1. Tại buổi giới thiệu, TS-KTS Đào Ngọc Nghiêm, nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội, cho biết, giá trị của phố cổ là ở tính liên tục, sự đồng bộ về kinh tế, văn hóa, xã hội và không gian đô thị. Khu phố cổ là di sản kiến trúc, với nhiều công trình cổ đặc trưng như những ngôi nhà cổ, những ngôi đình, đền, chùa và cửa ô. Kiến trúc khu phố chủ yếu mang 3 phong cách: Kiến trúc xây dựng truyền thống kiểu Việt Nam, kiến trúc theo kiểu tân cổ điển thời Pháp thuộc và kiến trúc phong cách nghệ thuật trang trí hiện đại art-deco.
KTS Đào Ngọc Nghiêm trình bày về việc tôn tạo phố cổ
Theo KTS Đào Ngọc Nghiêm, những năm gần đây, nhiều người dân nhận thức được giá trị ngôi nhà cổ của mình. Họ muốn cải tạo nhà với mục đích cải thiện điều kiện sống đồng thời hoạt động kinh doanh tốt hơn. Đặc thù trong các ngôi nhà trong phố cổ là đa chức năng: buôn bán kinh doanh ở phía ngoài, bên trong vừa là nơi sản xuất hoặc kho chứa hàng, khu sinh hoạt gia đình. Mong muốn của người dân là đưa thêm tiện nghi hiện đại vào ngôi nhà của họ khi cải tạo.
Trong việc bảo tồn, tôn tạo phố cổ, quan trọng nhất là vai trò của người dân. Tuy nhiên, việc cơ quan chức năng đưa ra những quy chuẩn, định hướng cụ thể là điều rất quan trọng. Tại buổi giới thiệu, BQL phố cổ đã đưa ra những hướng dẫn chung về các loại công trình nhà cổ, gợi ý làm thế nào để cải tạo nhà cổ mà không mất đi nét cổ.
2. Theo đó, người dân khi cải tạo hay xây mới, lập thiết kế mặt theo kiểu nhà truyền thống, kiểu nghệ thuật. Vật liệu xây dựng là vôi, cát, ximăng phù hợp với khí hậu nóng ẩm. Màu sơn có gam nhẹ như vàng, trắng; không dùng màu sẫm, nóng; sử dụng ngói vảy cá, ngói Tây.
Nhà cổ trát bằng vữa vôi và quét vôi giúp cho thoát được hết hơi nước trong tường và từ nền đất nên không gây ẩm mốc. Nếu trát bằng vữa xi măng, lăn sơn thì hơi nước từ nền đất không thoát được và sẽ từ từ gây nên sự ẩm mốc, phá hỏng gạch trong mặt tường.
Đối với khu phố cổ Hà Nội thì việc sử dụng màu sắc hài hòa là rất cần thiết. Sở dĩ nhiều công trình kiến trúc ở phố cổ sử dụng màu vàng hoàng thổ bởi đó chính là màu sắc thể hiện triết lý suy tư nhẹ nhàng, với mong muốn sống hài hòa với thiên nhiên, cây cỏ. Người Hà Nội xưa ít khi sử dụng những gam màu quá nóng hoặc những màu quá tối.
Biển hiệu, biển quảng cáo cũng là một vấn đề lớn ảnh hưởng đến bộ mặt khu phố cổ. Nhiều đường phố có quá nhiều biển hiệu trên cùng một mặt đứng hoặc biển hiệu quá lớn, che khuất toàn bộ công trình. BQL Phố cổ Hà Nội đưa ra khẩu hiệu tuyên truyền rằng, "việc làm đẹp mặt đứng công trình là cách quảng cáo tốt nhất cho hoạt động kinh doanh của bạn. Vẻ đẹp của công trình sẽ thu hút sự chú ý của khách hàng".
BQL khuyến cáo, các loại biển quảng cáo cần làm đơn giản, không che khuất mặt đứng của ban công, cửa sổ, mái đua, không vượt quá 80cm. Biển quảng cáo ở tầng một không được che khuất tầng 2, biển trên gác chỉ gắn lên tường chứ không để lên ban công.
Theo BQL Phố cổ Hà Nội, một nhóm các KTS có kinh nghiệm trong lĩnh vực bảo tồn nhà sẽ tư vấn cho người dân trong việc cải tạo, xây dựng nhà trong phố cổ nhằm đáp ứng được nhu cầu của cuộc sống hiện đại nhưng vẫn bảo vệ, giữ gìn di sản.
