Hiện TP Hồ Chí Minh có 474 chung cư cũ, nhà tập thể được xây dựng từ trước năm 1975, đã hết niên hạn sử dụng, bị hư hỏng, xuống cấp trên địa bàn 15 quận (có 4 quận: quận 2, quận 9, quận Bình Tân, và 5 huyện không có loại chung cư cũ này), tập trung nhiều nhất tại quận 5 có 207 lô chung cư, nhà tập thể; quận 1 có 98 lô chung cư; quận 3 có 45 lô chung cư; quận 4 có 36 lô; quận 6 có 32 lô; quận 11 và quận Tân Bình mỗi quận có 30 lô; quận 10 có 28 lô, quận Bình Thạnh có 24 lô; quận Phú Nhuận có 21 lô; quận 8 có 10 lô; quận Tân Phú có 4 lô; quận 7 và quận Thủ Đức mỗi quận có 2 lô, quận Gò Vấp có 1 lô.
| TP Hồ Chí Minh hiện có 474 chung cư, nhà tập thể được xây dựng trước năm 1975 bị hư hỏng nặng rất cần được cải tạo, sửa chữa. |
Trong đó, có khoảng 70 chung cư bị hư hỏng nặng (loại C), hoặc đang trong tình trạng nguy hiểm cho người sử dụng (loại D). Qua khảo sát, có đến hơn 22 ngàn hộ dân đang cư ngụ tại 474 chung cư này; nhiều căn hộ chỉ có diện tích khoảng 10m2, phần lớn các căn hộ có diện tích không quá 30m2, và đều được cơi nới, bị xuống cấp, không có các tiện ích cơ bản, không đảm bảo an toàn cho người sử dụng, nhất là công tác phòng cháy, chữa cháy.Theo kiến nghị của HoREA cần ủy quyền cho UBND các quận, huyện thực hiện các công việc thuộc thẩm quyền như phê duyệt dự toán kinh phí sửa chữa và kinh phí kiểm định; ban hành văn bản thông báo kết quả kiểm định cho chủ sở hữu nhà chung cư; phê duyệt và công bố Kế hoạch cải tạo, sửa chữa hoặc xây dựng mới thay thế chung cư cũ; công nhận chủ đầu tư; chấp thuận, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; phê duyệt phương án di dời, bố trí tạm cư và phương án cưỡng chế phá dỡ khẩn cấp; ban hành Quyết định chấp thuận đầu tư dự án.Đối với các công việc thuộc thẩm quyền của các sở, ngành, phân công cho UBND các quận, huyện thực hiện như ban hành văn bản kết luận kiểm định; tổ chức thẩm định và phê duyệt phương án phá dỡ nhà chung cư do chủ đầu tư tổ chức lập; điều chỉnh đồ án quy hoạch phân khu 1/2000; thẩm định và phê duyệt phương án phòng cháy.Để không kéo dài việc thỏa thuận bồi thường, HoREA kiến nghị không áp dụng thực hiện phương thức bồi thường mà thực hiện phương thức tái định cư tại chỗ hoặc nơi khác theo nguyên tắc: nhà đầu tư được nhà nước lựa chọn làm chủ đầu tư có trách nhiệm ứng vốn để quận, huyện chi trả tiền tạm cư cho các hộ dân; thực hiện đầu tư xây dựng và bàn giao quỹ nhà tái định cư cho UBND quận, huyện để tổ chức bố trí tái định cư tại chung cư xây dựng mới. Chủ đầu tư không trực tiếp thực hiện việc tái định cư cho người dân.Về chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc; UBND các quận, huyện sẽ chủ động thực hiện quyết định điều chỉnh các chỉ tiêu quy hoạch cho các vị trí chung cư cũ để đảm bảo dự án triển khai hiệu quả khả thi và đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Sở Quy hoạch - Kiến trúc có trách nhiệm xây dựng tiêu chí về việc điều chỉnh chỉ tiêu tại các vị trí chung cư cũ cũng như việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/2000 để UBND các quận, huyện thực hiện.Tiêu chuẩn căn hộ tái định cư có diện tích tối thiểu bằng 1,1 lần so với diện tích căn hộ cũ và người dân không phải đóng thêm bất kỳ khoản tiền nào. Trường hợp căn hộ được bố trí tái định cư có diện tích nhỏ hơn 25m2 thì được bố trí căn hộ có diện tích tối thiểu là 25m2. Đây là phần hỗ trợ riêng cho các đối tượng có nhà ở nhỏ hơn mức tối thiểu của nhà ở xã hội, các hộ có diện tích căn hộ nhà ở tái định cư lớn hơn mức tiêu chuẩn tối thiểu của nhà ở xã hội thì không được hỗ trợ.Trường hợp đã ký hợp đồng bố trí nhà ở tái định cư, nhưng người dân không có nhu cầu ở tại chung cư xây dựng mới thì vẫn được bán căn hộ tái định cư theo hình thức chuyển nhượng căn hộ hình thành trong tương lai.Trường hợp chưa ký hợp đồng bố trí nhà ở tái định cư, nhưng người dân muốn nhận tiền tại thời điểm di dời thì được thanh toán khoản tiền tương đương với giá trị căn hộ được tái định cư.HoREA đề nghị lấy quy mô dân số thực tế hiện nay của Thành phố là gần 13 triệu người để cân đối chỉ tiêu dân số các quận trong tầm nhìn của toàn thành phố, vượt ra khỏi ranh giới từng quận, cho tăng thêm số lượng căn hộ hợp lý, để tạo điều kiện cho nhà đầu tư thu hồi vốn khi tham gia chương trình cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ; cũng như tạo điều kiện cho các quận, huyện thực hiện chỉnh trang và phát triển đô thị trên địa bàn.
