Đây là lời kêu gọi của Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt tại Lễ công bố và Hội thảo khoa học Nghiên cứu KH&CN phục vụ mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 tại Việt Nam thuộc Chương trình KC.16/24-30 (Chương trình KH&CN Net Zero), do Bộ KH&CN tổ chức ngày 12/12.
Chung tay nghiên cứu các giải pháp khoa học, công nghệ thiết thực
Chương trình KH&CN Net Zero là một trong những hành động nhanh chóng, kịp thời của Bộ KH&CN trong việc thực hiện chỉ đạo của Đảng, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong việc hình thành ngay một Chương trình KH&CN quốc gia phục vụ trực tiếp mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại Việt Nam. Chương trình này song hành cùng với các Chương trình KH&CN quốc gia khác đã và đang thực hiện để chung tay thúc đẩy các giải pháp KH&CN, đặc biệt là hướng tới công nghệ xanh, công nghệ giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (LHQ) năm 2021 (COP26).
Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt, cam kết mạnh mẽ của Việt Nam đã được cộng đồng quốc tế ghi nhận, như lời khẳng định của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hoa Kỳ vào tháng 9/2024. Phát biểu này một lần nữa nhấn mạnh vai trò tiên phong của Việt Nam trong việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững, dù phải đối mặt với nhiều thách thức, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: “Thời gian qua, Việt Nam đã khẳng định trách nhiệm của mình đối với các công việc chung của cộng đồng quốc tế bằng những đóng góp tích cực, chủ động. Việt Nam được Liên hợp quốc coi là một trong những quốc gia đi đầu trong việc thực hiện các Mục tiêu Phát triển bền vững. Mặc dù còn nhiều khó khăn, thách thức, Việt Nam cam kết thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050”.
Cùng với đó, quán triệt tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai Chương trình nghiên cứu KH&CN phục vụ mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 Việt Nam, Bộ KH&CN đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức, nhà khoa học, chuyên gia khẩn trương xây dựng và ban hành Chương trình KH&CN cấp Quốc gia với mã số KC.16/24-30, nhằm phục vụ mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 tại Việt Nam.
Chương trình KH&CN NetZero cũng là nền tảng, cơ sở để tạo ra các giải pháp đột phá trong công nghệ thu giữ, lưu trữ các-bon, giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến nền kinh tế xanh, kinh tế tuần, nâng cao và cải thiện chất lượng môi trường sống của Việt Nam; thúc đẩy phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, tạo việc làm trong ngành công nghệ xanh, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững tại Việt Nam.
Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt mong muốn, chương trình sẽ được thông tin rộng rãi tới tất cả cộng đồng doanh nghiệp, các Viện nghiên cứu, trường đại học và các chuyên gia, nhà khoa học trên cả nước để cùng nhau nghiên cứu, phát triển, giải mã, ứng dụng các công nghệ mới, công nghệ xanh, công nghệ giảm phát thải khí nhà kính trong mọi ngành, mọi lĩnh vực; cùng chung tay để nghiên cứu đề xuất các cơ chế, chính sách, tiêu chuẩn thúc đẩy các mô hình chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh, từ đó góp phần tạo động lực phát triển KT-XH, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu đang diễn ra ngày càng phức tạp.
Mặc dù mục tiêu của Chương trình là khá rộng, cũng như việc yêu cầu cần phải tìm ra các giải pháp công nghệ mới, công nghệ xanh là một nhiệm vụ rất khó. Tuy vậy, với tinh thần trách nhiệm, tâm huyết của tất cả đại biểu tại lễ công bố này, cũng như sự quyết liệt vào cuộc, chung tay của cộng đồng doanh nghiệp, các viện nghiên cứu, trường đại học, các chuyên gia, nhà khoa học, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt tin tưởng chúng ta sẽ tìm ra được các kết quả, giải pháp khoa học, công nghệ thiết thực, có bước tiến rõ rệt trong hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, sớm hoàn thành mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 tại Việt Nam.
Ba mục tiêu chính của Chương trình KH&CN Net Zero
Sau một thời gian tập trung nghiên cứu, đề xuất của các nhà khoa học, công nghệ và cộng đồng doanh nghiệp trên cả nước theo định hướng của Đảng, Chính phủ, Ba mục tiêu chính của Chương trình KH&CN Net Zero đã được xác định gồm: Cung cấp luận cứ, cơ sở khoa học và thực tiễn đề xuất hoàn thiện cơ chế, chính sách, tiêu chuẩn, giải pháp nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước liên quan với mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 tại Việt Nam.
Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn, đề xuất các mô hình và các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội xanh, tuần hoàn, phát thải các-bon thấp, phát triển nguồn nhân lực nhằm mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 tại Việt Nam.
Nghiên cứu, ứng dụng, giải mã, đổi mới và chuyển giao công nghệ, các giải pháp quản lý và kỹ thuật, khoa học công nghệ tiên tiến trong các ngành, lĩnh vực, góp phần quản lý, kiểm kê phục vụ giảm phát thải khí nhà kính; góp phần phát triển công nghệ xanh, sạch, tuần hoàn; góp phần giảm tiêu thụ, chuyển dịch và chuyển đổi năng lượng; góp phần nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ thu hồi, tận dụng và lưu trữ các-bon.
Chương trình kỳ vọng tạo ra các giải pháp đột phá về các công nghệ mới trong các ngành, lĩnh vực như công nghệ về thu giữ và lưu trữ các-bon; công nghệ giảm phát thải khí nhà kính; công nghệ xanh, công nghệ tuần hoàn; các giải pháp quản lý, kỹ thuật phục vụ mục tiêu giảm phát thải, hướng tới chuyển đổi xanh, mô hình kinh tế tuần hoàn tại Việt Nam để giảm đáng kể lượng phát thải của quốc gia, cải thiện chất lượng môi trường và bảo vệ đa dạng sinh học; thúc đẩy phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, tạo việc làm trong ngành công nghệ xanh và nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần thực hiện mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại Việt Nam.
Bộ KH&CN kêu gọi cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức KH&CN, các nhà khoa học, chuyên gia công nghệ đề xuất các nhiệm vụ KH&CN trong khuôn khổ Chương trình KH&CN Net Zero gửi về Bộ KH&CN trước ngày 10/1/2025 (Đợt 1) để triển khai các nhiệm vụ KH&CN ngay trong năm 2025.
