Hàng hoạt cơ chế đặc thù sẽ được áp dụng thí điểm cho TP Hồ Chí Minh

Trong phiên họp sáng 14/11, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Hồ Chí Minh.

Dự thảo Nghị quyết nêu hàng loạt cơ chế đặc thù cho thành phố Hồ Chí Minh, trong đó có cơ chế cho phép Thành phố được thí điểm áp dụng cơ chế, chính sách đặc thù về quản lý đất đai, quản lý đầu tư, quản lý tài chính - ngân sách, cơ chế ủy quyền giữa các cấp chính quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc Thành phố quản lý.

Cụ thể, về quản lý đất đai, Hội đồng nhân dân thành phố Hồ Chí Minh quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa từ 10 ha trở lên, nhưng phải đảm bảo diện tích đất trồng lúa theo quy định của Chính phủ trong mỗi kỳ kế hoạch sử dụng đất.

Việc quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa phải thực hiện công khai xin ý kiến người dân, đối tượng chịu tác động của việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất theo quy định của pháp luật về quản lý đất đai; tổ chức đấu thầu, thu ngân sách theo quy định của pháp luật về chuyển mục đích sử dụng đất.

Trong quản lý tài chính - ngân sách Nhà nước, Hội đồng Nhân dân thành phố Hồ Chí Minh báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định áp dụng trên địa bàn thành phố và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất một số cơ chế đặc thù. Gồm: Thí điểm xây dựng và thực hiện chính sách thuế tài sản; Thí điểm tăng mức thuế hoặc thuế suất so với quy định của các sắc thuế hiện hành, trừ các chính sách thuế thu từ hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu; Phí, lệ phí chưa có trong danh mục kèm theo Luật phí và lệ phí; Tăng mức hoặc tỷ lệ thu phí, lệ phí đã được cấp có thẩm quyền quyết định đối với các loại phí, lệ phí nằm trong danh mục kèm theo Luật phí và lệ phí.

Số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách thu quy định tại khoản 1 Điều này so với quy định hiện hành, ngân sách thành phố được hưởng 100% để đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách thành phố và không dùng để xác định tỷ lệ phần trăm (%) đối với các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách thành phố.

Một nội dung đáng chú ý khác tại dự thảo nghị quyết là cơ chế ủy quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố quản lý. Theo đó, Hội đồng nhân dân thành phố Hồ Chí Minh quyết định mức thu nhập bình quân tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố quản lý và mức lương phù hợp với các chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt trong khả năng, phạm vi ngân sách của Thành phố.

Lý giải về cơ sở và sự cần thiết xây dựng Nghị quyết, Tờ trình của Chính phủ cho biết, thời gian qua, Thành phố đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội, đóng góp lớn cho sự phát triển kinh tế - xã hội và thu ngân sách nhà nước của cả nước, chia sẻ những khó khăn chung với Trung ương và các địa phương trên tinh thần Thành phố vì cả nước.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Tuy nhiên, vai trò đầu tàu trong phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố đang chậm lại. Thành phố đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức do sức ép quy mô dân số tăng nhanh, hạ tầng chậm cải thiện, tác động ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu ngày càng lớn, khả năng thu hút vốn đầu tư mới giảm, cản trở sự phát triển bền vững của Thành phố. Vì vậy, cần có cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp với yêu cầu phát triển của thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn phát triển mới.

Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Đức Hải trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Nghị quyết khẳng định khẳng định sự tán thành với Tờ trình của Chính phủ và cho rằng, thành phố Hồ Chí Minh là đô thị lớn nhất cả nước về dân số và quy mô kinh tế, là địa phương có đóng góp số thu ngân sách Nhà nước trên địa bàn cao nhất cả nước (khoảng 28%), tỷ lệ điều tiết các khoản thu phân chia về ngân sách Trung ương là 82%.

Tuy nhiên, hiện nay thành phố Hồ Chí Minh đang gặp nhiều khó khăn về hạ tầng giao thông, môi trường, chưa có cơ chế, chính sách đột phá mạnh mẽ để phát triển nhanh, bền vững, xứng đáng là đầu tàu kinh tế của cả nước, là đô thị đặc biệt có tầm ảnh hưởng đến phát triển kinh tế của cả nước và khu vực. Đây là trách nhiệm chung của cả nước đối với sự phát triển của thành phố Hồ Chí Minh và cũng là trách nhiệm của Thành phố với cả nước nhằm triển khai thực hiện Nghị quyết số 16 và Kết luận số 21.

Ủy ban Tài chính-Ngân sách đề nghị xem xét, thông qua Nghị quyết tại một kỳ họp, vì nội dung của Nghị quyết đã được Bộ Chính trị xem xét, cho ý kiến và Quốc hội đồng ý đưa vào Chương trình kỳ họp thứ tư, Quốc hội khóa XIV để xem xét, quyết định. Tờ trình của Chính phủ đã bao gồm đầy đủ các nội dung về đánh giá tác động của chính sách đến việc thực hiện Nghị quyết số 16 và tổng hợp giải trình, tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính, phù hợp với Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.