Từng được xem là thứ trái cây đặc sản của tỉnh Thừa Thiên - Huế và cả miền Trung, tuy nhiên những năm trở lại đây và đặc biệt là mùa thu hoạch giữa tháng 5 Âm lịch năm nay, thanh trà Huế đang đứng trước nguy cơ mất trắng.
Năm nay, tại phường Thủy Biều (TP Huế) bị mất mùa lớn. Đến vườn của anh Lê Viết Liết, toàn bộ những cây thanh trà đang ra trái đều bị vàng, có trái ở trong ruột xám đen vì sâu bệnh đục lỗ. Tại vườn của ông Hoàng Trọng Xuân, trái chưa chín hết đã rụng đầy trên đất do sâu cuốn lá đã ăn hết những phần đọt cuốn.
Trong những vườn thanh trà Thủy Biều, đa số nhiều cây thanh trà có trái còi cọc hoặc bị sâu bệnh nên chưa chín “tới” đã hỏng gần hết. Ông Hoàng Trọng Di, chủ nhiệm hợp tác xã Nông nghiệp Thuỷ Biều cho biết, 147 ha thanh trà trên địa bàn năm nay mất khoảng 70-80%. Ước tính thiệt hại đối với mỗi hộ dân khoảng từ 20-50 triệu, hộ nào trồng nhiều thì lỗ trên 100 triệu.
Tại các vùng chuyên canh trồng thanh tra khác của tỉnh TT-Huế như Hương Hồ, Hương Vân, Phong Thu tuy số lượng thanh trà ít hơn vùng Nguyệt Biều nhưng cũng phải chịu chung tình cảnh khi thanh trà có trái xấu, sâu bệnh. Có hiện tượng cây lớn thì không đậu quả, cây nhỏ thì chết dần.
Theo nhiều người dân, chính đợt nắng hạn gay gắt vừa rồi đã đẩy các vùng chuyên canh cây thanh trà cũng rơi vào tình cảnh thất bát mùa màng. Nhiệt độ quá cao đã làm cho thanh trà ra hoa nghịch thời vụ nên hoa bị rụng nhiều, tỷ lệ đậu quả rất thấp. Đồng thời, tạo điều kiện cho những giống sâu bệnh phát triển.
Mặc dù người dân trồng thanh trà đã dùng nhiều biện pháp truyền thống như quét vôi lên thân cây, dùng thuốc để điều trị… nhưng cuối cùng người dân vẫn phải đối mặt với vụ mất mùa lớn.
Ông Hoàng Trọng Di cho biết trong thời gian tới với dự đoán nắng nóng sẽ kéo dài, người dân cần có kế hoạch chống nóng cho cây như làm dàn che nắng, phủ những tấm vải lớn để che cây trong những ngày nắng gắt thì sẽ làm giảm tỷ lệ mắc bệnh. Và kết hợp phun thuốc trừ sâu triệt để diệt sâu bệnh từ đầu vụ.
Hiện tại, người trồng thanh trà ở TT-Huế còn chỉ biết trông chờ đến vụ thu hoạch tháng 8 sắp tới và hy vọng giá bán thanh trà sẽ tăng cao.