Để người cao tuổi vui Xuân, không rước thêm bệnh

Song, muốn chăm sóc tốt sức khỏe cho người cao tuổi (NCT), chúng ta cần có những hiểu biết khoa học để vừa bồi bổ, vừa bảo vệ sức khỏe các cụ.

Người dân Thủ đô chọn mua đào trên phố Hàng Lược những ngày giáp Tết. Ảnh: Chiến Công

Ăn, uống khoa học

Bữa ăn của NCT trong ngày Tết cần đảm bảo đầy đủ chất đạm, bột, béo để cung cấp năng lượng, cần ăn đủ rau xanh và hoa quả chín để tăng cường chất xơ, vitamin và chất khoáng như canxi, vitamin D… tuy nhiên, cần hạn chế dầu, mỡ, đường ngọt để tránh một số bệnh.

Về ăn:

Đảm bảo ăn 3 - 4 bữa mỗi ngày, bữa sáng không nên ăn quá muộn, bữa tối không nên ăn quá khuya, dù ngon miệng cũng chỉ nên ăn vừa đủ no để dễ tiêu hóa. Ăn nóng, thức ăn nên luộc, hấp nấu chín mềm. Nên ăn thịt nạc, cá, giò lụa, đậu phụ, cơm tẻ. Không nên ăn các thức ăn có nhiều mỡ như thịt nấu đông, giò mỡ, giò thủ, thịt mỡ, lòng, mề, gan... Nên ăn nhiều chất đạm nguồn gốc thực vật như đậu đỗ, lạc, vừng chứa nhiều chất xơ, có tác dụng giữ cholesterol thừa trong ống tiêu hóa, sau đó nó được thải ra ngoài.

Bữa ăn phải cân đối, đảm bảo đủ nhu cầu các chất sinh năng lượng là chất đạm, chất bột, chất béo, tuy nhiên, cũng nên ăn đủ rau xanh và hoa quả chín (400g/người/ngày) để cung cấp đủ vitamin và khoáng chất. Các loại rau xanh như rau ngót, cải cúc, súp lơ xanh, cà chua, cà rốt... các loại gia vị (hành, tỏi, húng, thì là, mùi...), các loại quả chín như cam, quýt, đu đủ, hồng, xoài, dưa hấu, vú sữa... có chứa nhiều vitamin A, B, C, E, các chất chống ôxy hóa giúp cơ thể dễ tiêu, làm chậm quá trình lão hóa. Các chất xơ trong rau, quả có tác dụng nhuận tràng và tăng đào thải cholesterol.

Ngoài ra, NCT không nên ăn mặn, giảm muối, hạn chế ăn đồ muối (tổng lượng muối trong khẩu phần dưới 5g/người/ngày) giúp phòng tránh một số bệnh tim mạch, huyết áp.

Về uống:

Trong những ngày Tết, việc uống rượu, bia là không thể tránh khỏi, nhưng uống thế nào để vui vẻ, nhưng vẫn đảm bảo sức khỏe NCT là rất quan trọng, đặc biệt ở những người mắc bệnh mạn tính. Trước bữa ăn có thể dùng chút rượu nhẹ như rượu vang đỏ (30 - 50 ml/ngày) để khai vị, có tác dụng tốt cho tuần hoàn, chống ôxy hóa, trung hòa được các gốc tự do, chống ung thư. Tuy nhiên, không nên cố mời, cố ép các cụ uống rượu, bia, và bản thân cũng đừng vì quá vui bạn bè hay chiều lòng con cháu mà uống nhiều, ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt người mắc bệnh về dạ dày, hen suyễn, tiểu đường, tăng huyết áp…

NCT thường hay quên, đồng thời sợ đi tiểu nhiều, mất ngủ, vì vậy gia đình cần thường xuyên quan tâm, nhắc nhở và chăm sóc để các cụ nhớ uống nước thường xuyên. Hàng ngày, cơ thể con người cần một lượng nước nhất định để bù cho lượng nước đã bị mất đi qua mồ hôi, nước tiểu, hơi thở. Trung bình nên bổ sung nước khoảng 1,5 - 2 lít nước/ngày, và uống có điều độ, không nên uống nhiều một lần mà nên uống nhiều lần. Khi không cung cấp đủ, cơ thể thiếu nước sẽ có biểu hiện da khô, hay bị táo bón, các chất cặn bã đào thải qua thận không được thông thoát sẽ bị đọng lại, dễ tạo thành sỏi đường tiết niệu.

Sinh hoạt điều độ, hợp lý

Trong dịp Tết không chỉ NCT mà ai cũng dễ có nguy cơ do ăn nhiều, uống nhiều, chơi nhiều, nhưng lại ít vận động, đặc biệt là những người mắc bệnh mạn tính không lây. Vì vậy, gia đình nên sắp xếp để các cụ ăn 3 - 4 bữa vào những giờ cố định; ngủ khoảng 7 - 8 tiếng và ngủ trưa từ 30 phút đến 1 tiếng mỗi ngày, ngủ đúng giờ. Nghỉ ngơi và luyện tập đúng giờ như ngày thường, duy trì chế độ tập thể dục, tập dưỡng sinh hay đi bộ vừa sức để khí huyết được lưu thông; không nên đi xa quá, không đi chơi khuya. Những ngày thay đổi thời tiết, trời rét hay mưa phùn, NCT nên vận động ở trong nhà. Nếu dự tiệc vui Xuân, các cụ có uống chút rượu, bia thì không nên ra ngoài trời khi vừa mới uống rượu, bia xong để tránh bị cảm lạnh. Không nên hút thuốc lá, thuốc lào.

Nếu ăn, ngủ, nghỉ ngơi điều độ, thì NCT vừa du xuân vui vẻ, vừa mừng tuổi được họ hàng nội ngoại, vừa sum vầy cùng con cháu, vừa thăm thú được bạn bè, lại vừa nghỉ ngơi tĩnh dưỡng, và đảm bảo sức khỏe trong những ngày Tết.