Đổi mới hoạt động của HĐND TP: Tăng chất lượng giải trình, giám sát chuyên đề

Thông qua việc giám sát, khảo sát, tiếp xúc cử tri, các tổ, ban HĐND đề xuất hoặc được lựa chọn nội dung chất vấn từ những vấn đề dân sinh bức xúc, dư luận quan tâm. Từ đó, Thường trực HĐND TP chọn 2 - 3 nhóm vấn đề để chất vấn trực tiếp; chỉ đạo xây dựng phóng sự truyền hình để rõ địa chỉ, trách nhiệm; kết hợp chất vấn với tái chất vấn về kết quả thực hiện kết luận của chủ tọa, cam kết của người trả lời tại các phiên chất vấn trước. Tùy tình hình, chủ tọa kết luận từng nội dung hoặc đề nghị HĐND ra nghị quyết nội dung đó. Tại mỗi kỳ họp, HĐND TP dành 1 ngày để tổ chức chất vấn, trả lời chất vấn, diễn ra thẳng thắn, cầu thị, trao đổi làm rõ giữa người chất vấn và người có trách nhiệm trả lời; luôn thu hút quan tâm đặc biệt của ĐB, báo chí, đông đảo cử tri Thủ đô; được phát trực tiếp trên sóng truyền hình. Thực tế thông qua chất vấn, nhiều vấn đề bức xúc ở TP đã được quan tâm giải quyết hiệu quả: Công tác PCCC; khắc phục vi phạm trong quản lý trật tự xây dựng - trật tự đô thị; đảm bảo cấp nước sạch cho dân cư; kiên quyết thu hồi đất dự án chậm triển khai…

Lan tỏa tinh thần đổi mới đó, hầu hết kỳ họp HĐND cấp huyện, xã cũng tổ chức chất vấn, ngày càng bài bản, tập trung vào những vấn đề dân sinh bức xúc, thực hiện chính sách... Thậm chí, phiên chất vấn ở HĐND cấp huyện và nhiều HĐND cấp xã còn được truyền thanh.

Giám sát đến cùng, hướng về cơ sở

Bên cạnh giám sát tại kỳ họp, hoạt động giám sát giữa hai kỳ họp cũng ngày càng nâng cao chất lượng, đổi mới. Tại HĐND TP, Thường trực chỉ đạo xây dựng chương trình giám sát cụ thể của Thường trực, các ban theo quý, tháng, nội dung liên quan vấn đề dân sinh bức xúc. Cụ thể trong nhiệm kỳ, HĐND và Thường trực HĐND tổ chức 23 cuộc; 4 ban tổ chức 154 cuộc giám sát, khảo sát. Đặc biệt, các tổ ĐB tổ chức được 65 cuộc giám sát, khảo sát tại địa bàn ứng cử (nhiệm kỳ trước cơ bản chưa giám sát tại đơn vị). Với phương châm “giám sát đến cùng, hướng về cơ sở”, hoạt động giám sát, khảo sát trực tiếp chú trọng đối tượng tác động trực tiếp, trao đổi kỹ giữa các bên để có cái nhìn chân thực nhất; kết luận giám sát cụ thể từng nội dung… Thường trực HĐND TP đổi mới cách làm là kết hợp trao đổi trực tiếp tại đơn vị giám sát và mời về trụ sở HĐND TP làm việc, nên mở rộng thành phần, đối tượng giám sát.

Từ đổi mới, tích cực trong hoạt động giám sát của TP, HĐND cấp huyện, xã cũng tăng số cuộc, chú trọng giám sát vấn đề cần tập trung của địa phương, lĩnh vực Nhân dân quan tâm; chất lượng kết luận giám sát ngày càng tăng. Một số HĐND quận, huyện còn ban hành kết luận giám sát của Thường trực (Tây Hồ, Phúc Thọ, Ba Vì…). Việc theo dõi, giải quyết kết luận sau giám sát, triển khai tái giám sát được chú trọng, trong đó HĐND cấp xã thành lập 14.033 đoàn, HĐND cấp huyện 2.350 đoàn. Qua đó, Thường trực, các ban HĐND có thêm thông tin thẩm tra báo cáo, dự thảo nghị quyết… do UBND trình. Đáng chú ý, việc thực hiện kết luận giám sát được Thường trực, các ban thường xuyên kiểm tra, tái giám sát nếu cần: Cấp huyện có 12.615 kiến nghị sau giám sát, tỷ lệ giải quyết 89%; cấp xã 32.307 kiến nghị, giải quyết 91%.

Đặc biệt, điểm mới trong nhiệm kỳ là Thường trực HĐND tổ chức hoạt động giải trình, với 8 phiên giữa 2 kỳ họp về những vấn đề dân sinh bức xúc, sát thực như: Thu gom, xử lý chất thải rắn, chất thải y tế và quản lý hồ nước nội thành; quản lý dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai; cung cấp nước sạch… Thực tế các phiên giải trình được tiến hành hiệu quả do Thường trực HĐND TP chỉ đạo các ban HĐND tổ chức kiểm tra, khảo sát, tổng hợp báo cáo, xây dựng phóng sự truyền hình; không chỉ lãnh đạo TP, cấp huyện mà mở rộng thành phần mời ra chủ tịch UBND cấp xã và cơ sở trực tiếp liên quan; số lượt ĐB nêu câu hỏi tăng qua các phiên… Người hỏi nêu rõ nội dung, địa chỉ; người trả lời rõ trách nhiệm, thời gian giải quyết. Ngay sau giải trình, UBND TP chỉ đạo các đơn vị từ TP đến cơ sở đôn đốc để quyết tâm thực hiện đồng bộ giải pháp.

Tinh thần quyết liệt đó đã lan tỏa mạnh mẽ. Thường trực HĐND cấp huyện cũng tổ chức 333 phiên họp có hoạt động giải trình, với 870 đơn vị, 965 lượt người trả lời; cấp xã có 2.428 phiên họp có hoạt động giải trình, 1.691 đơn vị, 2.624 cá nhân giải trình, đạt hiệu quả cao.