Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Bích Ngọc (đoàn TP Hà Nội - Chủ tịch HĐND TP Hà Nội) đã thay mặt lãnh đạo TP Hà Nội trân trọng cảm ơn đồng chí Chủ tịch Quốc hội, các đồng chí UBTV QH, các Ủy ban của QH, Thủ tướng Chính phủ và Bộ Nội vụ, các bộ, ngành đã chỉ đạo, giúp đỡ Hà Nội trong quá trình xây dựng Đề án và khẩn trương chuẩn bị và trình Quốc hội Dự thảo Nghị quyết hôm nay. Đồng thời, xin cảm ơn các đại biểu QH đã dành thời gian, tâm huyết thảo luận, góp ý kiến xây dựng, giúp hoàn thiện NQ để QH xem xét.
Sau đây, Bộ Nội vụ thay mặt Chính phủ sẽ tiếp thu ý kiến của đại biểu, thay mặt lãnh đạo TP Hà Nội, đại biểu Nguyễn Thị Bích Ngọc đã báo cáo thêm với Quốc hội một số điểm sau:
Thứ nhất, yêu cầu xây dựng Đề án, bắt nguồn từ thực tiễn của Hà Nội. Thủ đô Hà Nội có vai trò đặc biệt quan trọng, là trung tâm chính trị, hành chính quốc gia, có quy mô dân số đứng thứ hai trong cả nước. Bộ máy chính quyền của TP Hà Nội hiện nay đang từng bước thực hiện theo Luật tổ chức chính quyền địa phương có ba cấp đầy đủ, TP, quận, huyện, thị xã, phường, thị trấn, trong khi đặc điểm khu vực đô thị là dân cư sống rất tập trung, mật độ dân số cao, nên hoàn toàn có thể giảm bớt một cấp chính quyền để giảm tầng cấp, làm gọn nhẹ hệ thống hành chính và giúp cho các quyết định điều hành của UBND, Chủ tịch UBND TP, quận, huyện, thị xã đối với cơ quan hành chính cấp dưới nhanh hơn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước trên địa bàn Thủ đô.
Bên cạnh đó, những thách thức ngày càng tăng, về đô thị hóa, hội nhập quốc tế, sự gia tăng dân số, áp lực về hạ tầng cơ sở, giao thông, môi trường, an ninh trật tự đối với Thủ đô đòi hỏi cần có một cơ chế, chính sách hợp lý cũng như mô hình quản lý phù hợp với đặc điểm của Thủ đô Hà Nội. Vì vậy, việc thực hiện thí điểm Đề án chính quyền đô thị theo mô hình chính quyền hai cấp ở TP, quận; chính quyền ba cấp ở TP huyện, xã tại TP Hà Nội đồng thời với việc thực hiện đổi mới các cơ quan chuyên môn của TP và quận, thị xã phù hợp với tính chất đô thị, đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền giữa TP Hà Nội với các cơ quan chuyên môn và UBND quận, thị xã và phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô trong giai đoạn tới, đáp ứng tốt nhất nhu cầu của người dân Thủ đô là hết sức cần thiết và xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của Hà Nội.
Thứ hai, Đề án đã được TP chuẩn bị công phu, có tiếp thu, rút kinh nghiệm từ việc thực hiện Nghị quyết số 26 Quốc hội khóa XII năm 2008 của Quốc hội và có xây dựng lộ trình từng bước thật chặt. Đề án được TP Hà Nội nghiên cứu, triển khai trong hai giai đoạn: giai đoạn từ năm 2017 đến nay, quá trình xây dựng hoàn thiện, Thành ủy, HĐND, UBND TP đã tổ chức nhiều đoàn khảo sát, nghiên cứu kinh nghiệm ở các TP đã thí điểm theo Nghị quyết số 26 của Quốc hội khóa XII, đồng thời tổ chức 8 hội thảo lấy ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học, nhà quản lý, nhiều lần xin ý kiến các bộ, cơ quan trung ương cả bằng hình thức trực tiếp tổ chức hội nghị, hội thảo và hình thức bằng văn bản, báo cáo xin ý kiến Đảng, đoàn Quốc hội, các Ủy ban Quốc hội, ban cán sự Đảng, Chính phủ, các bộ, ban, ngành liên quan về nội dung của Đề án trước khi trình Bộ Chính trị. Tiến hành rà soát, thu thập số liệu phục vụ xây dựng Đề án với 88 cơ quan đơn vị thuộc TP trong đó các sở, ban, ngành đoàn thể từ TP đến Trung ương, 30 quận, huyện, thị xã và TP cũng đã tổ chức điều tra trên 7600 phiếu đối với 3 nhóm đối tượng: Cán bộ chủ chốt cấp huyện, cán bộ chủ chốt cấp xã và cán bộ ở thôn, tổ dân phố. Các ý kiến đều thể hiện sự đồng tình với nội dung Đề án và đã được chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho việc triển khai Đề án.
Thứ ba, TP Hà Nội đã nghiên cứu kỹ lưỡng tác động của Đề án khi triển khai thực hiện. Trong đó, thứ nhất là TP rà soát lại chức năng, nhiệm vụ của HĐND phường để đảm bảo khi thực hiện Đề án, quyền làm chủ của người dân không bị hạn chế. Đồng thời rà soát lại phân cấp giữa Trung ương với TP, giữa TP với quận, huyện, xã, phường để tạo sự chủ động nhanh nhất trong điều hành hành chính của các cấp chính quyền. Và Đề án về phân cấp này, chúng tôi đã trình cùng với Đề án chính quyền đô thị.
Cũng theo Chủ tịch HĐND TP Hà Nội Nguyễn Thị Bích Ngọc, về chức năng, nhiệm vụ Hội đồng, TP cũng đang nghiên cứu và chỉ đạo để xây dựng Đề án bầu cử đại biểu HĐND quận, huyện, thị xã thì yêu cầu phải có các thành phần đại diện các phường trên địa bàn. Về hoạt động giám sát thì sẽ phân công, giao nhiệm vụ cho HĐND quận, huyện, thị xã thực hiện vai trò giám sát UBND phường trong việc thực hiện các nội dung do HĐND quận giao. Về hoạt động tiếp xúc cử tri và công dân, việc tiếp xúc cử tri sẽ được đảm bảo thông qua đại biểu Quốc hội, Tổ đại biểu HĐND TP và tăng cường tiếp xúc của các Tổ đại biểu HĐND trên địa bàn mà không tổ chức HĐND phường và qua đó cử tri cũng sẽ phản ánh tâm tư, nguyện vọng đến các cơ quan, thường xuyên tiếp dân ở Hà Nội, các đại biểu HĐND tỉnh, TP, quận, huyện đều phải tổ chức tiếp dân hàng tháng.
Thứ hai là TP cũng chủ động xây dựng phương án sắp xếp cán bộ sau khi Đề án được triển khai thực hiện.Trên cơ sở Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các hướng dẫn của các bộ, ban, ngành, TP Hà Nội xây dựng Đề án sắp xếp cán bộ, tổ chức vận hành công tác quản lý Nhà nước tại phường đảm bảo thông suốt, liên tục. Hiện nay TP cũng đã có khảo sát, phân loại và có các phương án cụ thể về công tác cán bộ, công chức, viên chức của phường trên cơ sở đó để báo cáo với các cấp theo quy định.
"Về thời điểm có hiệu lực, trên cơ sở công tác chuẩn bị của Đề án rất công phu, có tính khả thi đồng thời nhằm đảm bảo kịp thời, đồng bộ về nhân sự cũng như sự ổn định của bộ máy theo quy hoạch và hướng tới Đại hội Đảng các cấp, bầu cử HĐND và Quốc hội theo nhiệm kỳ, do đó, thời điểm có hiệu lực như trong Dự thảo Nghị quyết là phù hợp. Kính mong Quốc hội xem xét, thông qua Đề án để TP triển khai, TP xin trân trọng tiếp thu ý kiến các vị đại biểu để hoàn thiện Đề án và lưu tâm trong quá trình triển khai Đề án." - Bà Bích Ngọc nhấn mạnh.
