So sánh khập khiễng
Góp ý về dự thảo Nghị quyết biểu thuế BVMT với xăng dầu, một số bộ, ngành được lấy ý kiến cho rằng, các chính sách tại dự thảo nghị quyết về biểu thuế này và báo cáo đánh giá tác động của Bộ Tài chính chưa thể hiện được sự cần thiết và phù hợp với tình hình kinh tế - xã hội nước ta hiện nay. Ngoài ra, việc so sánh giá xăng dầu Việt Nam với một số nước trên thế giới là chưa thuyết phục.Nội dung văn bản của Bộ VHTT&DL cho rằng, Dự thảo Bộ Tài chính đưa ra chưa có sự rà soát những nội dung trùng lắp của các loại thuế khác nhau với cùng một loại sản phẩm, hàng hóa (xăng, dầu, nylon, than đá…) nhằm tránh việc thuế chồng thuế. Hồ sơ cũng chưa làm rõ được cơ sở khoa học của chính sách điều chỉnh khung thuế BVMT. Bản chất của việc điều chỉnh tăng mức thuế BVMT là nhằm mục đích bù đắp cho ngân sách Nhà nước, khi Việt Nam thực hiện cắt giảm thuế nhập khẩu các loại hàng hóa như xăng, dầu, than đá…
| Nếu là tăng thuế BVMT với xăng dầu để BVMT thì phải chứng minh cho người tiêu dùng là hoạt động BVMT tiến hành ra sao, môi trường được cải thiện như thế nào? Nếu vì giảm thu ngân sách, cần tăng thuế cũng nên nói rõ trong số tăng thu, bao nhiêu tiền dùng để BVMT, bao nhiêu tiền để bù đắp phần giảm thu.Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan |
Ngoài ra, tiền thu được sẽ được nộp vào ngân sách Nhà nước và chi cho nhiều hoạt động khác nhau, trong đó có chi BVMT. Tuy nhiên, trong báo cáo giải trình lại chưa nói một cách thỏa đáng những nội dung này, gây hiểu nhầm quy định tăng thuế BVMT với thông điệp BVMT.Trước đó, Bộ Tài chính đã trình dự thảo Nghị quyết về biểu thuế BVMT tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Bộ này đề xuất tăng thuế BVMT đối với xăng từ mức 3.000 đồng/lít lên kịch khung 4.000 đồng/lít; các mặt hàng dầu tăng kịch khung lên mức 2.000 đồng/lít, số thu từ dòng thuế này sẽ vào khoảng trên 55.000 tỷ đồng/năm, tăng khoảng 14.368 tỷ đồng. Bộ Tài chính cho rằng giá bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam cơ bản đang thấp hơn so với các nước có chung đường biên giới và một số nước trong khối ASEAN và châu Á. Hiện, giá bán lẻ xăng dầu của Việt Nam đứng vị trí 47 từ thấp đến cao trong tổng số 167 quốc gia và thấp hơn 120 nước, với mức 19.980 đồng/lít.Tăng thuế cần cân nhắc kỹ các yếu tố tác độngTrong văn bản góp ý, nhiều bộ, ngành cho rằng cần cẩn trọng khi tăng thuế BVMT với xăng, bởi đó là mặt hàng thiết yếu, tác động lớn đến đời sống của người dân. Theo Bộ Công an, khi tăng thuế BVMT với các mặt hàng như xăng, dầu, nhiên liệu bay, sẽ tác động đến giá bán của hàng hóa, ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, xã hội và nền kinh tế đất nước. Bộ này đề nghị Bộ Tài chính cần nghiên cứu kỹ trước khi đưa ra biểu thuế phù hợp. Đồng quan điểm trên, Bộ Công Thương, Bộ GTVT cũng nêu rõ, phải xem xét, tính toán cẩn trọng khi tăng thuế, do xăng dầu là mặt hàng thiết yếu và là nguyên liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, làm tăng chi phí vận tải. Việc điều chỉnh thuế cũng cần được cân nhắc trong bối cảnh đang khuyến khích sử dụng nhiên liệu sinh học (xăng E5, xăng E10) thay thế các loại xăng không chì. Theo các chuyên gia, Bộ Tài Chính chưa tính hết hệ lụy của việc tăng thuế xăng dầu. Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nêu quan điểm: "Bộ Tài chính mới chỉ tính một mặt là giá xăng dầu tăng, còn hệ lụy của nó thì chưa tính đến. Bởi xăng dầu là một trong những đầu vào của cả nền kinh tế, tác động đến mọi mặt đời sống. Giá xăng tăng thì tác động đến người tiêu dùng ra sao, hoạt động sản xuất của DN, năng lực cạnh tranh của nền kinh tế như thế nào... Bộ Tài chính đã đánh giá chưa?".“Thu thuế là để BVMT, nhưng mặt hàng xăng dầu không có tính điều tiết, vì ở Việt Nam không có sự lựa chọn nào khác ngoài xăng dầu. Ở đây, rõ ràng yếu tố tăng thu rất đậm nét”- Trưởng ban Pháp chế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn nói.
