Bà Lin Lean Lim, chuyên gia cao cấp và cố vấn của ILO về bình đẳng giới và việc làm bền vững nhận định, đây là một bước tiến mạnh của Chính phủ Việt Nam. Tuy nhiên cũng theo bà Lin Lean Lim, Việt Nam cần phải luật hóa vấn đề lao động giúp việc bởi bộ phận này đang ngày một tăng trong lực lượng lao động.
Một nghiên cứu do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) và ILO thực hiện trong năm 2011 cho thấy, 46% các hộ gia đình được khảo sát ở Hà Nội và TP HCM có người giúp việc và tỷ lệ này tăng hơn gấp đôi so với giai đoạn trước năm 2000. Trong đó, nữ giới chiếm tới 90,7% các giúp việc gia đình và phần lớn là lao động nhập cư.
Ảnh minh họa
Bà Lin cho biết: “Cả hai nhóm này đều dễ bị tổn thương, dễ trở thành nạn nhân của phân biệt đối xử, bóc lột và lạm dụng. Bởi vậy, đưa giúp việc gia đình vào luật cũng đồng nghĩa với việc thúc đẩy việc làm bền vững, bình đẳng giới và bảo vệ lao động dễ bị tổn thương”.
Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Phạm Minh Huân đồng ý rằng, vấn đề giúp việc gia đình là “một vấn đề lớn của Việt Nam” không chỉ bởi nhu cầu gia tăng trong xã hội mà còn ở chỗ Việt Nam đưa lao động giúp việc ra nước ngoài và tiếp nhận giúp việc nước ngoài làm việc ở Việt Nam, đặc biệt là ở TP HCM.
Thừa nhận rằng để thực hiện những điều khoản mới quy định về giúp việc gia đình không phải là một điều đơn giản, thứ trưởng cho biết Bộ LĐTB&XH hiện đang soạn thảo tài liệu hướng dẫn thi hành các điều khoản này trước khi Bộ luật có hiệu lực vào tháng 5/2013, đồng thời đang xem xét ra một nghị định dưới luật.
Bà Lim cho rằng, thực thi luật là một việc “có thể làm được” với điều kiện “văn bản hướng dẫn mang tính thực tế và quy định các vấn đề có thể giải quyết được trong bối cảnh của Việt Nam”.
Văn bản hướng dẫn cần định nghĩa cụ thể về lao động giúp việc gia đình, quy định các vấn đề chính trong hợp đồng lao động và phải bao gồm cả các công ty môi giới cung cấp lao động giúp việc.
Bà Lim đồng thời khuyến nghị Bộ LĐTB&XH rà soát lại các điều khoản khác trong Bộ luật Lao động, như lương tối thiểu và bảo hiểm xã hội, để xem những phần nào được áp dụng cho lao động giúp việc gia đình. Tuy nhiên cũng theo bà Lim, trong thời gian tới Việt Nam cần nâng cao nhận thức cho người sử dụng lao động, bản thân người giúp việc gia đình và toàn xã hội.
