến nay. Tham gia trả lời chất vấn, bên cạnh lãnh đạo UBND, Ủy viên UBND TP, đã có thêm Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã. Qua đó, thẳng thắn nêu rõ hơn về nguyên nhân, trách nhiệm, lộ trình giải quyết. Không chỉ cấp TP, hoạt động chất vấn của HĐND cấp huyện, cấp xã đã được chú trọng đẩy mạnh hơn.

Theo Phó Chủ tịch HĐND TP Phùng Thị Hồng Hà, trong năm 2017, HĐND các cấp của TP cũng tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động giám sát theo hướng giám sát có trọng tâm, trọng điểm, giám sát đến cùng, giám sát sâu ở cơ sở. Điểm nổi bật là HĐND TP đã ban hành kế hoạch giám sát của HĐND, Thường trực HĐND, các ban HĐND, trong đó ấn định rõ lộ trình, không trùng lặp, chồng chéo về nội dung, đối tượng, địa điểm, thời gian. Các kết luận giám sát, khảo sát đều được công khai, việc theo dõi, tổng hợp kết quả thực hiện kết luận sau giám sát, khảo sát được chú trọng. 59% kiến nghị của HĐND đã được UBND TP triển khai có kết quả và hiện hơn 40% kiến nghị đang được triển khai ở các cấp.

Cùng với đó, HĐND TP và các cấp cũng tổ chức tốt các cuộc tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp của đại biểu HĐND, tăng cường hoạt động tiếp xúc cử tri chuyên đề. Đôn đốc cơ quan có thẩm quyền giải quyết nhanh, đúng quy định và thông báo kết quả tới cử tri. Mở rộng các kênh tiếp nhận, đối thoại, trao đổi, giám sát giữa HĐND với cử tri và các cơ quan, đơn vị…

Nhiều cách làm hay được nhân rộng

Qua thảo luận, lãnh đạo HĐND các quận, huyện, thị xã khẳng định, những kinh nghiệm và cách làm mới của HĐND TP đã giúp các quận, huyện vận dụng vào địa phương, nâng cao chất lượng hoạt động, đặc biệt là trong kỳ họp, chất vấn, giám sát chuyên đề… Thống kê cho thấy, cấp quận, huyện đã tổ chức 7 phiên giải trình về nhiều vấn đề trọng tâm ở địa phương. Chủ tịch HĐND quận Hoàng Mai Lê Minh Trường nhận định, việc tổ chức phiên giải trình đã làm mẫu cho cơ sở, nhất là việc nêu vấn đề qua khảo sát, giám sát được đưa ra để làm rõ trách nhiệm, lộ trình giải quyết.

Phó Chủ tịch HĐND huyện Phúc Thọ Khuất Thị Thu Tuấn cho biết: Do các Ban HDND ở quận, huyện chỉ có 1 đại biểu chuyên trách nên rất khó giám sát, nên đã tăng cường khảo sát, để tham mưu cho Thường trực giám sát. Không chú trọng vào số lượng, mà quan trọng về nội dung và chất lượng giám sát các vấn đề sát với đời sống ở địa phương.

Từ thực tế địa phương, Chủ tịch HĐND huyện Thạch Thất Nguyễn Doãn Hoàn đề xuất, HĐND TP nên tiếp tục rà soát các nghị quyết đã ban hành để HDNĐ đi vào cuộc sống. Tiếp tục đẩy mạnh các phiên giải trình để làm rõ thực trạng, trách nhiệm các vấn đề trọng tâm của TP. Thực hiện mạnh hơn quy chế phối hợp để giao chỉ tiêu đến cả các đơn vị phối hợp. “Từ kinh nghiệm của Đoàn đại biểu Quốc hội TP, huyện đã luân phiên tiếp xúc cử tri tại các địa bàn không phải nơi ứng cử. Đây là việc rất hiệu quả, HĐND TP nên tổ chức thêm hình thức tiếp xúc này để lãnh đạo TP tiếp xúc với cử tri ở những địa bàn có nhiều vấn đề khó cần giải quyết” - ông Hoàn đề xuất.

Chủ tịch HĐND Nguyễn Thị Bích Ngọc với các đại biểu tại hội nghị. Ảnh: Thanh Hải

Lãnh đạo HĐND các quận, huyện, thị xã cũng đề nghị trong thời gian tới HĐND TP tiếp tục tổ chức giao ban chuyên đề để nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu. Đồng thời, phát huy những điểm mạnh trong điều phối các hoạt động chung giữa các đơn vị phối hợp. Trong đó, đề cao vai trò chủ động của Thường trực trong chuẩn bị nội dung kỳ họp, xây dựng các nghị quyết, kế hoạch giám sát phù hợp với đặc điểm, tình hình của địa phương để đảm bảo nghị quyết của cấp trên và cấp mình có tính khả thi cao khi đưa vào thực thi…

Đưa hiệu quả hoạt động lên một bước nữa

Phân tích những kết quả nổi bật của HĐND các cấp TP trong năm qua, Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Bích Ngọc nhận định: HĐND một năm qua đã thực sự đổi mới, lan tỏa từ TP đến cơ sở. Như trong việc ban hành Nghị quyết, không chỉ tăng về số lượng, chất lượng và tính khả thi, phục vụ cho sự phát triển kinh tế - xã hội của TP. Đặc biệt, 50% là nghị quyết chuyên đề; nghị quyết cấp huyện và xã tăng cao. “Có những chuyên đề rất khó, có tính dài hơi như Nghị quyết về hạn chế phương tiện giao thông đã được thông qua với sự đồng thuận cao. Đó là một trong những điểm nhấn rất đáng ghi nhận”- Chủ tịch HĐND TP nói.

Đồng thời cũng chỉ ra, việc giám sát, khảo sát tăng về số lượng, hình thức đổi mới và theo đến cùng vấn đề. Theo Chủ tịch HĐND TP, khi xảy ra các vấn đề bức xúc, HĐND các vào cuộc ngay để kiến nghị giải quyết nhiều nội dung, được cử tri ghi nhận. Giám sát chuyên đề cũng đã đổi mới theo sát tới cơ sở, tăng mạnh cả ở cấp quận, huyện, xã, phường. Với hoạt động lần đầu tiên được tổ chức là phiên giải trình, HĐND các cấp đã vào cuộc tích cực, hiệu lực, hiệu quả của HĐND các cấp ngày càng được nâng cao, đang tiến tới đích là người đại diện cho dân một cách xứng đáng. Tuy nhiên Chủ tịch HĐND TP cũng chỉ rõ những tồn tại cần khắc phục như hoạt động ở một số nơi còn hình thức, hoạt động của một số tổ HĐND chưa hiệu quả, tiếp xúc cử tri chuyên đề còn ít; phiên giải trình mới diễn ra ở HĐND một số quận, huyện…

Chỉ ra những nội dung cần lưu ý trong năm 2018, Chủ tịch HĐND TP nêu rõ, việc tổ chức đánh giá sơ kết giữa nhiệm kỳ thực hiện nghị quyết đại hội Đảng các cấp, giữa nhiệm kỳ hoạt động của HĐND các cấp cần được HĐND các cấp chú trọng. Qua đó, đề xuất việc điều chỉnh các nội dung cần thiết để nghị quyết đi vào cuộc sống. Thực hiện việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh theo quy định tại kỳ họp thường kỳ HĐND giữa năm 2018, đúng luật, dân chủ, công bằng và đảm bảo động viên khuyến khích với các chức danh. Nhấn mạnh đến việc tăng cường các hoạt động theo luật, nâng tầm hoạt động HĐND lên một bước nữa, Chủ tịch HĐND TP ví dụ: “Như phiên giải trình của Thường trực HDNĐ TP, sẽ mở rộng về đối tượng, không chỉ dừng ở lãnh đạo TP tham gia giải trình, mà sẽ có cả các lãnh đạo quận, huyện, phường xã để giải trình các nội dung thuộc trách nhiệm”.

Để tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả của HĐND các cấp, Thường trực HĐND lưu ý, trong năm 2018 việc xây dựng ban hành Chương trình, kế hoạch công tác cả năm với các đầu việc phải cụ thể và phân công rõ người, rõ việc, rõ thời gian thực hiện. Chủ động thực hiện sớm công tác chuẩn bị và tổ chức các kỳ họp HĐND các cấp.

Cùng với đó, duy trì hiệu quả hoạt động giám sát, khảo sát của Thường trực, các Ban, đặc biệt là nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của các tổ đại biểu HĐND có trọng tâm, trọng điểm, giám sát đến cùng, giám sát sâu ở cơ sở và chú trọng theo dõi, tổng hợp việc thực hiện kết luận sau giám sát, khảo sát…

Hoạt động HĐND từ TP đến cơ sở có chuyển biến tích cực, rõ nét. Công tác chuẩn bị kỳ họp rất chu đáo, đồng bộ, công tác tiếp dân được thực hiện nghiêm túc. Học tập phương pháp của HĐND TP, HĐND quận duy trì nghiêm các bước chuẩn bị cho kỳ họp, giám sát; thường xuyên giao ban với Thường trực HĐND các phường để hướng dẫn phương pháp chuẩn bị kỳ họp, ban hành nghị quyết, chất vấn giám sát. Đặc biệt mặc dù lãnh đạo quận kiêm nhiệm nhiều vai nhưng cũng chấp hành nghiêm công tác tiếp công dân, để ghi nhận ý kiến của công dân, phục vụ cho việc chỉ đạo, điều hành các nhiệm vụ chính trị của quận. Chủ tịch HĐND quận Tây Hồ Nguyễn Văn Thắng