Giảm năng lực cạnh tranh vì thủ tục thuế

09:12 10/07/2014

Chia sẻ

Kinhtedothi - Dù đã có nhiều nỗ lực, nhưng tốc độ cải thiện môi trường kinh doanh trong lĩnh vực thuế, hải quan thời gian qua vẫn chưa theo kịp với yêu cầu, gây khó khăn cho doanh nghiệp (DN), dẫn tới nguy cơ giảm năng lực cạnh tranh.

“Bắt bệnh” ngành thuế

Theo kết quả Báo cáo Môi trường kinh doanh năm 2014 do Ngân hàng Thế giới (WB) thực hiện, DN phải mất tới 872 giờ để làm thủ tục về thuế. Công bằng mà nói, nếu so với mức 1.050 giờ vào năm 2006 - 2007, con số 872 giờ hiện nay đã có tiến bộ, nhưng vẫn cao hơn tới 4 - 5 lần so với các nước trong khu vực.

Làm thủ tục tại Chi cục Hải quan Hà Nội. Ảnh: DUY ANH

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trong buổi gặp ngành thuế ngày 3/7 đã phải kêu "đau đầu" vì TTHC thuế của Việt Nam rườm rà, phức tạp, nhiêu khê. "Chưa nói tới các thủ tục được quy định trong các văn

Để giảm được số giờ làm thủ tục nộp thuế, ngành thuế cần phải có cuộc tổng rà soát để loại bỏ những quy định chỉ phục vụ công tác quản lý và gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN. Bên cạnh đó, ngành phải ứng dụng thành tựu của công nghệ thông tin như kê khai thuế điện tử, nộp thuế qua ngân hàng... Điều này sẽ hạn chế được nhũng nhiễu khi cán bộ thuế không tiếp xúc trực tiếp với DN.
Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư
Nguyễn Đình Cung

bản pháp luật, chỉ cần nói tới tác phong, lề lối, thái độ làm việc khi tiếp xúc với người nộp thuế của một bộ phận cán bộ ngành cũng khiến DN phải mất khá nhiều thời gian" - ông Đinh Tiến Dũng bức xúc. Việc công khai minh bạch thuế khoán chưa thực hiện tốt là điều kiện để cán bộ thuế nhũng nhiễu.

"Bắt bệnh" ngành thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, có nguyên nhân không nhỏ từ chính sách thuế liên tục thay đổi và thiếu sự thống nhất trong quá trình triển khai. Đơn cử như nhiều DN đóng thuế đầu vào lớn và thuộc diện được hoàn thuế, nhưng khi làm hồ sơ xin hoàn thuế lại chậm được giải quyết vì vướng quy định của các văn bản pháp luật liên quan. Do chậm được giải quyết hoàn thuế nên không ít DN gặp khó khăn trong quá trình hoạt động sản xuất - kinh doanh vì thiếu vốn.

Văn bản mới liên tục được ban hành, văn bản cũ áp dụng chưa lâu đã có văn bản mới thay thế. DN nếu không theo dõi kỹ khó nắm bắt được các thay đổi nên vẫn làm theo mẫu cũ, cơ quan thuế không nhận hồ sơ lại phải về chỉnh sửa theo mẫu mới. Việc này lặp lại liên tục khiến DN mệt mỏi khi đi làm thủ tục thuế. Chưa kể câu chữ trong nhiều văn bản pháp luật chưa rõ ràng, dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau. Đây cũng chính là "kẽ hở" cho cán bộ thuế tận dụng nhằm làm khó DN, nên nhiều DN phải tìm đến các dịch vụ thuế để đỡ phiền hà, mất thời gian.

Thủ tục thuế đã vậy, thủ tục hải quan cũng luôn là nỗi ám ảnh của nhiều DN có hoạt động liên quan đến xuất nhập khẩu. Rất nhiều DN phàn nàn hiện nay: Mỗi lần muốn làm thủ tục gì mà đến hỏi thì hầu như không nhận được giải thích cụ thể mà chỉ được đưa cho một đống tài liệu để tự tìm hiểu. DN đi làm thủ tục rất khổ, cứ như đi xin.

Tạo thuận lợi nhất cho người nộp thuế

Một nghiên cứu của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế T.Ư mới công bố cho thấy, Việt Nam hiện có kim ngạch xuất nhập khẩu lên tới 270 tỷ USD, nếu giảm thời gian làm thủ tục cho DN sẽ giảm được chi phí, tăng lợi nhuận rất lớn. Đồng thời, vốn sử dụng cũng được quay vòng nhanh hơn, tạo ra sự năng động cho nền kinh tế.

Để tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia, tháng 3 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 19/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Một trong những lĩnh vực yếu kém tồn tại đáng lưu ý mà Nghị quyết đã nêu ra là cần phải cải cách TTHC trong lĩnh vực thuế, hải quan một cách toàn diện. Phấn đấu năm 2015, thời gian để làm thủ tục về thuế của DN còn 171 giờ/năm.

Tại buổi làm việc với Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan ngày 9/7, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, để đạt mục tiêu giảm TTHC còn 171 giờ, ngành thuế, hải quan phải cùng DN tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất, kinh doanh; tập trung mạnh vào rà soát, cải cách TTHC một cách toàn diện; triển khai có hiệu quả mô hình một cửa liên thông, tăng cường trách nhiệm phối hợp của các cơ quan liên quan trong thực hiện thủ tục để tạo chuyển biến mạnh mẽ ngay trong năm 2014.
Giải pháp quan trọng được Thủ tướng yêu cầu phải công khai, minh bạch TTHC thuế, hải quan để DN và người dân dễ tiếp cận và giám sát việc thực hiện; tăng cường đối thoại với DN để kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc: Rà soát, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách về thuế…
Thủ tướng nhấn mạnh, 500.000 DN, 1,7 triệu hộ kinh doanh, 17 triệu hộ nộp thuế đất phi nông nghiệp, 17 triệu mã số thuế thu nhập cá nhân, mỗi cải cách của ngành thuế sẽ giảm bớt phiền hà, giảm chi phí đều liên quan tới người dân, xây dựng niềm tin với người nộp thuế.