Đợt nâng lãi suất thứ 11
Không nằm ngoài dự đoán, sau hai ngày họp, Fed hôm 26/7 đã quyết định nâng lãi suất cơ bản thêm 0,25%. Lãi suất tham chiếu tại Mỹ hiện vào khoảng 5,25-5,5% - cao nhất kể từ năm 2001.
Đây là đợt nâng lãi suất thứ 11 của Fed kể từ tháng 3/2022. Trước đó, trong cuộc họp chính sách tháng 6, Fed quyết định giữ nguyên lãi suất để đánh giá tình trạng của nền kinh tế sau vụ sụp đổ của ba ngân hàng địa phương hồi đầu năm.
Lãi suất của Fed áp dụng cho các khoản vay qua đêm liên ngân hàng. Dù đây không phải mức mà người tiêu dùng phải trả, lãi này vẫn có thể ảnh hưởng đến lãi suất cho vay và tiết kiệm mà họ đối mặt hàng ngày, như vay mua nhà, mua xe, dùng thẻ tín dụng.
Diễn biến gần đây về lạm phát cho thấy các động thái của Fed đã có hiệu quả. Trong tháng 6 vừa qua, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) chỉ còn tăng 3% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với mức 9,1% của cùng kỳ.
Tuy vậy, nếu loại trừ thực phẩm và năng lượng, CPI lõi vẫn còn ở mức cao 4.8%. Ngoài ra, công cụ của Fed Cleveland đang báo hiệu CPI tháng 7 có thể đạt mức 3,4% và lạm phát lõi ở mức 4.9%.
Tất cả các con số lạm phát này dù thấp hơn nhiều so với mức đỉnh trước đó, nhưng vẫn cao hơn mục tiêu 2% của Fed.
Trong khi đó, tăng trưởng kinh tế vững chắc đến không ngờ dù Fed đã nâng lãi suất tới 10 lần. Theo công cụ của Fed Atlanta, GDP quý II có thể tăng 2,4%.
Nhiều chuyên gia vẫn cảnh báo sẽ có suy thoái trong 12 tháng tới, nhưng đến nay vẫn chưa có tín hiệu nào về khả năng này. Trong quý I/2023, GDP Mỹ tăng 2%.
Thị trường việc làm cũng ghi nhận kết quả tích cực. Số lượng việc làm phi nông nghiệp đã tăng thêm gần 1,7 triệu việc làm trong năm 2023, trong khi tỷ lệ thất nghiệp ở mức 3,6% trong tháng 6/2023, tương đương với cùng kỳ năm ngoái.
Phát tín hiệu tiếp tục thắt chặt tiền tệ
Nhà đầu tư vẫn đang đặt cược vào khả năng Fed sớm ngừng nâng lãi suất và Mỹ sẽ hạ cánh mềm - lạm phát về 2% mà không khiến nền kinh tế giảm tốc mạnh. Dù vậy, trong thông báo sau cuộc họp, quan chức Fed nhấn mạnh họ sẽ quyết định dựa trên số liệu và điều chỉnh theo từng phiên họp.
“Ủy ban sẽ tiếp tục đánh giá các thông tin sắp tới và tác động đối với chính sách tiền tệ” – CNBC trích tuyên bố của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC) - cơ quan ra quyết định của Fed. Đây có lẽ là cách tiếp cận phụ thuộc vào dữ liệu mà các quan chức Fed đã đề cập tới trong các tuyên bố gần đây.
Thông báo của Fed khẳng định "lạm phát vẫn tăng tốc" và cơ quan này "vẫn rất quan tâm đến rủi ro lạm phát".
"Chúng tôi vẫn dự định thắt chặt chính sách tiền tệ cho đến khi tự tin rằng lạm phát đang hạ nhiệt bền vững, hướng về mục tiêu 2%. Chúng tôi cũng sẵn sàng thắt chặt thêm nếu phù hợp” - Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết trong cuộc họp báo.
Ông Powell nói rằng Fed có thể sẽ nâng, hoặc giữ nguyên lãi suất trong tháng 9. Tuy nhiên, Powell cũng cảnh báo "sẽ chỉ giảm lãi khi thấy thoải mái và việc này sẽ không diễn ra trong năm nay".
Theo các chuyên gia, tuyên bố của FOMC không mang lại quá nhiều thông tin về lộ trình trong tương lai.
Ông Kathy Bostjancic, nhà kinh tế trưởng tại Nationwide, nói với Reuters: “Tuyên bố của Fed không thay đổi khi họ để ngỏ khả năng tiếp tục nâng lãi suất nếu lạm phát không giảm một cách bền vững. Tôi tin rằng Fed sẽ không sớm dừng chính sách thắt chặt tiền tệ trong một vài tháng sắp tới”.
Chủ tịch Fed vẫn kỳ vọng nền kinh tế hạ cánh mềm và cho biết các nhà kinh tế học tại Fed không còn dự báo về viễn cảnh suy thoái. Tuy nhiên, giới phân tích lại cho rằng kịch bản suy thoái là cần thiết để kết thúc cuộc chiến lạm phát.
Chuyên gia kinh tế Veronica Clark tại ngân hàng Citi đánh giá: “Chúng tôi vẫn nghĩ rằng nền kinh tế Mỹ cần phải giảm tốc sâu hơn vào một thời điểm nào đó để đưa lạm phát trở lại mức 2%. Vì vậy, nếu chúng ta không gặp suy thoái trong năm tới, lạm phát cũng sẽ không thể quay lại mức mục tiêu 2% của Fed. Giới chức Fed vẫn đang đối phó với lạm phát cao và họ vẫn cần phải làm mọi thứ chậm lại hơn nữa".
Cuộc họp tiếp theo của FOMC sẽ diễn ra vào ngày 19-20/9 và sau đó là ngày 31/10 đến 1/11.
