Vinh dự được tham gia diễn đàn, lắng nghe các ý kiến tâm huyết từ các đại biểu khiến tôi nhớ lại một lần tổ chức AFV - AAV đã đồng hành cùng một số cơ quan báo Đảng các địa phương Bắc miền Trung hỗ trợ người dân gặp khó khăn do bão lũ.
Chuyến đi trong mưa bão
Mỗi chúng ta, đặc biệt là những người làm báo và người làm công tác xã hội hẳn chưa quên mùa mưa bão năm 2020. Kéo dài hơn một tháng, từ đêm mùng 6, rạng sáng ngày 7/10 đến đầu tháng 12, lũ lụt miền Trung 2020 được xem là một đợt lũ lụt lịch sử. Bão tiếp bão, lũ chồng lũ đã gây tổn thất, thiệt hại to lớn về người và của, nhất là ở Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi…
Chúng tôi vào miền Trung những ngày đầu tháng 11/2020, khi bão số 10 vừa qua đi, cơn bão 11 và tiếp theo là bão số 12 đang gây ra mưa to trên diện rộng ở khắp các tỉnh Bắc Trung Bộ. Đây là thời điểm mà các đoàn cứu trợ khẩn cấp dường như đã hoàn thành sứ mệnh để người dân vùng bão lũ không bị đói cơm, lạnh áo. Quần áo, chăn màn, mì tôm, dầu gạo… đã được chuyển đến hầu hết người dân, hộ gia đình gặp nạn.
Trong khoảng lặng giữa những cơn bão, người dân bắt đầu đối mặt với thách thức mới: làm sao để khôi phục cuộc sống sinh hoạt và học tập, sản xuất? Hỗ trợ bà con ổn định cuộc sống, để trẻ em được tiếp tục đến trường… là mục tiêu của chúng tôi, các thành viên đoàn công tác của Tổ chức ActionAid quốc tế tại Việt Nam (AAV) và Quỹ Hỗ trợ các chương trình dự án an sinh xã hội Việt Nam (AFV) trong chuyến đi này.
Cần nói ngay là AAV và AFV hướng các hoạt động của mình tới mục tiêu phát triển bền vững tại các cộng đồng. Bởi vậy, hoạt động cứu trợ bà con gặp khó khăn do bão lũ là công việc đột xuất, cần triển khai thật nhanh. Trong khoảng thời gian khá gấp gáp, vừa phải khảo sát thực tế, viết đề xuất, tìm đối tác thực hiện.
Trong điều kiện đó, vốn là người làm báo và có mối quan hệ gần gũi với anh em làm báo các địa phương, tôi đề xuất AAV - AFV nên phối hợp với Hội Nhà báo hoặc báo Đảng các tỉnh để thực hiện việc khảo sát, đề xuất phương án, triển khai thực hiện. Rất may đó là một sự lựa chọn phù hợp.
Với sự hỗ trợ và vào cuộc đầy nhiệt tình của cán bộ, phóng viên các Báo Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam… Đoàn công tác của AAV - AFV đã đến từng thôn xóm, trực tiếp gặp cán bộ, người dân, nhờ đó nắm được những nhu cầu rất cụ thể của bà con mỗi địa phương. Không còn là mì tôm hay quần áo, không phải là gạo dầu, mắm muối, những nhu cầu thiết thực để khôi phục cuộc sống học tập, lao động, sản xuất, từ thóc giống, phân bón, đến dụng cụ gia đình, sách vở, đồ dùng, trang thiết bị dạy và học, thậm chí là đồ vệ sinh cá nhân cho phụ nữ… được ghi nhận.
Và điều rất đáng mừng là chỉ mươi ngày sau, với sự hỗ trợ của các đồng nghiệp ở Hội Nhà báo các tỉnh Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam… những chuyến hàng cứu trợ đầu tiên theo yêu cầu đã đến được với người dân.
Niềm vui của sự hồi sinh
Nếu chuyến đi những ngày đầu tháng 11/2020 trong liên tiếp các cơn bão số 11, 12, 13 để lại ấn tượng khá nặng nề thì những ngày cuối tháng, dù trời vẫn chưa hết mưa, chúng tôi có một chuyến đi với những cảm nhận tích cực. Một lần nữa chúng tôi cùng các đồng nghiệp làm báo ở Quảng trị về lại Triệu Phong, Hải Lăng để trao những món quà do Tổ chức ActionAid quốc tế tài trợ, giúp bà con bước đầu ổn định cuộc sống, khôi phục sản xuất.
Dù biết bà con còn nhiều khó khăn phải vượt qua nhưng chuyến đi cũng mang lại niềm vui nho nhỏ: vui vì thấy các cháu học sinh Trường Tiểu học và THCS Triệu Long đã được ngồi học với những bộ bàn ghế mới, trong một khu trường mới. Vui vì hơn 12 tấn lúa giống Khang Dân, món quà từ nguồn tài trợ của Tổ chức ActionAid quốc tế đã được trao tận tay 400 hộ dân ở Hải Dương, Hải Lăng để chuẩn bị xuống giống vụ Đông Xuân năm 2020 - 2021.
Cùng những người làm báo Thừa Thiên - Huế, chúng tôi chia sẻ niềm vui trước việc vùng rau mấy chục hécta ở Quảng Thành, Quảng Điền đã đủ phân bón để Tết Tân Sửu sẽ lại cung cấp rau cho cả một khu vực trong đó có TP Huế, vui vì các cháu học sinh Trường Tiểu học Phong Chương, huyện Phong Điền đã có thể vui chơi chạy nhảy trên sân trường được láng lại êm thuận sau mưa lũ; các cháu Trường Mầm non xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền có những đồ chơi, đồ dùng học tập mới. Đó còn là niềm vui khi chứng kiến các hộ dân xóm ven đường 14D, thôn Bến Giằng, xã Cà Dy ở Nam Giang, Quảng Nam đang chuẩn bị đón Tết trong ngôi nhà mới dựng lại sau bão lũ…
Đồng hành vì lợi ích người dân
Như vậy, trong khoảng thời gian không dài, chiến dịch hỗ trợ bà con một số địa phương Bắc miền Trung mà chúng tôi cùng các cơ quan báo chí miền Trung phối hợp thực hiện cơ bản đã hoàn tất. Số tiền 2 tỷ đồng được Tổ chức ActionAid quốc tế tài trợ có thể là khá khiêm tốn nhưng do cách làm và sự phối hợp chặt chẽ, chỉ thời gian ngắn sau bão lũ, đã phát huy hiệu quả, góp phần giúp người dân các địa phương ảnh hưởng nặng nề của đợt bão lũ lịch sử năm 2020 nhanh chóng ổn định cuộc sống, sinh hoạt, học tập và sản xuất.
Đó là kết quả của cách làm tích cực, đến tận nơi, tìm hiểu và trợ giúp người dân những cái họ cần, chứ không phải những cái mình có. Và để làm được điều đó, phải lắng nghe, không làm theo cảm tính, phong trào và quan trọng nhất là phải vô tư, không hề vụ lợi, dù là vụ lợi của việc đánh bóng hình ảnh cá nhân hay thương hiệu của một DN, tổ chức nào đó.
Có thể nói, trong đợt hoạt động đó, AAV - AFV đã may mắn được đồng hành, nhận được sự hỗ trợ tích cực từ những người làm báo các tỉnh Quảng Trị, Thừa thiên - Huế, Quảng Nam và cùng chia sẻ, thống nhất cách nghĩ, cách làm… với mục tiêu chung vì lợi ích của người dân. Đáng quý hơn, đó còn là nền tảng cho mối quan hệ tin cậy giữa chúng tôi với các cơ quan báo chí Hà Nội và cả nước trong những lần hợp tác tiếp theo.
