Theo Chủ tịch Nguyễn Thị Bích Ngọc, thực hiện Luật Tổ chức Chính quyền địa phương, Luật giám sát của Quốc hội và HĐND, đây là phiên giải trình thứ hai trong năm 2019 của Thường trực HĐND TP và là phiên giải trình thứ 5 kể từ đầu nhiệm kỳ HĐND khóa XV. Chủ đề bốn phiên giải trình trước được Thường trực HĐND lựa chọn như về công tác thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải, quản lý nhà nước về trật tự xây dựng, xử lý các dự án có vi phạm trong sử dụng đất, thực hiện quy tắc ứng xử nơi công cộng, công sở. Đây là các các vấn đề, nhóm vấn đề dân sinh thuộc trách nhiệm giải quyết của chính quyền Thành phố song vẫn còn những tồn tại, vướng mắc được nhiều cử tri quan tâm. Sau các phiên giải trình, hầu hết các kiến nghị của Thường trực HĐND đưa ra đều được UBND TP, các cấp chính quyền cơ sở nghiêm túc tiếp thu, tổ chức thực hiện và đã tạo ra những chuyển biến tích cực.
Lần này, Thường trực HĐND TP lựa chọn nội dung chuyên đề về việc cung cấp nước sạch cho Nhân dân trên địa bàn TP, để yêu cầu UBND TP và các cơ quan liên quan giải trình bởi các lý do: Thứ nhất, chăm lo cho đời sống nhân dân luôn được TP Hà Nội quan tâm đặc biệt là vấn đề nước sạch. Tại thời điểm năm 2016, khu vực nông thôn mới có hơn 2,3 triệu dân (đạt 37,2%) dùng nước sạch. Chính vì vậy, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP khóa XVI (2015-2020) đặt ra chỉ tiêu về cấp nước sạch đến năm 2020 là tỷ lệ hộ dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh là 100%, trong đó nước sạch là 50%; tỷ lệ hộ dân đô thị được sử dụng nước sạch là 95-100%. Để triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP đồng thời thể hiện quyết tâm của lãnh đạo TP đối với việc phấn đấu để người dân Hà Nội nói chung và người dân nông thôn nói riêng 100% được sử dụng nước sạch chứ không phải nước hợp vệ sinh; theo đề xuất của UBND TP, HĐND TP đã ban hành Nghị quyết số 05/2016/NQ-HĐND ngày 3/8/2016 trong đó nâng chỉ tiêu tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch đến năm 2020 phấn đấu đạt 100% (tức là cả khu vực đô thị và nông thôn).
Sau 3 năm triển khai Nghị quyết, với sự nỗ lực và quyết liệt của Thành ủy, HĐND, đặc biệt là UBND TP, kết quả bước đầu đã ghi nhận tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nước sạch từ 37% năm 2016 tăng lên 65% năm 2019. Tuy nhiên vẫn còn một số địa bàn tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch rất thấp, như Chương Mỹ - 18%, Mỹ Đức – 10%, Phú Xuyên - 12%, Ứng Hòa – 27%....... Điều này, đặt ra yêu cầu cho chính quyền TP có những giải pháp, quan tâm mạnh mẽ hơn nữa trong việc chỉ đạo, tổ chức thực hiện để người dân khu vực nông thôn được hưởng những điều kiện sinh hoạt thiết yếu của một đô thị.
Thứ hai, để đạt chỉ tiêu nước sạch sinh hoạt, việc phát triển hệ thống nguồn và mạng lưới nước sạch phải được đặt ra. Thời gian qua TP đã chủ động, nỗ lực quan tâm rất lớn để thực hiện các giải pháp về phát triển hạ tầng kỹ thuật cấp nước (nguồn, mạng) nhằm nâng cao tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch, đặc biệt là khu vực nông thôn. Tính đến thời điểm 31/7/2019, TP đã chấp thuận cho 23 nhà đầu tư triển khai 39 dự án cấp nước (gồm 11 dự án phát triển nguồn, 28 dự án phát triển mạng lưới cấp nước sạch). Trong đó: Về phát triển nguồn: đã có 5/11 dự án hoàn thành, nâng tổng công suất các nguồn cấp nước tập trung của TP đến nay đạt 169% so với năm 2016. Về phát triển mạng lưới, đã có 14/28 dự án hoàn thành và cơ bản hoàn thành đưa vào sử dụng. Các dự án phát triển nguồn và mạng lưới nước sạch nói trên đã góp phần nâng tỷ lệ người dân khu vực nông thôn được cấp nước sạch đạt 65%. Nếu hoàn thành cơ bản các dự án này thì chỉ tiêu đặt ra 100% dân số được sử dụng nước sạch sẽ sớm được thực hiện.
Tuy nhiên, qua báo cáo của các sở, địa phương và kết quả giám sát, khảo sát của các Ban HĐND, Thường trực HĐND nhận thấy, còn nhiều dự án phát triển mạng, nguồn chậm tiến độ hoặc khả năng sẽ chậm tiến độ theo kế hoạch đã phê duyệt, làm ảnh hưởng đến việc thực hiện chỉ tiêu theo Nghị quyết Đại hội đảng bộ TP, Nghị quyết HĐND; vẫn còn khoảng 160/420 xã, thị trấn (=38,1%) chưa có mạng cấp nước. Vì vậỵ cần giải trình làm rõ nguyên nhân chậm và giải pháp.
Thứ ba, tuy khu vực đô thị cơ bản 100% được sử dụng nước sạch, song có lúc, có nơi vẫn xảy ra tình trạng thiếu nước cục bộ do dự cố , nhất là vào thời điểm sử dụng nước cao điểm trong dịp hè như ở một số khu vực của quận Bắc Từ Liêm, Hoàng Mai, Hà Đông….hoặc chất lượng nước còn chưa được đảm bảo tiêu chuẩn, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của một bộ phận nhân dân.
Từ ba lý do trên, Thường trực HĐND TP tổ chức phiên giải trình về cung cấp nước sạch với mục đích thông qua giải trình chúng ta sẽ đánh giá, ghi nhận những kết quả đã đạt được trong thời gian qua, đặc biệt sau gần 4 năm thực hiện Nghị quyết ĐH đảng bộ TP, hơn 3 năm thực hiện Nghị quyết HĐND; đồng thời, làm rõ những khó khăn trong tổ chức triển khai thực hiện, xác định rõ nguyên nhân khách quan, chủ quan và trách nhiệm của từng cấp, từng ngành để từ đó đưa ra những giải pháp cần thiết, kịp thời nhằm hoàn thành vượt mức chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP khóa XVI và phấn đấu hoàn thành cao nhất chỉ tiêu Nghị quyết số 05/2016/NQ-HĐND ngày 03/8/2016 của HĐND TP đề ra "Tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch đến năm 2020 phấn đấu đạt 100%" trong gần 2 năm còn lại của nhiệm kỳ.
Với cách làm đổi mới: xây dựng phóng sự thay báo cáo dành thời lượng để thực hiện giải trình. Thành phần tham dự hôm nay ngoài các đồng chí lãnh đạo sở, ngành, quận, huyện, thị xã, Thường trực HĐND TP còn mời 30 đồng chí Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã; 4 đồng chí Chủ tịch xã, thị trấn và 7 đại diện lãnh đạo doanh nghiệp thực hiện dự án cung cấp nước sạch, để cùng nhau tìm nguyên nhân, giải pháp tháo gỡ, khắc phục để nâng cao chất lượng, hiệu quả cung cấp nước sạch cho Nhân dân trên địa bàn TP trong thời gian tới.
“Thường trực HĐND TP đề nghị các vị đại biểu HĐND TP bám sát mục đích, yêu cầu của phiên họp; trách nhiệm, xây dựng, thẳng thắn. Đề nghị UBND TP, các sở, ngành, quận, huyện, phường, xã và các đơn vị liên quan giải trình rõ, thẳng vào vấn đề mà đại biểu quan tâm, trong đó làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm, lộ trình cụ thể, biện pháp khắc phục trong thời gian tới”, Chủ tịch Nguyễn Thị Bích Ngọc nêu rõ.
