Nhiều hồ nuôi tôm sử dụng thuốc diệt giáp xác thuộc nhóm pyrethroid có chứa Cypermethrin gây chết tôm hàng loạt - Ảnh minh họa
Theo Cục Bảo vệ thực vật, Cypermethrin là thuốc trừ sâu thuộc nhóm pyrethoid. Hoạt chất Cypermethrin có tác động vào hệ thần kinh của côn trùng, nên được sử dụng để phòng chống các loại sâu hại trên lúa, cây ăn quả, rau, khoai tây, dưa chuột, cà chua, ngô, đậu tương, bông, cà phê, cây lâm nghiệp… Trên lúa, Cypermethrin được sử dụng chủ yếu để trừ sâu cuốn lá, sâu đục thân, sâu phao, bọ trĩ, rầy nâu.
Qua đề tài cấp Bộ về Nghiên cứu các biện pháp khẩn cấp phòng chống dịch bệnh trên tôm sú và tôm thẻ chân trắng nuôi ở đồng bằng sông Cửu Long, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 2 đã có kết luận về Cypermethrin rằng: “Có thể khẳng định thuốc diệt giáp xác thuộc nhóm pyrethroid là một trong những nguyên nhân chính gây ra hội chứng hoại tử gan tụy”.
Tại hội thảo, Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 2 cho biết Cypermethrin có thể là tác nhân vi sinh hoặc tác nhân độc làm cho tôm chết. Bởi qua điều tra và phân tích tại các ao nuôi không sử dụng sản phẩm chứa hoạt chất Cypermethrin cũng có hiện tượng tôm chết hàng loạt. Trong 11/20 mẫu thu tại các ao này vẫn phát hiện ra Cypermethrin. Điều này chứng tỏ, người dân không biết khi vô tình trong quá trình thay nước cho ao nuôi, nước thay có chứa hoạt chất Cypermethrin (bởi nước của ao khác thải ra) hoặc người nuôi sử dụng các sản phẩm có chứa các hoạt chất này nhưng không biết.
Theo đại diện Chi cục Nuôi trồng thủy sản Cà Mau, tại tỉnh này, rất nhiều doanh nghiệp sử dụng Cypermethrin và nhiều sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật có chứa Cypermethrin. Thậm chí một số sản phẩm thuốc thú y trong thủy sản cũng chứa hoạt chất này. Nông dân rất ưa chuộng các loại sản phẩm có chứa chất này bởi vừa diệt giáp xác vừa diệt được rong rêu. Bên cạnh đó, trong khi sử dụng các sản phẩm có chứa độc tố cao như Cypermethrin nhưng người nuôi cũng không sử dụng đúng liều lượng theo khuyến cáo của nhà sản xuất mà hầu như chỉ ước lượng. Thậm chí khi muốn có hiệu quả cao, nhanh chóng hơn, người nuôi còn tăng thêm liều lượng. Chính vì vậy, lượng Cypermethrin tồn dư trong nước và đáy ao luôn ở mức cao, làm ảnh hưởng đến vụ nuôi trồng sau cũng như các ao nuôi xung quanh.
Trong khi chưa thể cấm ngay một hoạt chất bảo vệ thực vật đang nằm trong danh mục cho phép sản xuất, nhập khẩu, hầu hết các đơn vị chức năng cũng như các địa phương đều đưa ra quan điểm về quản lý và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật chứa hoạt chất Cypermethrin là tiếp tục cho đăng ký và sử dụng trong bảo vệ thực vật nhưng kèm theo các điều kiện không sử dụng cho lúa và không sử dụng tại các vùng nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh đó, Bộ NNPTNT phải từng bước đưa Cypermethrin vào danh mục hạn chế sử dụng và có lộ trình loại bỏ dần khỏi danh mục được phép sử dụng.
