Tuy nhiên, vẫn nhiều ĐB chưa thể hiện được vai trò dân biểu của mình nên khi tranh luận tại nghị trường chưa tới cùng. Đó cũng là điều các ĐB Quốc hội mong muốn sẽ có sự thay đổi ở một nhiệm kỳ mới.
Đại biểu cần bản lĩnh
Theo ĐB Huỳnh Nghĩa (Trưởng đoàn ĐB Quốc hội Đà Nẵng), nhiều ĐB không đủ trình độ, năng lực để thực hiện nhiệm vụ mà cử tri giao phó. Qua 13 nhiệm kỳ Quốc hội cũng như HĐND các cấp, phải nói rằng chúng ta nặng cơ cấu quá nên chất lượng ĐB chưa cao. Chúng ta nên mở rộng dân chủ, xóa bớt rào cản để ngày càng kéo được nhiều hơn các ĐB “đủ tầm” vào Quốc hội. “Nếu đứng ở vai ĐB Quốc hội thì phải có trình độ ở một tầm nhất định và bản lĩnh để phản biện lại các chính sách, vấn đề đại sự của quốc gia mà Chính phủ và các bộ, ngành trình lên. Ở mỗi kỳ họp, tài liệu một ĐB nhận được là rất nhiều. Thực tế anh đi họp thời gian một tháng là không nhiều nên nếu anh không có cái đầu nghiên cứu, chịu khó phản biện thì các vấn đề đưa ra ở Quốc hội anh sẽ “gật” ngay, đồng ý thông qua ngay” - ĐB Huỳnh Nghĩa chia sẻ.
ĐB Trần Ngọc Vinh (Phó Trưởng đoàn ĐB Quốc hội Hải Phòng) cũng cho rằng: Cơ cấu là cần thiết nhưng ở mỗi cơ cấu chưa chọn được vì phạm vi chọn còn hẹp. Ví dụ chức danh kết hợp các cơ quan Đảng, tổ chức chính trị xã hội... rất rộng nhưng chỉ có một chỉ tiêu và ta cũng chỉ giới thiệu được từ một đến hai người. “Cho nên phải thực sự cạnh tranh, mà theo tôi nên khuyến khích được người tự ra ứng cử. Điều này thể hiện dân chủ theo đúng tinh thần Hiến pháp, người có tâm và tài muốn phục vụ đất nước chứ còn người vào Quốc hội với ý định đánh bóng mình hay cái gì đó là khác. Nhân dân tinh lắm, người ta nhìn là thấy được ngay” - ĐB Vinh nêu và cho rằng: Với ĐB thì có hai mặt: Trước hết bản thân phải có trình độ năng lực và bản lĩnh, có kỹ năng giám sát, phát biểu. Thứ hai là có cơ chế tạo điều kiện cho ĐB hoạt động tốt hơn, không bị ảnh hưởng gì, hành động không bị chi phối.
Cũng bày tỏ những lo lắng về chất lượng ĐB, đặc biệt là ĐB chuyên trách, ĐB Đỗ Văn Đương (đoàn TP Hồ Chí Minh) thừa nhận là phải đảm bảo cơ cấu thành phần ĐB theo luật định, đảm bảo tính đại diện theo vùng miền, tầng lớp dân cư. Nhưng chất lượng ĐB sẽ như thế nào? Có phải cứ học Đại học, Tiến sĩ sẽ là ĐB? Tiến sĩ giấy bây giờ nhiều lắm. ĐB cần có kinh nghiệm cuộc sống, bản lĩnh, dám nói và nói đúng vấn đề. “Có nhiều ĐB có tuổi nhưng phát biểu mạnh dạn, tư duy trẻ trung, nhưng nhiều ĐB trẻ phát biểu rất ít. ĐB chuyên trách địa phương cũng phát biểu nhiều, chất lượng vì họ nắm bắt và va chạm thực tiễn... Chính những ĐB "đầu xanh nhưng tư duy già cỗi, máy móc" mới viết ra những văn bản luật dài dòng văn tự, "trong khi luật phải như câu ca dao, dễ nhớ, dễ vận dụng" - ĐB Đương thẳng thắn và mong muốn Quốc hội khóa mời sẽ khuyến khích những người thực sự có đóng góp.
Chọn được những người thực sự vì dân
"Bài học đầu tiên với Quốc hội là bài học về nhân sự. Nhiệm kỳ qua vẫn để những ĐB không xứng đáng vào Quốc hội, phải bãi nhiệm, chúng tôi thấy đau lòng, xót xa" - ĐB Nguyễn Đình Quyền (Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội chia sẻ và mong Quốc hội khóa tới phải chọn người cho trúng, cho đúng, chọn những người thực sự vì dân. “Một ĐB từng thẳng thắn chia sẻ rằng, “nghề” ĐB dân cử khó thì vô cùng khó nhưng dễ lại cũng cực kỳ dễ. Vì chỉ cần không vi phạm pháp luật, không có các hành vi sai phạm đến mức Quốc hội phải bãi nhiệm, miễn nhiệm thì anh chẳng phát biểu gì, chẳng làm gì cũng vẫn đương nhiên là ĐB Quốc hội. Nói như vậy để thấy rằng, chất lượng hoạt động của ĐB Quốc hội hiện nay chủ yếu vẫn phụ thuộc vào tâm huyết của từng ĐB. Nếu nhiều ĐB tâm huyết, trách nhiệm thì chất lượng hoạt động của Quốc hội sẽ được nâng cao và ngược lại” - ĐB Quyền thẳng thắn.
ĐB Nguyễn Thị Hồng Hà (Phó trưởng Đoàn ĐB Quốc hội TP Hà Nội) cũng đề nghị cần quan tâm đúng mức đến quy định về trách nhiệm và quyền hạn của ĐB: “Phải khẳng định những tiêu chuẩn, điều kiện để được là ĐB Quốc hội chuyên trách, ít ra phải có thâm niên công tác về chuyên môn và toàn tâm, toàn ý cống hiến cho Quốc hội. Đồng thời, phải có một số kỹ năng cần thiết nhất. Còn tỷ lệ ĐB Quốc hội chuyên trách, cá nhân tôi không quan tâm mà chỉ quan tâm đến chất lượng thôi”.
Đúng như ĐB Nguyễn Đình Quyền đã nêu, dù là kiêm nhiệm hay chuyên trách, đằng sau mỗi ĐB Quốc hội là gần 200.000 dân và còn là đại diện cho người dân cả nước. Nên việc chọn được những ĐB chất lượng, xứng đáng với yêu cầu và mong muốn của cử tri sẽ góp phần rất lớn để Quốc hội hoàn thành sứ mệnh của mình.
Đại biểu Quốc hội Trần Ngọc Vinh (đoàn Hải Phòng) phát biểu ý kiến. Ảnh: An Đăng
|