Giữ nguyên tên nước, vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng

08:58 06/11/2013

Chia sẻ

Kinhtedothi - Ngày 5/11, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 và Dự thảo Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi năm 2013).

Khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà nước

Trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại tổ và giải trình về những vấn đề có ý kiến khác nhau, Trưởng Ban Biên tập Dự thảo sửa đổi Hiến pháp Phan Trung Lý cho biết, các đại biểu (ĐB) đánh giá cao bản Hiến pháp sửa đổi và cũng góp ý thêm nhiều vấn đề để hoàn thiện Dự thảo. Những nội dung cơ bản được tuyệt đại đa số ĐB ủng hộ cao là việc giữ nguyên tên nước, vị trí, vai trò lãnh đạo của Đảng.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Trưởng Ban biên tập Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 Phan Trung Lý trình bày báo cáo tổng hợp ý kiến. Ảnh: TTXVN

Về quy định liên quan đến các thành phần kinh tế, một số ĐB băn khoăn với quy định kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, lo ngại mâu thuẫn và tạo sự bất bình đẳng giữa các thành phần kinh tế khi chúng ta thực hiện nền kinh tế thị trường nhiều thành phần. Tuy nhiên, theo Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp, khái niệm nội hàm của kinh tế Nhà nước rộng hơn nhiều so với doanh nghiệp Nhà nước. Vì vậy, việc khẳng định vai trò chủ đạo của nền kinh tế Nhà nước trong Dự thảo không mâu thuẫn với việc phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, định hướng XHCN và việc đảm bảo sự bình đẳng giữa các thành phần kinh tế.

Lý giải việc giữ nguyên quy định về sở hữu đất đai, Ủy ban Dự thảo cho rằng, sở hữu toàn dân về đất đai là quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã được xác định trong Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992. Vấn đề sở hữu về đất đai không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng. Vì vậy, đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về sở hữu đất đai như trong Dự thảo.

Liên quan đến thu hồi đất, báo cáo nêu rõ, để phục vụ cho công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, bên cạnh việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, vì lợi ích quốc gia, Nhà nước vẫn cần thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội.

Cần đảm bảo tính độc lập các cơ quan của Quốc hội

Thảo luận trực tiếp tại hội trường, các ĐB tán thành với các nội dung đã được tiếp thu, giải trình và thống nhất cao với các quy định trong Dự thảo về thể chế chính trị, vị trí vai trò lãnh đạo của Đảng, việc giữ nguyên tên nước, việc quy định nền kinh tế nhiều thành phần, định hướng XHCN trong đó kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo; việc quy định về chính quyền địa phương... Bên cạnh đó, các ĐB cũng đóng góp thêm ý kiến về một số nội dung của Dự thảo.

Không tán thành việc giao thẩm quyền cho Ủy ban Thường vụ (UBTV) Quốc hội lãnh đạo công tác Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, ĐB Phùng Văn Hùng (đoàn Cao Bằng) phân tích, chức năng của mỗi thiết chế phải dựa trên nguyên lý thành lập nó tạo nên. Cử tri ủy quyền Quốc hội thay mình quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, ủy quyền bình đẳng ngang nhau cho từng đại biểu. Do đó, nếu Hiến pháp giao UBTV Quốc hội lãnh đạo công tác Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban là làm hạn chế tính đại diện, chủ động, bình đẳng của Quốc hội. Ông đề nghị nên giữ nguyên quy định hiện hành. Chung quan điểm, ĐB Trần Đình Thu (đoàn Gia Lai) cho rằng, Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội "cần đảm bảo tính độc lập trong hoạt động và có thiết chế đảm bảo quyền lực và giám sát quyền lực giữa các cơ quan của Quốc hội".

Quy định rõ hơn về thu hồi đất

Liên quan đến quy định về đất đai, ĐB Bùi Mạnh Hùng (đoàn Bình Phước) nhất trí, việc thu hồi đất đai phải được thực hiện theo pháp luật, nhưng ông băn khoăn với cụm từ "thu hồi theo quy hoạch". Bởi quy định này vô hình trung đã đặt tính chất của quy hoạch ngang với pháp luật mà quy hoạch thì diễn ra ở mọi cấp, không tránh khỏi chồng chéo, thiếu khoa học. Thực tế, việc điều chỉnh nhiều lần quy hoạch là một trong những nguyên nhân gây lãng phí đất đai nên nếu lấy đây là cơ sở để thu hồi đất đai sẽ không hợp lý. "Quy hoạch là phương hướng sử dụng đất cho hiệu quả, không nên áp đặt tính pháp lý cho công tác này. Quy hoạch nên để luật định thì đúng tầm hơn" - ĐB Hùng nói và cho rằng, Dự thảo nên quy định giao Quốc hội, HĐND xem xét mức độ thật cần thiết của từng trường hợp thu hồi đất.

Tán thành quan điểm này, ĐB Nguyễn Viết Nhiên (đoàn Hải Phòng) đề nghị đưa quy định vấn đề thu hồi đất vào trong Hiến pháp vì quyền sử dụng đất là quyền quan trọng của người dân. ĐB Nhiên khẳng định việc thu hồi vì mục đích quốc phòng, an ninh là cần thiết nhưng vẫn còn băn khoăn về việc thu hồi thực hiện các dự án kinh tế - xã hội. Theo ông, Dự thảo phải quy định rõ các trường hợp thu hồi để làm cơ sở xây dựng Luật Đất đai (sửa đổi).

Dưới một góc nhìn khác, ĐB Phan Văn Tường (đoàn Thái Nguyên) cho rằng, Dự thảo Hiến pháp không nên hạn chế quyền thu hồi đất của Nhà nước, mà nên tăng cường trách nhiệm của Nhà nước với việc thu hồi đất. "Chúng ta không nên hiểu thu hồi đất là biện pháp hành chính mà là sự điều tiết lại cho hợp lý, công bằng, vì sự phát triển chung. Thu hồi đất nếu không xác định được trách nhiệm thì các giải pháp khác chỉ là hình thức, nếu có hạn chế thu hồi thì bức xúc cũng không giảm. Việc xác định rõ trách nhiệm trong thu hồi đất là quan trọng, chứ không nằm ở mục đích và phạm vi thu hồi" - ĐB Phan Văn Tường nói.

Đề nghị giữ nguyên mô hình tổ chức chính quyền nhân dân 3 cấp

Trong phiên thảo luận, vấn đề tiếp tục được nhiều ĐB quan tâm là chương IX quy định về chính quyền địa phương, trong đó băn khoăn nhất là khoản 1, Điều 114 của Dự thảo ghi: UBND có thể do HĐND cùng cấp hoặc HĐND cấp trên trực tiếp phê chuẩn theo giới thiệu của Chủ tịch UBND cùng cấp.

Theo ĐB Trần Minh Diệu (đoàn Quảng Bình), quy định thế có nghĩa là tồn tại một mô hình chính quyền có UBND mà không có HĐND và đương nhiên, chính quyền đó không phải do nhân dân trực tiếp hoặc gián tiếp thông qua ĐB của mình để bầu ra. Như vậy, chưa thể hiện được thiết chế dân chủ và bản chất nhân dân của Nhà nước ta, nên đương nhiên chưa thể hội tụ các yếu tố để Quốc hội xem xét, quyết định.

Đồng tình với quan điểm này, ĐB Nguyễn Thị Thanh (đoàn Ninh Bình) cho rằng, báo cáo của Chính phủ cho thấy, đa số ý kiến đề nghị giữ nguyên mô hình tổ chức chính quyền nhân dân có đầy đủ UBND và HĐND ở cả 3 cấp. Mặt khác, theo quan điểm chỉ đạo về sửa đổi Hiến pháp, chỉ sửa đổi, bổ sung những vấn đề thực sự cần thiết, những vấn đề đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, nhận được sự thống nhất cao.

ĐB Chu Sơn Hà (đoàn Hà Nội), Phạm Đức Châu (đoàn Quảng Trị) cũng thống nhất cho rằng, thiết chế HĐND đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân, cần phải làm cho HĐND mạnh lên. Sau này nếu thí điểm mô hình bỏ HĐND có hiệu quả thì sẽ tiến hành sửa Hiến pháp.