Theo ông, đâu là lý do khiến Hiệp định Tự do Thương mại Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA) bị trì hoãn thông qua sau khi hoàn tất đàm phán vào năm 2015?
- Hiện bên cạnh Hiệp định Tự do Thương mại (FTA) với Việt Nam, Liên minh châu Âu (EU) hiện đang đồng thời triển khai FTA với Singapore và Nhật Bản, do đó có thể gây độ trễ. Mặt khác, việc Singapore và Việt Nam cùng trong tiến trình hoàn tất FTA với EU cho thấy sự ưu tiên của châu Âu với khu vực ASEAN. Chúng tôi thấy được sự đối thoại thường xuyên giữa EU và Việt Nam, điều đó cũng quan trọng không kém.
Cho đến nay, đàm phán EVFTA được chính thức kết thúc ở Brussels vào tháng 12/2015 và đang chờ ký kết để có hiệu lực. Hiện tại, việc xem xét lại văn bản đàm phán vẫn đang được tiến hành. Các văn bản cần được dịch sang tiếng Việt cũng như ngôn ngữ các nước thành viên châu Âu. Những thủ tục này khá tốn thời gian và cũng có khả năng gây ra sự trì hoãn.
Thời hạn chót khả thi để EVFTA chính thức có hiệu lực là bao giờ, theo ông?
- Theo lịch trình, Uỷ ban châu Âu (EC) sẽ trình bày đề xuất với các nhà lãnh đạo EU trong Hội đồng Bộ trưởng để thông qua hiệp định. Sau đó, nội dung EVFTA sẽ được gửi tới Nghị viện châu Âu (EP) để bắt đầu thủ tục phê chuẩn. Kỳ vọng hiện tại là văn bản sẽ sớm được trình lên EP để được thông qua vào cuối năm nay. Tôi tin tưởng hạn chót này sẽ khả thi.
Hiện nay, với đề xuất từ phía châu Âu từ tháng 9/2017, EVFTA đã được tách thành hai hiệp định riêng biệt, gồm Hiệp định thương mại tự do và Hiệp định bảo hộ đầu tư với tỷ trọng lần lượt là 95% và 5%. Việc này cũng góp phần hỗ trợ thúc đẩy tiến trình đi vào hiệu lực của EVFTA
Động thái tách đôi này có ý nghĩa như thế nào?
- Với động thái tách đôi EVFTA, phần Hiệp định Thương mại với tỷ trọng đa số (95%) sẽ được thông qua khẩn trương hơn bởi chỉ cần nhận được sự ký kết của Ủy ban châu Âu (EC) và phê duyệt của EP. Trong khi đó, Hiệp định bảo hộ đầu tư cần sự phê chuẩn của EP và Quốc hội các nước thành viên, sẽ tốn thời gian hơn, chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ là 5%.
Hiện nay, hai bên đang tích cực thảo luận các vấn đề kỹ thuật của việc tách EVFTA và đã hoàn thành trong tháng 1/2018 để bắt tay vào dịch thuật, chuẩn bị cho việc ký chính thức. Theo quan điểm Toà án châu Âu về FTA giữa EU và Singapore, có thể sẽ có quyết định rằng EP có thẩm quyền duy nhất đối với lĩnh vực thương mại do thị trường châu Âu và do đó phần Hiệp định Thương mại sẽ có hiệu lực ngay sau khi được EP phê chuẩn.
| Hoàn tất đàm phán vào năm 2015, EVFTA cam kết mở cửa thị trường lên tới hơn 99% số dòng thuế và kim ngạch thương mại, thuế suất 0% sẽ được áp dụng cho các mặt hàng xuất khẩu mà hai bên có thế mạnh như dệt may, giày dép, thủy sản, nông sản nhiệt đới, đồ gỗ... của Việt Nam và ô tô, máy móc, thiết bị, rượu bia, dược phẩm, nông sản ôn đới... của châu Âu. |
